با سلام و احترام به همراهان وبسايت ويژه ی نابينايان شرکت دانش بنیان پکتوس. در چهاردهمین شماره ی هفته نامه ی دنیای موبایل و کامپیوتر و در صفحه ی آموزش، پنج آموزش در زمینه ی موبایل و کامپیوتر تقدیم شما گرامیان میگردد.
آموزش حذف فایل های موقت و قدیمی ویندوز 10 بعد از آپدیت ماه مه
با پاک کردن فایل های موقت ذخیره شده از نسخه ی قبلی ویندوز، می توانید تا ۲۰ گیگابایت فضای ذخیره سازی روی دیسک خود آزاد کنید.
به نقل از زومیت، بعد از نصب به روزرسانی ماه مه، ویندوز ۱۰ یک کپی از نسخه ی قبلی را در درایو ویندوز ذخیره می کند تا اگر در زمان آپگرید شدن به نسخه ی جدید فرایند به روزرسانی شکست خورد، کاربر به راحتی بتواند به نسخه ی قبل برگردد. شاید تنها نکته ی منفی این باشد که فرایند مذکور می تواند تا ۲۰ گیگابایت فضا را حتی بعد از نصب موفقیت آمیز ویندوز به خود اختصاص دهد که بدون شک برای افرادی که از لپ تاپ و تبلت های ویندوزی با ظرفیت محدود حافظه ی ذخیره سازی استفاده می کنند، این ۲۰ گیگابایت حکم گنج پنهان را دارد. در این آموزش یاد می گیریم که چگونه فایل پشتیبان نسخه ی قبلی ویندوز را پاک کنیم.
توضیح بسیار مهم: بعد از پاک کردن نسخه قدیمی ویندوز، دیگر امکان بازیابی (restore) وجود ندارد. پس اگر احساس می کنید که نسخه ی جدید ویندوز ۱۰ به خوبی کار نمی کند، مراحل زیر را انجام ندهید.
حذف فایل های نسخه قبلی ازطریق Storage Sense
وارد Settings شوید، سپس گزینه ی System سیستم را انتخاب کنید. حالا وارد بخش Storage شده و درنهایت روی Configure Storage Sense or run it now کلیک کنید تا وارد صفحه مورد نظر شویم.
در زیر صفحه ی بازشده بخشی به نام Free up space now وجود دارد. از این بخش تیک گزینه ی Delete previous version of Windows را بزنید و در آخر برای حذف نسخه قدیمی ویندوز ۱۰ روی Clean now کلیک کنید.
حذف فایل های قدیمی ویندوز و فایل های موقت ازطریق Temporary files
وارد Settings شوید، سپس گزینه ی System سیستم را انتخاب کنید. حالا وارد بخش Storage شده و روی Temporary files کلیک کنید. حالا گزینه ی (Previous Windows installation(s را انتخاب کرده و درنهایت روی Remove files کلیک کنید.
توضیح مهم: در این بخش جدای از حذف نسخه قدیمی ویندوز، می توانید فایل های موقت ویندوز را هم پاک سازی کنید. فقط توجه داشته باشید که فایل های پوشه Documents را به اشتباه پاک نکنید.
حذف فایل های قدیمی ویندوز ازطریق Disk Cleanup
آخرین روش و سنتی ترین روش حذف فایل های قدیمی و موقت ویندوز استفاده از Disk Cleanup است.
منوی استارت را بازکنید و Disk Cleanup را جست وجو کنید. بعد از باز شدن Disk Cleanup روی گزینه ی Clean up system files کلیک کنید. حالا از صفحه ی بازشده، تیک گزینه (Previous Windows installation(s را بزنید و در آخر دکمه OK را بزنید. این بار هم توجه داشته باشید که فایل های پوشه Documents را به اشتباه پاک نکنید.
چگونه تصاویر را از نتایج جستجوی خود در نوار آدرس گوگل کروم حذف کنیم؟
اگر از قابلیت جدید نمایش تصاویر در نوار جست وجوی مرورگر گوگل کروم خوشتان نمی آید، می توانید آن را غیر فعال کنید.
