آموزش ایمن ترین تنظیمات رمزگذاری شبکه ی وای فای و شناسایی کاربران غیر مجاز

امنیت شبکه از مهم ترین جوانب آن است. در ادامه راهکار های بهبود امنیت شبکه وای فای و شناسایی و قطع دسترسی کاربران غیرمجاز عنوان شده است.

با افزایش محبوبیت استفاده از ارتباطات وای فای در اغلب گجت های امروزی، لزوم توجه به رعایت نکات امنیتی نیز بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. در همین راستا نیز روش ها و ابزار های مختلفی نیز برای هک رمز و شبکه ی وای فای توسعه یافته است که توجه بیشتر به رعایت جوانب امنیتی شبکه را طلب می کند.  اما اگر با روش های متداول برای احراز هویت و رمزگذاری این ارتباطات وای فای و مزایا و معایب آن ها آشنایی ندارید با ما همراه شوید تا به بررسی جامع این استانداردها بپردازیم.

تنظیمات امنیتی رمز وای فای

اگر شما هم تاکنون گذرتان به پنل تنظیمات روتر بی سیم منزل یا محل کارتان افتاده باشد، گزینه های مربوط به استانداردهای امنیتی وای فای نیز به چشمتان خورده است. در روترهای وای فای، به هنگام تنظیم رمز عبور برای شبکه ی بی سیم، دو بخش دیگر نیز باید با گزینه های صحیح تنظیم شوند؛ بخش  Authentication Type یا شیوه ی احراز هویت که معمولاً شامل گزینه هایی از این قرارند:

• Disabled (یا Open)
• WEP 64 Bits
• WEP 128 Bits
• WPA – PSK
• WPA2 – PSK
• WPA2 – PSK / WPA – PSK

و بخش Encryption یا رمزنگاری که متدهای مربوط به کدگذاری داده ها را در دسترس شما می گذارد:

• AES
• TKIP
• TKIP / AES

البته ممکن است در روترهای مختلف متناسب با نوع محصول، کمپانی سازنده و سال ساخت، این گزینه ها کمتر یا بیشتر باشند. ولی مهم ترین موارد که بین اغلب آن ها مشترک هستند، گزینه هایی بود که در بالا به آن ها اشاره شد.

اما اینکه این گزینه ها و استانداردها به چه معنا هستند و انتخاب هر یک چه مزایا و معایبی دارد، موضوعی است که اغلب کاربران هیچ آشنایی با آن نداشته و از همین رو، گاه با انتخاب تنظیمات ناصحیح، ضمن کاهش امنیت ارتباطات وای فای خود، سرعت آن را نیز با افتی محسوس مواجه می سازند.

به صورت خلاصه که امن ترین تنظیمات عبارت اند از:

• WPA2 – PSK
• AES

با قرار دادن تنظیمات مودم خود روی گزینه های مذکور، شبمه خانگی خود را در برابر هک در مقاوم ترین حالت قرار داده اید. اما اگر مایل هستید تا با جزئیات هر یک از فناوری های مذکور آشنا شوید، شما را به مطالعه ی ادامه ی مقاله دعوت می کنیم.

AES و TKIP چه هستند و چه تفاوت هایی دارند؟

TKIP و AES دو شیوه ی متفاوت برای رمزنگاری هستند که می توان از آن ها برای ایمن سازی شبکه های وای فای بهره گرفت. TKIP مخفف Temporal Key Integrity Protocol به معنی «پروتکل جامع کلید موقت» است. TKIP یک پروتکل رمزنگاری در قالب چاره ای موقت برای شیوه ی رمزنگاری نه چندان ایمن WEP بود که به همراه WPA در آن زمان معرفی شد. درواقع TKIP ساختار بسیار مشابهی با شیوه ی رمزنگاری WEP دارد. نکته ی مهم اینست که TKIP درحال حاضر ایمن نیست و این شیوه ی رمزنگاری عملاً منسوخ شده است. به عبارتی شما نباید از آن استفاده کنید.

