در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا، زندانیان، یکی از اصلیترین تولید کنندگان محتوای به بریل به حساب میآیند.
تقویم را که به عقب ورق بزنیم، رد پای بریل کردن کتابها در زندانهای اروپایی را میتوانیم در دهه ۱۹۲۰ میلادی و در زندانهای نروژ بیابیم. این کار در اروپا تا به آنجا عادی محسوب میشود که به طور مثال در حال حاضر در انگلستان، بیشتر کتابهای بریل، در زندانها و توسط زندانیها به بریل برگردانده میشود. عمر این فعالیت در آمریکا هم کوتاه نیست و نخستین نمونه های آن احتمالاً به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد. با شروع قرن ۲۱ اما این APH یا خانه چاپ بریل آمریکا بود که سعی کرد روند تولید متون بریل در زندانهای آمریکا را سر و سامان دهد. از دل این تلاش، شبکه ای با نام «National Prison Braille Network» یا شبکه ملی بریل در زندان به وجود آمد.
کاری که «NPBN» عهده دار آن است، هماهنگی میان زندانها و زندانیهایی است که قرار است در این طرح مشارکت داشته باشند. روش کار اینگونه است که بعد از هماهنگی با زندان مورد نظر، یک آموزگار بریل راهی زندان میشود و از میان زندانیهای متقاضی، عده ای را انتخاب میکند و طی مدت مشخصی بریل را به آنها میآموزد. داشتن مدرک دیپلم و تمایل برای انجام کارهای گروهی، حد اقلهایی است که «NPBN» برای مشارکت کننده ها در نظر گرفته است. پس از آموزش، زندانیها دست به کار میشوند و با به کارگیری شیوه های مختلف، کتابها، جزوات و سایر متون بینایی را به بریل برمیگردانند. کاری که حالا بیشتر به کمک نرم افزارهای مبدل اتفاق می افتد و به نسبت گذشته زحمت کمتری به عواملش تحمیل میکند. سپس اینفایلها در برخی زندانها که از امکاناتی همچون چاپگر بریل برخوردار باشند، بر روی کاغذ چاپ میشود، یا در قالب فایلهای الکترونیکی، در اختیار نهادهای مربوطه در بیرون زندان قرار میگیرد. کتابهایی که بریل میشود، موضوعات مختلفی را شامل میشود؛ از موسیقی گرفته تا ریاضی و رمان. در این طرح توجه خاصی هم معطوف کتابهای درسی شده است. در برخی ایالتها حتی متن سؤالات امتحانی دانشآموزان نابینا هم از همین طریق به بریل برگردانده میشود.
زندانیانی که در این طرح مشارکت میکنند، عموماً از افق تازه ای که به رویشان گشوده شده، استقبال میکنند. آنها بر این باورند که این کار کمکشان میکند احساس مفید بودن کنند. همچنین آنها میتوانند حرفه و مهارتی جدید یاد بگیرند و پس از پایان مدت محکومیت، به دل جامعه برگردند و همچنان به شغل تبدیل بریل ادامه دهند و از این راه امرار معاش کنند. در حال حاضر شبکه ملی بریل در زندان، در ۲۸ ایالت و ۴۳ زندان آمریکا فعالیت دارد. بیش از هزار زندانی زن و مرد هم در این طرح مشارکت میکنند. دستاورد این طرح به طور مثال فقط در ایالت آریزونا، تولید بیش از ۱۶۴ هزار صفحه متن بریل در طول یک سال گذشته بوده است.
منبع: ایران سپید
pactos.net