به نقل از زومیت، جدیدترین و بهترین نسخه ی گوگل کروم تغییراتی را به وجود آورده که عموم افراد متوجه آن نمی شوند؛ تغییراتی نظیر اصلاح روش بارگذاری صفحات و تصاویر در مرورگر. با این حال، یکی از تغییراتی که کاربران متوجه آن خواهند شد، این است که وقتی در نوار آدرس گوگل کروم که «Omnibox» نام دارد، عبارتی را جستجو می کنید، سر و کله تصاویر پیدا می شود.
این تصاویر به لحاظ بصری به جستجوهای شما کمک می کنند؛ با وجود این، فقط در دسته های خاصی از جستجوها ظاهر می شوند، نظیر جستجوی نام افراد مشهور، و البته در معرض برخی محدودیت های حق تکثیر (کپی رایت) یا حریم خصوصی نیز هستند. با این همه، اگر بیش از اینکه این تصاویر به کمک شما بیایند، مزاحمتان هستند، دو روش برای خاموش کردن آنها در نسخه ی دسکتاپ گوگل کروم وجود دارد.
باتوجه به اینکه این تصاویر فقط در جستجوهای گوگل در Omnibox نشان داده می شوند، آسان ترین روش این است که موتور جستجوی خود را به کلی عوض کنید. شما می توانید این کار را از بخش تنظیمات مرورگرتان انجام دهید:
- روی آیکون سه نقطه که بالای گوگل کروم در سمت راست قرار گرفته، کلیک و Settings را انتخاب کنید.
- در صفحه تنظیمات، تا بخش Search Engines پایین بیایید، کادر کشویی را انتخاب کنید و گزینه ای غیر از گوگل را انتخاب کنید.
- اگر گزینه ای که می خواهید استفاده کنید را نمی یابید، گزینه ی Manage Search Engines به شما امکان اضافه یا حذف کردن موتورهای جستجو، نظیر DuckDuckGo، را می دهد.
با این همه، اگر می خواهید موتور جستجوی پیش فرض شما گوگل باقی بماند، باید در یکی از پرچم های گوگل کروم تغییری را بوجود بیاورید تا از شر تصاویر راحت شوید.
در این حالت، بدنبال پرچم «Omnibox rich entity suggestions» بگردید. برای رسیدن به این مسیر:
- عبارت زیر را در نوار آدرس گوگل کروم خود کپی و Paste کنید و Enter را بزنید؛ این کار شما را مستقیما به صفحه پرچم های گوگل کروم می برد، همان جایی که گزینه « Omnibox rich entity suggestions» نشان دار شده است:
chrome://flags/#omnibox-rich-entity-suggestions
- روی کادر کشوییِ کنار پرچم کلیک کرده و Disabled را انتخاب کنید.
- به منظور اعمال تغییرات، گوگل کروم را ببندید و مجددا راه اندازی کنید.
غالبا گوگل قابلیت ها و پرچم های جدیدی را اضافه یا حذف می کند؛ به همین دلیل، ممکن است که جستجوهای تصویر دار در نوار آدرس گوگل کروم نیز مثل ایده های متعددی که پیش از این گوگل امتحان کرده است، بیایند و بروند. همچنین ممکن است که گوگل پرچمی که پیش از این ذکر شد را به کلی حذف نماید که در این صورت، تمامی کاربران گوگل کروم مجبور به دیدن تصاویر نوار آدرس گوگل کروم خواهند بود. (به عبارت دیگر، زمانی که این ترفند دیگر جوابگو نبود، گوگل را سرزنش کنید).
11 قابلیت جدید و هیجان انگیز ios13
در مطلب پیش رو با ۱۱ ویژگی کمترشناخته شده و نسبتا مخفی iOS 13، آشنا خواهیم شد.
