نویسنده: یخ نکنی نمکدون
منبع: هشتمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
مراسم عزاداری محرم همه ساله با انواع و اقسام آداب و رسوم در اقوام مختلف برگزار می شود؛ اما نابینایان همواره در این مراسم ها به هر شکلی که اجرا شوند، نقشی غیر قابل انکار دارند. یکی از آداب و رسوم عزاداری که البته مشخص نیست اولین بار توسط چه کسی و در چه سالی انجام شده، مراسم داربست زنی است. البته از ویژگی های بارز این مراسم این است که اجرا کنندگان آن باید حتماً نابینا باشند. شکل اجرای آن هم به این صورت است که هیئت های عزاداری مسیر هایی که نابینایان در آنها رفت و آمد می کنند را شناسایی می کنند و درست در وسط همان مسیر اقدام به نصب داربست هایی برای برپایی هیئت خود می کنند. این داربست ها بعضاً طوری طراحی می شوند که در ارتفاع باشند و پایه های آن کمی آن طرفتر نصب شده اند؛ در نتیجه عصای سفید نابینایان نمی تواند آنها را به فرد نابینا نشان دهد.
حال که نصب داربست ها تمام شد، نوبت به اجرای مراسم داربست زنی می رسد. حتی گفته می شود ارزش معنوی این مراسم می تواند همسان با مراسم هایی همچون قمه زنی و امثال این نوع مراسم ها باشد. در این مراسم، فرد نابینا طبق روال همه روزه از مسیر همیشگی خود جهت رفتن به مقصد مورد نظرش استفاده می کند؛ با این تفاوت که احتمال می دهد سر راهش داربست نصب کرده باشند. اما چون به دنبال ارزش معنوی اجرای این مراسم است، با شور و شوق به مسیر خود ادامه می دهد و ناگهان با پیشانی به داربست مورد نظر برخورد می کند. در اینجا اگر پیشانی کمی باد هم کند، کفایت می کند.
ولی اگر فرد نابینا اصرار داشته باشد بیشتر فیض معنوی شامل حالش شود، می تواند با سرعت بیشتری حرکت کند و در نتیجه با شدت بیشتری به داربست بعدی برخورد کند که پیشانی او مقداری شکافته شود و خونی ریخته شود. این گونه، این مراسم با شکوه بیشتری اجرا می شود و در نتیجه، هم فرد نابینا و هم بانی هیئت بیشتر عزاداری شان مقبول خواهد بود. البته اگر دیگر بخواهند خیلی این مراسم را ایده آل اجرا کنند، باید هم نوع نصب داربست و هم شدت برخورد فرد نابینا طوری باشد که سر فرد نابینا بشکند. این گونه اگر شود، شاید حتی تمام گناهان طرفین هم بخشیده شود و با نفسی پاک به زندگی ادامه دهند. البته یکی از اتفاقات ناخوشایندی که در سال های اخیر افتاده این است که این نوع داربست ها در سطح معابر در ایام محرم مقداری کمتر دیده می شوند و اگر هم باشند، بعضی های شان را با گونی، فوم، پارچه یا هر چیز نرم دیگری می پوشانند. به این شکل، در صورت برخورد فرد نابینا، هیچ آسیبی به وی وارد نخواهد شد. ما همین جا از بانیان هیئت های عزاداری تقاضا داریم که این کار را نکنند و بگذارند جامعۀ نابینایان هم با خون خود در برگزاری هرچه باشکوه تر این مراسم نقشی هرچند کوچک داشته باشند.
