دانشمندان با استفاده از فناوری نانو، شیوه ای برای ساخت یک «داربست» سه بعدی ابداع کرده اند که می تواند به رشد سلول های شبکیه کمک کند؛ پیشرفتی که رویکردهای نوآورانه ای برای درمان رایج ترین علت نابینایی فراهم می آورد.
دانش پژوهان انگلیسی موفق شدند از فناوری نانو برای توسعه داربست سه بعدی استفاده کنند که از رشد سلول های سالم شبکیه حمایت می کند. این پیشرفت علمی می تواند درمان تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا وابسته به سن) (AMD) را که علت اصلی نابینایی در جهان است، متحول کند.
محققان با استفاده از فناوری الکترواسپینینگ (برق ریسی)، داربستی را ایجاد کردند که در صورت آغشته شدن به «آستروئید فلووسینولون استونید»، انعطاف پذیری و رشد سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه را افزایش می دهد و به طور بالقوه به توسعه بافت چشم برای پیوند کمک می کند.
باربارا پیرسونک از دانشگاه آنگلیا راسکین (ARU) انگلیس و همکارانش روی روشی برای رشد موفقیت آمیز سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه (RPE) کار کرده اند که تا ۱۵۰ روز سالم و زنده می مانند.
سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه درست خارج از بخش عصبی شبکیه قرار دارند و در صورت آسیب دیدگی می توانند باعث کاهش بینایی را در پی داشته باشند.
این نخستین باری است که از فناوری «برق ریسی» برای ایجاد داربستی استفاده می شود که سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه روی آن رشد می کنند و می تواند درمان یکی از دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن، یکی از شایع ترین شکایات بینایی در جهان را متحول کند.
هنگامی که داربست با استروئیدی به نام فلووسینولون استونید که از التهاب محافظت می کند، آغشته می شود، به نظر می رسد انعطاف پذیری سلول ها افزایش می یابد و باعث رشد سلول های چشم می شود. این یافته ها در توسعه آینده بافت چشم برای پیوند به چشم بیمار مهم هستند.
جایگزینی سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه یکی از چندین گزینه درمانی امیدوارکننده برای درمان مؤثر بیماری های بینایی مانند AMD است و محققان روی روش های کارآمد برای پیوند این سلول ها به چشم کار کرده اند.
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) یکی از علل اصلی نابینایی در کشورهای توسعه یافته است و انتظار می رود در سال های آینده به دلیل پیری جمعیت افزایش یابد. تحقیقات اخیر پیش بینی کرده است که ۷۷ میلیون نفر فقط در اروپا تا سال ۲۰۵۰ به نوعی AMD مبتلا خواهند شد.
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن می تواند ناشی از تغییرات در غشای بروخ (داخلی ترین لایه مشیمیه) باشد که از سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه پشتیبانی می کند و همچنین در نتیجه از بین رفتن کوریوکاپیلاریس، بستر عروقی غنی که در مجاورت طرف دیگر غشای بروخ قرار دارد.
در کشورهای غربی، شایع ترین علت نابینایی، تجمع رسوبات لیپیدی به نام دروسن و درنتیجه تخریب بخش هایی از سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه، کوریوکاپیلاریس و شبکیه بیرونی است.
در کشورهای در حال توسعه، دژنراسیون ماکولا وابسته به سن به دلیل رشد غیرطبیعی عروق خونی در مشیمیه و حرکت متعاقب آن به داخل سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه ایجاد شده که منجر به خونریزی، جداشدن RPE یا شبکیه و تشکیل اسکار می شود.
پیرسونیک می گوید: این تحقیق برای اولین بار نشان داد که داربست های نانوالیافی آغشته به ماده ضدالتهابی مانند فلووسینولون استونید، می توانند باعث افزایش رشد، تمایز و عملکرد سلول های RPE شوند.
در گذشته، دانشمندان سلول ها را روی یک سطح صاف رشد می دادند که از نظر بیولوژیکی کارآمد نیست. با استفاده از این روش های جدید نشان داده شده است که خط سلولی در محیط سه بعدی داربست ها رشد می کند.
این سیستم پتانسیل زیادی را برای توسعه به عنوان یک غشای جایگزین بروخ نشان می دهد که یک پشتیبانی مصنوعی، غیر سمی و زیست پایدار برای پیوند سلول های اپیتلیال رنگ دانه شبکیه ارائه می کند. تغییرات پاتولوژیک در این غشاء به عنوان علت بیماری های چشمی مانند AMD شناخته شده اند، و این یک پیشرفت هیجان انگیز است که به طور بالقوه می تواند به میلیون ها نفر در سراسر جهان کمک کند.
منبع: آنا