به نقل از زومیت، انتشار iOS 13 یکی از هیجان انگیزترین به روزرسانی های سیستم عامل آیفون درسالهای اخیر بوده است؛ البته نه فقط به خاطر وجود حالت تیره ی (دارک مود) اختصاصی؛ بلکه بهبود ویژگی های حریم خصوصی، ظاهر جدید اپلیکیشن نقشه ی اپل و همچنین استفاده از ژست های حرکتی روی کیبورد پیش فرض iOS، همه در ایجاد هیجان بین کاربران نقش داشتند. اپل در کنفرانس توسعه دهندگان درباره ی چند قابلیت چشم گیر iOS بیشتر صحبت کرد، اما هیجان بیشتر، زمانی نمود پیدا می کند که از iOS 13 استفاده کنید.
در روزهای گذشته و پس از انتشار نسخه ی بتای عمومی iOS 13 کاربران بسیاری پس از دریافت و کارکردن با این نسخه ی آزمایشی، قابلیت های جدید و کاربردی آن را که اپل صحبتی از آن ها نکرده بود، پیدا کرده اند. در ادامه با ۱۱ مورد از ویژگی هایی که تاکنون به آن ها اشاره نشده است، از شارژ بهتر باتری و پشتیبانی از دوسیم کارت در iMessage تا استفاده از موس در آیفون آشنا خواهیم شد.
بهینه شدن شارژ باتری
پر شدن شارژ باتری آیفون فرایندی طولانی است که خود می تواند باعث صدمه زدن به عمر دستگاه شود. قابلیت جدیدی که به iOS اضافه شده با یادگیری عادات شارژ کردن گوشی کاربر، عمر آیفون را طولانی تر خواهد کرد. اگر از جمله کسانی هستید که از شب تا صبح آیفون خود را به سوکت برق متصل می کنید، این قابلیت، شارژ گوشی شما را در بیشتر ساعات شب روی ۸۰ درصد نگه می دارد و ۲۰ درصد باقی مانده را قبل از آلارم صبحگاهی شارژ می کند.
برای فعال کردن قابلیت یادشده به مسیر Settings > Battery > Battery Health بروید.
جست وجو کردن در iMessage حالا راحت تر شده است
جستجوی پیام های گذشته در iMessage همواره کاری سخت و دشوار بوده؛ اما با تغییراتی که اپل در این بخش داده است، اکنون خیلی راحت می توانید عبارات را جست وجو کنید و نتایج بلافاصله برای شما نمایش داده خواهد شد.
برای استفاده از قابلیت یادشده به برنامه ی iMessage بروید و در کادر جست وجو، عبارت مورد نظر را تایپ کنید.
جست وجو کردن در آیفون با فرمان صوتی
در برنامه های پیش فرض اپل هرجا یک نوار جست وجو مشاهده کردید، در سمت راست آن آیکون میکروفونی را خواهید دید. روی آن ضربه بزنید و به جای تایپ کردن از صدای خود برای جست وجو استفاده کنید. برنامه هایی مانند Settings ،Mail ،Messages و Today view تنها چند نمونه از برنامه هایی است که از این قابلیت بهره می برند.
اشتراک گذاری عکس ها با یا بدون اطلاعات موقعیت مکانی
هم اکنون می توانید اطلاعات موقعیت مکانی عکس ها را هنگامی که آن ها را از برنامه ی گالری به طور مستقیم به اشتراک می گذارید، غیرفعال کنید. اطلاعات موقعیت مکانی، جایی را که عکس درآن گرفته شده است، نمایان می کند. با اضافه شدن گزینه ی جدید، زمان به اشتراک گذاری عکس ها در رسانه های اجتماعی، ایمیل یا پیام، می توانید این اطلاعات را پاک کنید و موقعیت مکانی عکس ها را خصوصی نگه دارید.
عکسی که می خواهید به اشتراک بگذارید، در برنامه ی Photos انتخاب کنید، سپس روی گزینه Options در قسمت بالا، سمت راست صفحه ضربه بزنید و گزینه ی Location در بخش Include را روی غیرفعال قرار دهید.