اما از یک بعد دیگر هم اگر به موضوع نگاه کنیم، می بینیم که مسئولین هم در اجرای این مراسم نقش مؤثری دارند و حتی می توان گفت که مُصِر به اجرای آن هستند؛ چرا که در تمام طول سال برنامه ریزی کرده اند و برای مناسب سازی مبلمان شهری ساعت ها جلسه گذاشته اند و انواع طرح ها و نقشه ها را بررسی کرده اند و بعضی های شان را هم حتی اجرا می کنند. اما محرم که می شود، درست برخلاف همین برنامه هایی که خودشان طراحی کرده اند، رفتار می کنند. مثلاً هیئت های عزاداری داربست های خود را درست در مسیر های ویژۀ نابینایان در پیاده روها نصب می کنند. مسئولین هم که تقریباً مطمئن هستند که فرد نابینا دقیقاً از همین مسیر عبور خواهد کرد، در این مورد تذکری به آن هیئت نمی دهند تا این مراسم با شور و حال هرچه بیشتر اجرا شود تا شاید مسئول مربوطه هم به خاطر این همکاری که برای برگزاری آن کرده، کمی فیض معنوی قسمتش شود.
ما همین جا باید از بانیان هیئت های عزاداری تشکر کنیم که در اجرای این مراسم باشکوه، نهایت همکاری را با نابینایان دارند. فقط خواهش کوچکی که از این عزیزان داریم این است که زمان اجرای این مراسم، دستمال کاغذی هم در کنار داربست مربوط بگذارید که فرد نابینا بعد از اجرای این مراسم، بتواند خون پیشانی خود را تمیز کند. البته اگر خون روی صورتش پخش شود، بهتر است؛ ولی به هر حال آخر کار باید آن را پاک کند که اگر دستمال کاغذی باشد، بهداشتی تر است. اگر یک آبمیوه ای، شربتی چیزی هم در پایان مراسم به فرد نابینا بدهید که به خاطر خونی که از دست داده فشارش نیفتد که دیگر خیلی عالی می شود.
از جامعۀ نابینایان هم تقاضا داریم که برای هرچه باشکوه تر اجرا شدن این مراسم، نهایت همکاری را داشته باشند. شنیده شده که برخی از نابینایان برای مختل کردن اجرای این رسم پرفیض، اقداماتی انجام داده و کمپین هایی را هم در این رابطه تشکیل داده اند. ما همین جا این اقدام دوستانمان را محکوم می کنیم و به آنان توصیه می کنیم که به راه راست هدایت شوند و اجازه دهند که همگی در این ایام پربرکت با انجام رسوم مربوط به خود، به کفایت حظ معنوی شامل حالمان شود. خود ما به شدت از این مراسم استقبال می کنیم و حاضریم با کله به سمت اجرای این مراسم برویم.
همچنین جا دارد از تمامی مسئولین مربوط که با وجود زحمات زیادی که برای مناسب سازی مبلمان شهری برای معلولین می کشند و در برگزاری مراسم داربست زنی نهایت همکاری را با جامعۀ نابینایان و هیئت های عزاداری دارند، نهایت تشکر و قدردانی را داشته باشیم. شک نکنید که این همکاری شما بی اجر و مزد نخواهد بود و شما هم در معنویات حاصل از اجرای این مراسم سهیم هستید.
در پایان لازم است توضیح دهیم که ما در نهایت عدم صحت و سلامت عقلی این مطلب را به رشتۀ تحریر در آورده ایم؛ چرا که به تازگی از اجرای مراسم داربست زنی بازگشته ایم و به حدی با خلوص نیت با کله رفتیم به میان داربست بخت برگشته که نه تنها مغز ما جا به جا شد؛ بلکه داربست بیچاره هم به دو نیم شد. در نتیجه از آن پس کمی مغزمان دچار اختلال شد و همان اندک کارایی خود را هم گویا از دست داده. پس خیلی در این شماره ما را جدی نگیرید و خودتان را به خطر نیندازید. در کل ما قابل اعتماد نیستیم و حالا که مغزمان هم عیب کرده، دیگر هیچ.
امید آنکه داربست زنی های تان مقبول افتد. مغز عالی منفجر!
امضا: یخ نکنی نمکدون