منبع: ششمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
از شکوه سر ستون های تخت جمشید و جبروت دروازه ورودی پاسارگاد و زیبایی ریتون های دوره هخامنشی و ساسانی هرچه هم که قصه و حکایت شنیده باشی، باز هم تا آن هنگام که از نزدیک ندیده باشی، نباید حجت را تمام شده تلقی کنی. فرق است میان توصیفی که از دیگران می شنوی و آنچه خودت با لمس درمی یابی. قاعدتاً با وجود آسیب بینایی، به دیدن اشیای موزه که نمی توان امیدی داشت؛ امکان لمس اشیای موزه هم که طبیعتاً به خاطر احتمال آسیب به اشیا، برای هیچ کس و به طریق اولی برای نابینایان فراهم نیست؛ پس چاره چیست؟ چاره را گویا دست اندرکاران موزه ملی ایران پیدا کرده اند.
در روز های آغازین خرداد، خبردار شدیم قرار است به مناسبت هفته میراث فرهنگی، موزه ایران باستانِ موزه ملی، امکانی برای بازدید نابینایان از موزه فراهم کند. خبر را که پیگیری کردیم، کاشف به عمل آمد تعدادی از قطعات موزه شامل سی شیء از نُه هزار سال پیش تا دوران اسلامی، با استفاده از تکنیک مولاژ یا چاپ سه بُعدی، شبیه سازی شده اند و توضیحات هر شیء هم به صورت بریل در کنارش قرار گرفته است و نابینایان می توانند تا پایان خرداد، با مراجعه به موزه از این اشیا دیدن کنند. فرصت را مغتنم شمردیم و برای آنکه هم خود حظی ببریم و هم مخاطبانمان را در این لذت شریک کنیم، ضبط صوت را برداشتیم و راهی موزه شدیم.
موزه گردی بدون راهنمای کار بلد که لطفی ندارد؛ از این نظر اما خوشبختانه فرصتی ویژه در اختیار مراجعان نابینا قرار گرفته بود که گشت و گذار در موزه ایران باستان را با همراهی یکی از با سابقه ترین و مجرب ترین موزه داران ایرانی یعنی خانم «فیروزه سپیدنامه» تجربه کنند. اشیایی که برای بازدید نابینایان درنظر گرفته شده بود، شامل سی شیء از دوران نو سنگی تا اسلامی بود که بر روی هفت میز مجزا و به ترتیب زمانی از قدیم به جدید مرتب شده بودند. اغلب این اشیا با استفاده از هنر قالب ریزی (مولاژ) شبیه سازی شده بودند و در ساخت آنها بیشتری دقت مبذول شده بود تا ظریف ترین جزئیات نمونه اصلی در اثر شبیه سازی شده رعایت شود. حتی در مواردی که ابعاد نمونه اصلی آثار کوچک بود و ممکن بود ساخت مولاژ در ابعاد اصلی باعث شود مراجعان نابینا نتوانند جزئیات را به کمک لامسه درک کنند، نمونه ها را در ابعاد بزرگ تر ساخته بودند. همچنین دربارۀ آثاری که بر روی آنها نقاشی هایی وجود داشت، در نمونه شبیه سازی شده سعی شده بود این نقش ها هم به شکل برجسته نمایش داده شود تا برای نابینایان هم ملموس باشد.
حاصل بازدید نسل مانا از اشیای شبیه سازی شده موزه ایران باستان، یک گزارش صوتی جامع و کامل است که ذیل همین نوشته در وبسایت نسل مانا در اختیار مخاطبان قرار می گیرد. لازم می دانیم بدین وسیله از میزبانی جناب آقای دکتر جبرائیل نوکنده، رئیس محترم موزه ملی ایران، سرکار خانم فیروزه سپیدنامه، رئیس محترم موزه ایران باستان و راهنمای ما در این گردش صوتی و همکارانشان خانم ها رضایی و آریان که ما را در ثبت این تجربه ناب یاری کردند، سپاسگزاری کنیم.