نشانگر تغییر حجم صدای جدید
یکی دیگر از ویژگی هایی که کاربران مدت ها از اپل درخواست تغییر آن را داشته اند، نشانگر تغییر حجم صدا است. تا پیش از این، هنگامی که کاربر درحال تماشای ویدئو بود و صدا را تغییر می داد، این نشانگر به شکل آزاردهنده ای روی صفحه قرار می گرفت. در iOS 13 نشانگر حجم صدا کوچک تر شده و بعد از تغییر حجم صدا به صورت یک خط کوچک درکنار صفحه درمی آید و مزاحمتی برای کاربر ایجاد نمی کند.
iMessage و Face Time حالا از دو سیم کارت پشتیبانی می کنند
پشتیبانی از دو سیم کارت در iMessage و Face Time برای کاربران کسب و کارهای بین المللی و کسانی که دائما در سفر هستند، بسیار کاربردی خواهد بود. اپل پشتیبانی از دو سیم کارت را با معرفی آیفون های XS ،XS Max و XR اضافه کرد. این ویژگی برای افرادی که نمی خواهند دو گوشی همراه داشته باشند یا مداوم در حال سفر هستند، ارزان تر از هزینه های رومینگ است. قبل از iOS 13 کاربران تنها می توانستند از یک شماره برای iMessage و Face Time استفاده کنند.
پاک کردن اپلیکیشن ها از صفحه به روزرسانی
مدیریت برنامه های قدیمی آیفون و آیپد از صفحه ی به روزرسانی برای بسیاری از کاربران در اولویت نیست. کسانی که پیداکردن اپلیکیشن در صفحه ی خانگی برایشان کار سختی است، می توانند با ورود به بخش به روزرسانی App Store آن برنامه را پاک کنند. پس از نصب iOS 13 هنگام به روزرسانی برنامه اگر به آن احتیاج نداشتید با سوایپ کردن به سمت چپ و سپس انتخاب گزینه ی Delete می توانید آن اپلیکیشن را پاک کنید.
پیوستگی سیری با پیام ها و مخاطبان
اگر از ایرپاد یا Power Beats Pro استفاده می کنید، اکنون سیری می تواند پیامهای دریافتی را برای شما بخواند و پس از اتمام آن به راحتی می توانید به پیام پاسخ دهید. اولین باری که ایربادها را با iOS 13 جفت کنید، از شما سؤال می شود که آیا مایل به فعال کردن این قابلیت هستید یا خیر. برای سفارشی کردن ویژگی یادشده به صورت دستی، وارد Settings شوید، سپس به Notification-ها بروید و گزینه ی Announce Messages with Siri را فعال کنید. می توانید اعلان ها را از همه ی مخاطبان یا فقط مخاطبان مورد علاقه دریافت کنید.
استفاده از ماوس برای کنترل آیفون یا آیپد
اکنون می توانید برای کنترل آیفون یا آیپد خود از ماوس استفاده کنید. برای عادت کردن به این قابلیت روی آیپد احتیاج به کمی زمان دارید؛ چراکه اشاره گر موس با آنچه در سیستم های عامل دستکتاپ استفاده می شود، کاملا متفاوت و بیشتر شبیه به انگشت است. می توانید میانبرهای خاصی برای رفتن به صفحه ی اصلی یا صفحه ی تنظیمات تعریف کنید. برای وصل کردن ماوس به آیفون یا آیپد به Settings > Accessibility> Touch > Assistive Touch (turn this on) > Pointing Devices بروید.
برداشتن محدودیت حجم دانلود از App Store هنگام استفاده از اینترنت دیتا
اپل درنهایت محدودیت دانلود از اپ استور را حذف کرد. اگر می خواهید بازی یا برنامه هایی با حجم بیشتر از یک گیگابایت را با استفاده از اینترنت دیتای خود دانلود کنید، از این پس با یک گزینه می توانید این کار را انجام دهید. برای استفاده از این قابلیت به Settings > iTunes & App Store > App Downloads رفته و دانلود اپ های با حجم بیش از ۲۰۰مگابایت را فعال کنید.
