برای روشن شدن نقش شبکه تشکلهای نابینایان در برخورد با حوادثی چون حادثه دلخراشی که برای آقای ایزدی در اصفهان پیش آمد با سهیل معینی مدیر عامل این شبکه گفتگو میکنیم.
معینی میگوید: تشکلهای محلی نابینایان در شهرها و محیطهایی که برای فعالیت خود تعریف کرده اند کار میکنند و نقش شبکه به طور عمده این است که در سطح ملی صدای واحد جمعیت هدف باشد. نقش دیگر شبکه این است که برای ظرفیتسازی بیشتر تشکلهای شهرستانها کمک کند. در بعد مناسبسازی تلاش داشتیم در بحثهای تدوین دستورالعملها و آئین نامه های ابلاغی نقش داشته باشیم و به طور مشخص “آئین نامه تردد ایمن معلولان “را تدوین کرده ایم که آن را به وزارت کشور، کمیته فنی سازمان دهیاریها و شهرداریهای کشور داده ایم که برای اجرا به تمام کشور، ابلاغ شود که این آئین نامه به جز مسائل مشترکی که نابینایان با سایر معلولان دارند قالب محتوای آن درباره نابینایان است مانند مسیرهای ویژه نابینایان، موانع پیاده روها مثل ستونها، داربستها، بیرونروهایی که از دیوار خارج میشوند، چراغهای راهنما و حتی استانداردهای جهانی خیلی ریز حال باید پیگیری کنیم تا این آئین نامه اجرا شود اخیرا نیز در سطح سازمان میراث فرهنگی گروه گردشگری دسترسپذیر را ایجاد کردیم که در آن برای راهنماهای تور مسافرتی را در جهت راهنمایی معلولان و به ویژه نابینایان برنامه هایی آموزشی تدوین کنیم. همچنین کاری را که اخیرا اتحادیه جهانی نابینایان ابلاغ کرده که اتحادیه جهانی حمل و نقل هوایی برای دسترسپذیری خدمات برای افراد معلول فراخوان داده که در همین سطح در کشور ما انجام میشود. منتها تا کارگروههای آموزشی تشکیل شود زمان میبرد. در تهران نیز هر چند ایستگاههای مترو چندین بار بازرسی شده اند اما قرار شده یکبار دیگر ایستگاهها بر اساس ضوابط جهانی بازبینی شوند و مدیریت شرکت مترو برای اصلاح ایستگاهها تعهد بدهد. کار دیگر بحث تدوین برنامه کارگاههای آموزشی کارکنان مترو است که قرار است در زمینه کمک و تعامل با مسافران معلول به تفکیک گروههای اصلی معلولیتی آموزش ببینند. باید بدانیم آموزش زمانی موثر است که تمام کارکنان به صورت مداوم آموزش ببینند و بعد اثرگذاری آموزشها را رصد کنیم که این وظیفه تشکلهاست که بعد از کارگاههای آموزشی رصد و گزارش کنند. معینی ادامه میدهد: ما قرار نیست جای تشکلهای محلی بنشینیم. حال ببینیم نقش شبکه در این حادثه چیست؟ تشکلهای اصفهان چه درخواستی از شبکه داشته اند که پاسخ نگرفته اند شبکه بلافاصله بعد از این حادثه در نامه ای به انجمن موج نور ضمن اعلام تسلیت اعلام آمادگی کردیم که از مرگ چنین عزیزانی فرصتی بسازیم تا این حادثه برای بقیه اتفاق نیفتد. اصفهان جزو قطبهای نابینایان کشور است. تشکلهای اصفهان در واکنش به این مرگ و تبدیل آن به یک تحول تا حال چه کاری کرده اند؟ همه میگویند با مسئولان در ارتباط بوده ایم و آنها کاری نکرده اند. هیئت مدیره تشکلهای نابینایان اصفهان باید جلسه مشترکی با شورای شهر داشته باشند و بگویند بحث ما اعتراض و محکومیت یک نهاد نیست. واکنش به معنای اعتراض و فرو نشاندن خشم نیست. اگر نهادی مقصر بوده باید رسما قصورش را بپذیرد اما بحث این است که ببینیم ریشه های این اتفاق چه بوده تا کاری کنیم دوباره اتفاق نیفتد. اولین کاری که تشکلها باید انجام دهند این است که در جلسه شورا شرکت و شهردار و رئیس شرکت حمل و نقل را دعوت کنند و بگویند ما به لحاظ روحی و جمعی آسیب دیده ایم یک نابینا فوت کرده ولی نوع مرگش به گونه ای است که همه ما را میآزرد چون سرنوشت مشترکی است که میتواند برای همه ما اتفاق بیفتد. دوم اینکه ریشه یابی کنیم چه اتفاقی افتاده؟ میتوان کاری کرد که این اتفاق برای بقیه نیفتد. در اینکه راننده مقصر بوده تردید نیست اما بحث ما محکومیت راننده ای که قطعا از اقشار زحمتکش جامعه است و عمدی در این قضیه نداشته، نیست. ما میخواهیم پیگیری کنیم که سایر راننده ها این کار را نکنند. تشکلها باید رسانه ها را بخواهند و از این مرگ یک موج مثبت و تحولزا ایجاد کنند و اگر دلیل این قصور آموزش ندیدن رانندگان باشد اولین دستآورد این مرگ میتواند این باشد که آموزش راننده های حمل و نقل اصفهان در دستور کار شهرداری قرار بگیرد. وقتی تردد برای یک فرد نابینا امن نباشد تمام فعالیتهایش فلج میشود. تشکلها هم باید ببینند پکیج آموزشی لازم برای رانندگان را دارند و اگر ندارند شبکه میتواند به آنها کمک کند. کار دوم این است که اگر ایستگاههایی که در مجاورت مراکز نابینایان است از نظر مناسبسازی مشکل دارد شهرداری را مکلف کنند پر رفت و آمدترین ایستگاههای شهر و ایستگاههای نزدیک مراکز نابینایی را در اولویت مناسبسازی قرار دهد. و در قبال مناسبسازی بقیه ایستگاهها نیز تعهد رسمی بدهد که با چه برنامه ای آنها را مناسبسازی میکند. خود تشکلها نیز باید این موضوع را رصد کنند تشکلها اگر برای انجام این کار به استانداردهای مناسبسازی نیاز داشته باشند میتوانند از طریق شبکه آن را به دست آورند حتی اگر با مسئولان اصفهان جلسه داشته باشند و به هر دلیل فکر کنند شبکه میتواند به قدرت آنها کمک کند این کار را انجام میدهیم. تشکلها باید در وهله اول به اعضای خود حس همبستگی بدهند و اینکه چتر حمایتی اعضای خود هستند، اما شنیده میشود انتظارات نابینایان از تشکلهایشان برآورده نشده و آنها بیشتر به نامه نگاری میپردازند. ما قصد قضاوت نداریم اما تشکلها باید فراتر از فردیت خود یک اقدام جمعی با هماهنگی رسانه ها انجام دهند و این مرگ را به موجی در افکار عمومی مردم و مسئولان اصفهان تبدیل کنند نباید فکر کنیم با مرگ عزیزانی مثل ایزدی و هما بدر تمام مشکلات معلولان و نابینایان حل میشود. باید سالها کار مداوم انجام داد تا شاهد اتفاقات کمتری باشیم. از معینی میپرسم آیا تشکلهای استانی در جریان آیین نامه تردد ایمن هستند؟ ما قبلا اطلاعرسانی کرده ایم ولی میتوانیم دوباره آن را ابلاغ کنیم شاید این فرهنگ برای خیلی از تشکلهای ما جا نیفتاده که فلسفه شبکه سازی چیست؟ استاندارد تردد نابینایان در همه کشور یکی است انتظار میرود تشکلها پیگیر این قضیه باشند ما هم مکلفیم دانش را تولید و در اختیار آنها قرار دهیم. شاید ضعفهایی هم داشته باشیم اما تعداد کمی از تشکلها تا حال از ما این دستورالعمل را خواسته اند. تشکلها اگر لازم ببینند تیم آموزشگر میتواند از تهران برای کارگاهی که تشکیل داده اند اعزام شود یا نیروهای آنها را آموزش دهد تا کار آموزش شهرهای دیگر استان خود را خود به عهده بگیرند. باید بدانیم که شبکه فقط هیئت مدیره اش نیست. شبکه مفهوم خرد جمعی و حرکت جمعی است. ما باید این را تمرین کنیم و باید تلاش کنیم اهدافمان را با هم پیش ببریم. کمبود منابع اطلاعاتی نابینایان، تولید کتاب و ایمنی تردد مسئله ملی ما هستند اما خیلی وقتها این مسائل به صورت محلی رو میشوند. مثل حوادثی که در ورامین، سیستان و اصفهان رخ داد. ما باید جلوی این زنجیره حوادث را بگیریم. پس هم شبکه ملی در تولید، توزیع و حساسیت زایی وظایفی دارد و هم تشکلهای محلی باید انتظاراتشان را شفاف بیان کنند. باید بتوانیم تجاربمان را در اختیار هم قرار دهیم تا موثرتر حرکت کنیم.
