نظر به نقش و رسالت نهاد کتابخانه های عمومی کشور در فراهم نمودن زمینه مطالعه برای آحاد جامعه و ترویج فرهنگ كتابخواني و افزایش معلومات عمومی و جايگاه انجمن نابينايان ایران در حمايت از افراد داراي آسيب بينايي، تفاهمنامه ای میان نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور با انجمن نابینایان ایران امضا شد.
بخشی از مواد این تفاهمنامه به شرح زیر است:
ماده 1: اهداف تفاهم نامه :
1- همكاري در اجراي برنامه هاي فرهنگي براي توانمندسازي كاربران نابينا و كم بينا؛
2- هم افزايي براي ارتقاي خدمات به نابينايان و كم بينايان در كتابخانه هاي عمومي؛
ماده 2: تعهدات:
الف: تعهدات نهاد :
1- حمایت از کتابخانه های عمومی نابينايان واجد شرایط انجمن در قالب كتابخانه مشارکتی؛
2- معرفي كتابخانه هاي داراي بخش نابينايان و كم بينايان براي فعاليت هاي مشترك انجمن؛
3- اعطاي عضويت رايگان به افراد داراي آسيب بينايي در كتابخانه هاي عمومي؛
4- ارسال كتاب هاي بريل و گوياي توليد شده با مجوز ناشر و نويسنده توسط نهاد به كتابخانه هاي مشاركتي تحت پوشش انجمن؛
5-ارسال كتاب هاي بريل و گوياي ويژه جشنواره كتابخواني رضوي براي تمامي كتابخانه هاي تحت پوشش انجمن؛
6-تقدير از اعضاي برتر كتابخانه هاي عمومي داراي آسيب بينايي؛
7-جذب نيروي انساني مورد نياز بخش هاي نابينايان و كم بينايان كتابخانه هاي عمومي از بين افراد واجد شرايط در چارچوب ضوابط و نيازهاي نهاد با توجه به بند 10-4 در «دستورالعمل ارائه خدمات به نابينايان و كم بينايان» براي اطلاع رساني به انجمن؛
8-نظارت و بازديد كارشناسي از كتابخانه هاي مشاركتي و تجهيز شده بوسيله انجمن داراي بخش نابينايان و كم بينايان به منظور ارتقاي سطح كيفي خدمات براي اعضا؛
9- تمامي تجهیزات ویژه نابینایان که از طرف انجمن در اختيار بخش نابینایان کتابخانه های تحت پوشش نهاد قرار گرفته و یا قرار می گیرد بصورت امانی بوده و هرگونه جابه جایی تجهیزات باید با هماهنگی نماینده انجمن صورت پذیرد؛
10-ارسال گزارش شش ماهه تجهيزات بند 9 به انجمن از كتابخانه هاي استاني مجهز شده بوسيله انجمن؛
11- ايجاد هماهنگي لازم براي گسترش همكاري ادارات استاني كتابخانهها با انجمنهاي استاني در چارچوب تعهدات اين تفاهمنامه؛
ب: تعهدات انجمن :
1- معرفي ظرفيت هاي جامعه براي توسعه خدمات به نابينايان در كتابخانه هاي عمومي؛
2- هدايت كمك هاي خيرين براي توسعه و تجهيز خدمات به نابينايان در كتابخانه هاي عمومي؛
3- همكاري در برگزاري جشنواره هاي كتاب و كتابخواني ويژه نابينايان و كم بينايان؛
4-همكاري در ارتقا و استانداردسازي تجهيزات و خدمات نابينايان در كتابخانه هاي عمومي؛
5-تلاش براي جذب حامی به منظور تجهيز كتابخانه هاي معرفي شده از سوي نهاد به ملزومات ويژه اعضاي داراي آسيب بينايي براي گروه هاي سني مختلف؛
6-معرفي كتب برتر توليد شده توسط انجمن به نهاد به منظور بررسي كارشناسي و در صورت لزوم خريد و يا بريل و گوياسازي برای کتابخانههای بخش نابينايان و كم بينايان.
ج: تعهدات مشترك :
1- برگزاری دوره هاي آموزشي مشترك ويژه كتابداران بخش نابينايان و كم بينايان؛
2-برگزاري مسابقات كتابخواني، ويژه اعضاي داراي آسيب بينايي در گروه هاي سني مختلف؛
3- تعامل براي ايجاد بخش نابينايان در كتابخانه ها حسب مفاد دستورالعمل نابينايان؛
4- تهيه بانك اطلاعاتي مناسب از افراد دارای آسيب بينايي براي ارائه خدمات كتابخانه به آنان؛
5- تعامل مشترك با دستگاه ها و نهادهاي ذيربط در حوزه نابينايان و كم بينايان براي توسعه خدمات؛
6-تعامل مشترك با ناشران به منظور اخذ مجوز توليد نسخه بريل و گوياي آثار ناشران با رعايت ضوابط كارشناسي نهاد براي كتابخانه هاي داراي بخش نابينايان و كم بينايان.