دانلود منیجر در سافاری
هم اکنون می توان در هنگام استفاده از سافاری، فایل ها را با استفاده از دانلود منیجر اختصاصی مرورگر دانلود کنید. تا وقتی فایلی را درحالت دانلود نداشته باشید، آیکون مدیریت دانلود دیده نمی شود؛ اما به محض شروع دانلود، آیکون آن در بالای مرورگر سافاری به نمایش درمی آید. پس از دانلود، فایل مورد نظر در پوشه ی دانلودها در iCloud Drive ذخیره می شود که ازطریق برنامه ی Files دردسترس است.
چرا عمر باتری گوشی های هوشمند امروزی کم است؟
با اینکه تلفن های همراه تا حد زیادی پیشرفت کرده اند، اما چرا باتری های موجود در آن ها به اندازه کافی مناسب نیستند و کابوس پاوربانک ها به این زودی تمام شدنی نیست؟
به نقل از زومیت، اینکه باتری گوشی های هوشمند خوب عمل نمی کند، یک حقیقت جهانی است. بسیاری از گوشی های هوشمند امروزی، حتی با باتری های حجیم و پاوربانک هایی که همراه خود حمل می کنیم، به سختی می توانند برای یک روز دوام بیاورند؛ حتی بهترین گوشی های هوشمند به ندرت تا دو روز باتری نگه می دارند.
اما قبلا چنین مشکلی وجود نداشت. در گذشته ای نه چندان دور، تلفن های همراه عمر باتری نسبتا عالی داشتند که برای چندین روز، بدون نیاز به شارژ مجدد دوام می آوردند. با اینکه گوشی های هوشمند امروزی بسیار قوی تر از گوشی های قدیمی همچون نوکیا ۳۳۱۰ (Nokia 3310) هستند؛ سؤال این جا است که چرا باتری ها همگام با چنین پیشرفت هایی بهبود نیافته اند.
قانون مور دلیل سرعت کم پیشرفت فناوری باتری است
طبق گفته ونکات سرینی واسن، متخصص فناوری باتری و مدیر مرکز همکاری برای علم ذخیره انرژی آرگون، اصل قضیه بسیار ساده است؛ قانون مور سرعت پیشرفت فناوری باتری را کند می کند؛ بدین مفهوم که عملکرد گوشی های تلفن همراه بهتر شده و به انرژی الکتریکی بیشتری نیاز دارند؛ اما سرعت پیشرفت فناوری باتری با پیشرفت های صنعت تلفن های همراه متناسب نیست.
البته گفته های سرینی واسن بدین مفهوم نیست که هیچ پیشرفتی در زمینه باتری های تلفن های همراه حاصل نشده است؛ دانشمندان طی چند سال اخیر، مرتبا ازطریق کوچک تر کردن قطعات داخلی، تراکم باتری ها را افزایش داده اند. سرینی واسن در این رابطه می گوید: پنج سال پیش، پس از آتش گرفتن تعدادی گلکسی نوت ۷، مشخص شد که دیگر نمی توان برای افزایش تراکم باتری قطعه ای را برداشت. ما به مرحله ای رسیده ایم که بهبودهای جدید در تراکم انرژی، از تعویض مواد باتری حاصل می شوند؛ اما جایگزینی مواد جدید همیشه کندتر از آن است که بتوان آن را پیشرفت در مهندسی نامید.
باتری های شارژشدنی که امروزه در تلفن های همراه وجود دارند، براساس لیتیوم کبالت ساخته شده اند؛ نوعی از فناوری باتری که از اوایل دهه ی ۱۹۹۰ از آن استفاده می شود و متخصصان به حدی رسیده اند که دیگر نمی توان انرژی بیشتری از آن استخراج کرد. با این وجود، برای آینده ی صنعت باتری هنوز امید وجود دارد. پژوهشگران درحال بررسی فناوری های جدید همچون باتری های حالت جامد هستند که می توانند دروازه ای به سمت مواد با تراکم انرژی بالا باز کنند تا انرژی بیشتری برای دستگاه های آینده فراهم شود.
اما مسئله اینجا است که وقتی باتری های جدید عرضه شوند، گوشی های هوشمند احتمالا بسیار پیشرفته تر شوند و به انرژی بیشتری نیاز داشته باشند؛ در این صورت مشکل عمر کم باتری ها به قوت خود باقی خواهد ماند.