ایین نامه تردد ایمن به همه شهرداریها ابلاغ شده سازمان دهیاریها و شهرداریها قرار بوده به همه جا ابلاغ کند بچه ها میتوانند این را از شهرداریها بخواهند که چرا این ابلاغیه اجرا نشده هر وقت میگویند چیزی ابلاغ شده بالاتر از آن قانون حمایت را دولت ابلاغ کرده ما وقتی سال گذشته از وزارتخانه ها عملکرد خواستیم خیلی از وزارتخانه ها گفتند میشود قانون را برای ما بفرستید این بهانه ای شد تا یکبار دیگر از سازمان دهیاریها گزارش بخواهیم یا آیین نامه ها در اختیار تشکلها باشد تا با آن پیگیری کننده هم اینکه تشکلها آگاه و مسلح به مستندات باشند
که حق را مستند و مکتوب بخواهند و هم ما پیگیری کنیم که مسئولان آن را ابلاغ کنند وظیفه تمام سازمانهای حمل و نقل عمومی کشور است که برای سرویسدهی به شهروندان دارای معلویت تمام تدابیر لازم را بیندیشند اعم از مناسب سازیهای سخت افزاری فیزیک و محیطی و هم آماده سازی و آموزش نیوهای پرسنلی که سرویس را ارئه می دهند این حکمی بین المللی است در اصفهان که قطب توریستی کشور است امکان ندارد توریست معلول بیاید دستگاههای این شهر باید پیشگام باشد در این زمینه متروی اصفهان بعد از تهران طراحی شده پس باید مشکلاتی که در متروی تهران وجود دارد آنجا اصلا وجود نداشته باشد اما تشکلها باید این حساسیت را ایجاد کنند با پیگیری کمپینهای مداوم طراحی کمپین هم در آموزش جامعه و مثل روز جهانی عصای سفید که باید در آن جامعه آگاه شود یک سطح مدم است تشکلها باید خوراک تبلیغاتی روز عصای سفید را تولید و در اختیار رسانه ها قرار دهند سطح دیگر آگاهیسازی مسئولان هستند که باید آموزش ببینند که در حوزه کاری خود چگونه باید حقوق نابینایان را ببیند امیدوارم این مرگ این را ایجاد کند که تشکلها یک کمپین آگاهسازی در زمینه حقوق افراد نابینا از جمله ضرورت ایمنی در شهر اصفهان راه بیندازند این ضرورت را ایجاد از شهرداری بخواهد تمام بیلبوردهایش را اختیارشان قرار دهد تا پیامهیشان را به مردم برسانند بتوانیم در تمام اتوبوسهای شهری اصفهان بنر نصب کنیم مرتبط با این مرگ ولی آموزش دهنده به مردم و نکته آخر اینکه: به عنوان راه حلی فردی از بچه ها میخواهم تا زمانی که این آموزشها اتفاق بیفتد حتی الامکان در استفاده از اتوبوسها از در جلو پیاده و سوار شوند جایی که راننده آنها را ببیند دوم اینکه در پیاده و سوار شدن خجالت را کنار بگذارند و از مردم کمک بگیرند برای اینکه جان ما بزرگترین سرمایه ماست. از چهارراهها حتی با عصا هم به تنهایی عبور نکنند و صبر کنند تا کسی به کمک بیاید. کشور ما با ایمنسازی کامل خیلی فاصله دارد قانون عصای سفید در راهور ابلاغ شده ولی خیلی تا آموزش آن به راننده ها فاصله داریم و تشکلها باید این را از اعضایشان بخواهند و دیگر اینکه ما باید مداوم با نهادهای تصمیمگیر و نظارتی شهرها در تماس باشیم دیگر اینکه شرایط سختی در کشور داریم مشکلات اقتصادی زیادند مردم از نظر عصبی تحت فشار هستند به خصوص اقشار پایین از جمله رانندگان. مردم ناخواسته، بی دقتند و تشکلها باید این فجایع را تبدیل به یک انگیزه و یک تجربه تحولگر سازند.
منبع: ایران سپید