مراسم امضای تفاهمنامه همکاری انجمن نابینایان ایران و نهاد کتابخانه های عمومی کشور، در آستانه روز «ایمنی عصای سفید» چهارشنبه ۲۰ مهرماه با حضور علی اکبر جمالی، مدیرعامل انجمن نابینایان ایران، منصور شادکام، قائم مقام انجمن، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی، هادی آشتیانی مشاور اجرایی و امور حوزه دبیرکل، اصغر گودرزی، مدیرکل توسعه کتابخانه ها و مشارکت ها و مرضیه خالویی، مشاور معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی، برگزار شد.
پیش رو بودن نهاد در فعالیت های حوزه نابینایان
علی اکبر جمالی، مدیرعامل انجمن نابینایان ایران در این مراسم با تبریک به مناسبت ولادت حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق(ع) و همچنین تقدیر از رویکرد سازنده مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی کشور در حوزه نابینایان در سخنانی گفت: خوشبختانه نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سال های اخیر در فعالیت های حوزه نابینایان از دستگاه های پیشرو بوده و علاوه بر وظایف ذاتی خود در این حوزه، حمایت ویژه ای از گروه های خاص به ویژه نابینایان و کم بینایان داشته است.
وی بحث استخدام کتابداران نابینا در کتابخانه های عمومی را یکی از اقدامات اساسی و شایسته تقدیر در نهاد دانست و گفت: موضوع اشتغال برای نابینایان همواره یکی از دغدغه های جدی در این حوزه بوده است. بر این اساس ما بسیار به رویکرد جدید نهاد و این اقدام ارزشمند ارج می گذاریم. امیدوارم با امضای این تفاهم نامه سطح همکاری های دو طرف توسعه پیدا کند.
ارتقای سطح خدمات فرهنگی در جامعه نابینایان
منصور شادکام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران نیز در این مراسم با ابراز خرسندی از انعقاد تفاهم نامه همکاری میان نهاد و انجمن گفت: بسیاری از مشکلات و گرفتاری های موجود در جامعه ریشه در مسائل فرهنگی دارد. رکن توسعه هر کشور فرهنگ آن کشور است و رکن اصلی فرهنگ هر کشور کتاب و کتابخوانی است. بر این اساس هر چقدر موضوع کتاب و کتابخوانی در کشور ترویج و گسترش پیدا کند، به توسعه کشور در همه حوزه های سیاسی، اقتصادی و غیره منجر خواهد شد. از این جهت نهاد کتابخانه های عمومی کشور به عنوان یکی از متولیان عرصه فرهنگ، نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند.
وی افزود: بر اساس آمارهای موجود ما چیزی حدود ۸۰۰ هزار نفر نابینا و کم بینا در کشور داریم که نیاز مبرمی به کتابخانه ها و خدمات کتابخانه ای دارند. ما تاکنون با کمک شرکت هایی که به مسئولیت اجتماعی خودشان عمل می کنند، ۱۵ کتابخانه گویای دیجیتال راه اندازی کردیم؛ کتابخانه هایی که تقریبا به تجهیزات روز دنیا مجهز هستند. از این تعداد ۸ کتابخانه را در کتابخانه های عمومی نهاد ایجاد کردیم که تقویت این حوزه می تواند به ارتقای سطح خدمات فرهنگی در جامعه نابینایان منجر شود.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران ادامه داد: انجمن همواره تعاملات خوبی با نهاد کتابخانه های عمومی کشور داشته، اما در برخی استان ها با چالش هایی در ایجاد ارتباط و تعامل با ادارات کل استانی رو به رو هستیم که امیدواریم با امضای این تفاهم نامه و همکاری خوب مدیران کل استانی، اقدامات موثر و ارزشمندی در حوزه نابینایان در کتابخانه های عمومی به انجام برسانیم.
شادکام با تقدیر از دبیرکل پیشین نهاد کتابخانه های عمومی کشور گفت: در زمان مدیریت آقای مختارپور چیزی حدود ۵۰ نفر از نابینایان در کتابخانه های عمومی استخدام شدند؛ این در حالی بود که در دوره های قبلی مدیریت نگاه و رویکرد مثبتی در حوزه نابینایان در نهاد وجود نداشت. اما آقای مختارپور انقلابی در این حوزه ایجاد کردند که این رویکرد مثبت تاکنون نیز ادامه پیدا کرده است. جناب آقای رمضانی نیز با روحیه بسیار مثبت و با هدف خدمت به جامعه نابینایان و کم بینایان حمایت بی دریغی داشته اند که از ایشان نیز بسیار سپاسگزاری می کنیم.