آشنایی با انواع سوکت های پردازنده
سوکت ها از جمله اجزایی هستند که کمتر به آن ها توجه می کنیم. اما اگر قصد خرید یک رایانه ی رومیزی را داریم؛ لازم است تا با این بخش از رایانه آشنایی داشته باشیم.
به نقل از زومیت، پردازنده های استفاده شده در رایانه ها روی جایگاه های خاصی نصب می شوند که سوکت نام دارد و از آن به عنوان خانه ی پردازنده یاد می شود. معمولا در زمان صحبت کردن راجع به رایانه ها، اشاره ای به سوکت نمی شود؛ چرا که این بخش از رایانه تأثیری بر عملکرد دستگاه ندارد. وظیفه ی سوکت، ارائه ی جایگاهی استاندارد برای نصب شدن نسل خاصی از پردازنده ها است.
اما دلیل اهمیت سوکت ها چیست؟ پاسخ این است که برای به روزرسانی پردازنده ی خود، باید بدانید که این پردازنده برای چه نوع سوکتی طراحی شده است. نوع سوکت موجود روی مادربرد شما تعیین می کند که از چه نوع پردازنده ای می توانید استفاده کنید. برهمین اساس، می توانید تصمیم بگیرید که به روزرسانی پردازنده بیشتر به نفع شما است یا اینکه باید کل سیستم را به روزرسانی کنید.
سوکت پردازنده چیست؟
سوکت پردازنده ای که روی مادربرد رایانه ی شما قرار دارد، نقشی شبیه به پریز برق بازی می کند. با اتصال وسائل برقی به پریز، آن ها را به شبکه ی سراسری برق متصل می کنیم. سوکت ها نیز راهی برای اتصال پردازنده به دیگر اجزاء رایانه فراهم می کنند. سوکت ها ضمن رساندن نیروی برق به پردازنده، ارتباط آن ها با دیگر اجزای سخت افزاری را میسر می کنند.
در رایانه های مدرن، سوکت ها روی مادربرد قرار دارند؛ هر چند که در گذشته، از اسلات هایی شبیه به اسلات های ویژه ی نصب کارت های PCI نیز برای اتصال پردازنده استفاده می شد. امروزه، تمامی سوکت ها به صورت تخت روی مادربرد قرار دارند و از یک زبانه برای محکم قرار دادن پردازنده روی آن ها استفاده می شود.
پیشینه ی این قطعات به چندین دهه پیش می رسد. اولین پردازنده ی معروف اینتل، که اینتل ۳۸۶ نام داشت، از سوکتی با ۱۳۲ پین استفاده می کرد که از نوع PGA بود (در ادامه با سوکت های PGA آشنا می شویم). پردازنده های سری پنتیوم (Pentium) اینتل نیز از سوکت ۴ و در مدل های بعدی، از سوکت ۵ استفاده می کردند.
البته تمام سوکت ها به یک شکل نیستند و تفاوت هایی میان سوکت های توسعه داده شده توسط اینتل و AMD وجود دارد. این تفاوت ها به ساختار، محل قرارگیری و تعداد پین ها مربوط می شوند.
دلیل وجود گونه های مختلف سوکت چیست؟
هرچند که در ابتدا سوکت ها را با پریزهای برق مقایسه کردیم؛ اما باید به یاد داشته باشیم که برخلاف پریزهای برق، طراحی سوکت های پردازنده به طور مداوم دستخوش تغییر می شود. یکی از دلائل این تغییرات، تغییر در معماری پردازنده ها است. معمولا هرچند سال یک بار، شرکت ها نسل های جدیدی از معماری پردازنده ها را معرفی می کنند و این معماری ها هم از نظر شکل، اندازه و سازگاری با مادربردها، با یکدیگر تفاوت دارند.
علاوه بر این، دو تولید کننده ی بزرگ پردازنده های خانواده ی x86، اینتل و AMD، از معماری های متفاوتی برای پردازنده ها استفاده می کنند که با یکدیگر سازگار نیستند.
البته این مسئله همیشه صحت نداشته است. برای مثال، در دهه ی ۹۰، اگر یکی از مادربردهای رده بالای مجهز به سوکت ۷ را در اختیار داشتید، می توانستید از میان گزینه هایی مانند پردازنده های خانواده ی Pentium اینتل، پردازنده های K6، K6-2 یا K6-3 محصول AMD، پردازنده ی 6×86 محصول Cyrix (سایریکس)، پردازنده ی IDT Winchip یا پردازنده ی mP6 محصول Rise Technology یکی را انتخاب کنید. البته امروزه مادربردهایی با امکان نصب دو پردازنده وجود دارند؛ اما در این مادربردها هم نمی توانید به طور هم زمان از پردازنده های اینتل و AMD استفاده کنید.
انواع مختلف سوکت های پردازنده
طی سالیان متمادی، شاهد معرفی انواع مختلفی از سوکت های پردازنده بوده ایم؛ اما در حال حاضر، بیشتر از سوکت های LGA، PGA و BGA استفاده می شود.
LGA و PGA
LGA و PGA دو آرایش رایج سوکت ها هستند که می توان آن ها را نقطه ی مقابل یکدیگر دانست. در سوکت های LGA سطح سوکت دارای مجموعه ای از پین ها است. قسمت زیرین پردازنده نیز دارای حفره هایی است و هنگام قرار دادن پردازنده روی سوکت، پین های سوکت درون حفره های پردازنده قرار می گیرند.
برعکس، در سوکت های PGA، سطح سوکت دارای تعداد مشخصی حفره است و پین ها هم در قسمت زیرین پردازنده قرار دارند. در عصر رایانه های مدرن، اینتل از سوکت های LGA استفاده می کند و در مقابل، پردازنده های ساخت AMD هم با سوکت های PGA سازگار هستند.
البته استثنائاتی هم وجود دارد. برای مثال، پردازنده های تردریپر AMD از سوکت TR4 پشتیبانی می کنند که نوعی سوکت LGA است. در حقیقت، TR4 دومین سوکت AMD است که از آرایش LGA استفاده می کند. در مقابل، اینتل نیز در پردازنده های پیشین خود همچون Pentium، Pentium 2 و Pentium 3 از سوکت های PGA استفاده می کرد.
سوکت های BGA
درکنار سوکت های LGA و PGA، نوع دیگری از سوکت نیز وجود دارد که BGA نامیده می شود. در این سوکت ها، پردازنده در زمان تولید به طور دائمی به مادربرد متصل می شود و به همین دلیل، امکان به روزرسانی پردازنده وجود نخواهد داشت. استفاده از سوکت های BGA موجب کاهش هزینه می شود؛ اما نمی توان پردازنده هایی که از سوکت BGA استفاده می کنند را با پردازنده هایی مقایسه کرد که از سوکت های LGA و PGA استفاده می کنند.
همچنین، از نظر فنی نمی توان BGA را نوعی سوکت قلمداد کرد؛ چرا که این سوکت ها پردازنده را به یک قطعه ی دائمی مادربرد تبدیل می کنند. اما از آنجا که سوکت های BGA هم به نحوی موجب ارتباط پردازنده و مادربرد می شوند، لازم بود تا در این مطلب از آن ها یاد شود.
در سال های پیش، شایعه ای مبنی بر خداحافظی اینتل با سوکت های LGA پس از عرضه ی پردازنده های نسل چهارمی Haswell منتشر شده بود. اما این مسئله به حقیقت تبدیل نشد و امروزه نیز شاهد عرضه ی پردازنده های اینتل برای سوکت LGA هستیم.
با این حال، با گسترش استفاده از سیستم-روی-چیپ یا همان SoC-ها، اینتل استفاده از سوکت های BGA را گسترش داده است. به طور مشابه، ARM، برودکام، کوالکام، انویدیا و دیگر تولیدکنندگان سیستم-روی-چیپ نیز شدیدا به سوکت های BGA وابسته هستند.