تداوم و تقویت رویکرد حمایت از حوزه نابینایان در نهاد
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز در ادامه این مراسم ضمن تبریک به مناسبت ولادت حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق(ع) و گرامیداشت روز جهانی «ایمنی عصای سفید» در سخنانی گفت: قرار گرفتن جامعه نابینایان و کم بینایان در فعالیت ها و برنامه های نهاد از حیث توجه و اهمیت موضوع است؛ نه از حیث استثناء کردن؛ همانطور که کودکان و نوجوانان و سالمندان را نیز جزء گروه های خاص دسته بندی می کنیم. ما در موضوع نابینایان هم دغدغه مند هستیم و انگیزه بسیاری برای تلاش و پیگیری مسائل این عزیزان داریم.
وی یادآور شد: بنده طی بیش از ۴ سالی که در نهاد مشغول خدمت هستم، همزمان با حضور جناب آقای مختارپور در نهاد بیش از ۳ سال به عنوان معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی خدمت کرده ام. جناب آقای مختارپور به عنوان فردی دغدغه مند و متخصص در حوزه کتاب، مسائلی را در حوزه نابینایان پیگیری کردند و فضای بسیار مثبتی را در حوزه نابینایان ایجاد کردند که ان شاءلله در ادامه این مسیر این نگاه و رویکرد تقویت نیز خواهد شد. ما در عمل نشان داده ایم که موضوع گروه های خاص و نابینایان دغدغه ما است و حتی اگر تفاهم نامه ای هم در میان نباشد ما فعالیت در این حوزه را وظیفه خود می دانیم و آنچه وعده داده ایم عمل خواهیم کرد.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه سخنان خود به بیان نکاتی در موضوعاتی چون همکاری و تعامل انجمن نابینایان ایران در جلب حمایت های لازم برای ارتقاء سطح خدمات فرهنگی به نابینایان، لزوم دست یافتن به آمار دقیق از نابینایان و کم بینایان در استان ها برای برنامه ریزی و سرمایه گذاری هدفمند در این حوزه، توجه به مدل های جدید ارائه خدمت به نابینایان نسبت به پراکندگی جمعیت ایشان، پویایی بیشتر و گسترش حضور همکاران کتابدار نابینا در فعالیت های کتابخانه ای پرداخت.
در بخشی از این جلسه اصغر گودرزی، مدیرکل توسعه کتابخانه ها و مشارکت های نهاد به ارائه گزارشی از روند پیگیری و اجرای مهم ترین موضوعات مشترک مطرح شده در آخرین جلسه برگزار شده بین طرفین، از جمله فعال شدن بخش های نابینایان در کتابخانه های عمومی، تامین نیروی انسانی این بخش ها، ارسال اقلام آموزشی و روند گویاسازی کتاب برای نابینایان پرداخت.
گفتنی است این تفاهم نامه با هدف همکاری در اجرای برنامه های فرهنگی برای توانمندسازی کاربران نابینا و کم بینا و همچنین هم افزایی برای ارتقای خدمات به نابینایان و کم بینایان در کتابخانه های عمومی به امضا رسیده است.
برگزاری دوره های آموزشی مشترک ویژه کتابداران بخش نابینایان و کم بینایان؛ برگزاری مسابقات کتابخوانی، ویژه اعضای دارای آسیب بینایی در گروه های سنی مختلف؛ تعامل برای ایجاد بخش نابینایان در کتابخانه ها حسب مفاد دستورالعمل نابینایان؛ تهیه بانک اطلاعاتی مناسب از افراد دارای آسیب بینایی برای ارائه خدمات کتابخانه به آنان؛ تعامل مشترک با دستگاه ها و نهادهای ذیربط در حوزه نابینایان و کم بینایان برای توسعه خدمات و تعامل مشترک با ناشران به منظور اخذ مجوز تولید نسخه بریل و گویای آثار ناشران با رعایت ضوابط کارشناسی نهاد برای کتابخانه های دارای بخش نابینایان و کم بینایان از جمله تعهدات نهاد کتابخانه های عمومی کشور و انجمن نابینایان ایران برای اجرایی شدن این تفاهم نامه است.
همچنین برای اجرایی شدن این تفاهم نامه در سطح ملی «مدیرکل توسعه کتابخانه ها و مشارکت ها» به عنوان نماینده نهاد و «قائم مقام انجمن» به عنوان نماینده انجمن مسئولیت هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این تفاهم نامه را در سطح کشور به عهده خواهند داشت و گزارش اقدامات انجام شده را به صورت مستمر به سازمان های متبوع خود ارائه خواهند کرد. در سطح استانی نیز مدیرکل کتابخانه های عمومی و رئیس انجمن نابینایان در استان، مسئولیت عملیاتی شدن و اجرای تفاهم نامه را بر عهده دارند و به صورت مستمر گزارش اقدامات انجام شده را به سازمان های متبوع خود ارائه می کنند.
منبع: انجمن نابینایان ایران.