دلیل اهمیت نوع سوکت ها چیست؟
آیا هر پردازنده ای که از نوعی سوکت (LGA یا PGA) استفاده می کند، می تواند با مادربردهای دارای همان نوع سوکت سازگاری داشته باشد؟ پاسخ این سؤال منفی است. همان گونه که پیش از این گفته شد، LGA و PGA دو نوع آرایش متفاوت سوکت ها هستند و گونه های مختلفی از این دو نوع آرایش وجود دارد.
اینتل برای نام گذاری سوکت هایش از تعداد پین های موجود روی سوکت استفاده می کند. برای مثال، سوکت های LGA1155 دارای ۱٫۱۵۵ پین هستند. هر پردازنده ای که برای این نوع سوکت ساخته شود، تنها و تنها با همین نوع سوکت سازگاری دارد. گاهی اوقات تعداد پین ها بسیار به هم نزدیک هستند، برای مثال LGA1155 و LGA1156؛ در این حالت نیز همچنان پردازنده های طراحی شده برای یکی از این دو گونه سوکت، با سوکتِ دیگر سازگاری ندارند. از طرفی، اینتل به طور معمول از یک نوع سوکت برای چندین نسل پردازنده هایش استفاده می کند.
روش استفاده شده توسط AMD اندکی متفاوت است و این شرکت برای نام گذاری سوکت ها از تعداد پین ها استفاده نمی کند. برای مثال، می توان به سوکت های AM3 یا FM1 اشاره کرد. در رابطه با سوکت های AMD نیز مسئله ی سازگاری سوکت و پردازنده امری حیاتی است. البته این شرکت گاهی ضمن حفظ سازگاری، دست به ارتقاء سوکت های خود می زند که در این حالت از علامت «+» استفاده می شود. سوکت های +AM2 و +AM3 نمونه هایی از این سوکت های ارتقاء یافته هستند.
آیا شاهد ناپدید شدن سوکت ها خواهیم بود؟
در توسعه ی رایانه های آتی نیز سوکت ها یکی از ویژگی های اصلی طراحی خواهند بود. در رایانه های شخصی، اجزائی مانند پردازنده ها قابل تغییر و به روزرسانی هستند. به همین دلیل، کاربران خانگی و تجاری می توانند اجزاء دلخواه خود را برای ساخت یک سیستم انتخاب کنند و می دانند که در آینده امکان ارتقاء سیستم وجود خواهد داشت.
البته با گسترش دستگاه های همراه شاهد تغییری نسبی در این الگو هستیم. هرچند قرار نیست به این زودی ها با رایانه های رومیزی خداحافظی کنیم؛ اما با گرایش جهان به سمت دستگاه های متصل و قابل حمل، رایانه ها نیز دستخوش تغییراتی می شوند تا با این رویه ها تطبیق پیدا کنند. در این رهگذر، حذف سوکت ها نیز ممکن است بخشی از این تغییرات باشد. درحالی که تولیدکنندگان به دنبال کاهش هزینه های تولید و به حداقل رساندن ابعاد دستگاه ها هستند، سوکت ها موجب گران تر و حجیم تر شدن دستگاه ها می شوند.
پیش بینی حذف سوکت ها در آینده ی نزدیک چندان واقع گرایانه به نظر نمی رسد. می بینیم که امروزه اینتل و AMD به دنبال فرایند های تولید پردازنده های کوچک تر و سریع تر هستند و درکنار این مسئله گونه های جدیدی از سوکت ها را توسعه می دهند و حتی برخی سوکت های پیشین را هم به روزرسانی می کنند.
این مسئله امری کاملا منطقی است. اگرچه دستگاه های امروزی بیش از گذشته قابل حمل هستند؛ اما علاقه مندان دوآتشه ی رایانه های شخصی و متخصصان فناوری اطلاعات همواره به دنبال مادربردهای مجهز به سوکت هستند. چرا که این مادربردها به کاربران اجازه می دهند تا به جای تعویض کل اجزای سیستم یا سرور، تنها یک قطعه را به روزرسانی کنند.