AES نیز مخفف عبارت Advanced Encryption Standard به معنای «استاندارد رمزنگاری پیشرفته» است. AES پروتکل رمزنگاری با ضریب امنیت بسیار بالاتر است که با WPA2 یعنی جایگزین WPA، معرفی شد. AES یک شیوه ی رمزنگاری منحصر به استفاده برای ایمن سازی ارتباطات وای فای نبوده و تنها بدین منظور توسعه نیافته است؛ بلکه یک استاندارد رمزنگاری جهانی و جدی است که استفاده از آن حتی توسط دولت ایالات متحده آمریکا نیز به تصویب رسیده است. برای مثال، وقتی شما هارد درایو خود را با استفاده از برنامه ی رایگان و محبوب TrueCrypt رمزنگاری می کنید، این برنامه قابلیت استفاده از استاندارد AES را نیز دارد. به طور کلی در استاندارد AES، امنیت بسیار بالایی در نظر گرفته شده است و تنها نقاط ضعفی که می توان برای آن قائل شد مربوط به ضعف در حملات Brute-Force یا نقطه ضعف های امنیتی پیرامون WPA2 است. البته در مورد حملات Brute-Force (حملاتی که در آن هکر با به کارگیری حجم انبوهی از رمز عبورهای تصادفی، سعی در کشف رمز عبور اصلی دارد)، در صورتی که از کلمه ی عبوری قوی استفاده کنید، ضریب موفقیت این حملات بسیار کم می شود.

عبارت PSK در WPA-PSK و WPA-PSK2 نیز مخفف Pre-Shared Key به معنای «رمز عبور اصلی» مورد استفاده برای رمزنگاری است. این عبارت، روش های فوق را از روش WPA-Enterprise که از سرور Radius برای مدیریت کلید منحصر به فرد در شبکه های شرکت های بزرگ یا دولت ها استفاده می کند، متمایز می کند.

WPA از رمزنگاری TKIP و WPA2 از رمزنگاری AES استفاده می کنند، ولی…

به طور خلاصه، TKIP یک استاندارد قدیمی به منظور رمزنگاری است که برای استاندارد قدیمی تری به نام WPA استفاده می شده. AES نیز راهکار رمزنگاری جدیدتری است که توسط استاندارد نو و ایمن تر WPA2 استفاده می شود. در روی کاغذ همه چیز همین است که گفته شد؛ ولی در عمل و متناسب با نوع روتر شما، ممکن است WPA2 به اندازه ی کافی خوب نباشد.

درحالی که قرار است WPA2 از AES برای امنیت بیشتر بهره بگیرد، ولی کماکان گزینه ای برای استفاده از TKIP روی دستگاه های قدیمی یا ناسازگار نیز پیش بینی شده است. به عبارتی WPA2 همیشه به معنای WPA2-AES نخواهد بود؛ ولی در دستگاه هایی که گزینه ی مستقلی برای انتخاب نوع رمزنگاری از میان AES و TKIP ندارند، به طور کلی WPA2 مترادف با WPA2-AES فرض می شود.

حالت های متداول برای امنیت وای فای

کمی سردرگم شده اید؟! جای تعجب ندارد. تنها کاری که لازم دارید این است که گزینه ی ترکیبی صحیح را متناسب با نوع روتر و استفاده ی خود برگزینید.

Disabled یا Open: این حالت بدترین انتخاب ممکن است؛ چرا که شبکه ی وای فای شما بدون هیچ رمز عبور خاصی در دسترس خواهد بود. اکیداً توصیه می شود از انتخاب این گزینه پرهیز کنید؛ چرا که مانند این است که در منزل خود را باز بگذارید و به امید تأمین امنیت خانه توسط پلیس باشید!

WEP 64: استاندارد رمزنگاری WEP یا Wired Equivalent Privacy بسیار قدیمی و آسیب پذیر بوده و نباید از آن استفاده شود. WEP در سال ۱۹۹۷ متولد شد و در سال ۲۰۰۳ عملاً جای خود را به WPA داد و منقرض شد. هدف از این پروتکل همان گونه که از نام آن نیز مشخص است محرمانه نگه داشتن اطلاعات در سطحی معادل با شبکه های مبتنی بر سیم است. این پروتکل مبتنی بر الگوریتم رمزنگاری RC4 با کلید سری ۴۰ بیتی است که با یک IV به طول ۲۴ بیت ترکیب شده و برای رمزنگاری استفاده می شود.

WEP 128: این استاندارد حتی با بکارگیری کلید رمزنگاری قوی تر ۱۲۸ بیتی (ترکیب کلید سری ۱۰۴ بیتی با یک IV به طول ۲۴ بیت)، باز هم قابل اتکا نبوده و استفاده از آن ریسک زیادی دارد.

(WPA-PSK (TKIP: این، حالت پایه برای استاندارد رمزنگاری WPA یا WPA1 است که عملاً منسوخ شده و از امنیت کافی برخوردار نیست.

(WPA-PSK (AES: انتخاب پروتکل وایرلس قدیمی WPA درکنار شیوه ی رمزنگاری مدرن AES. سخت افزاری که از رمزنگاری AES پشتیبانی کند، در اغلب موارد از پروتکل وایرلس جدیدتر یعنی WPA2 نیز پشتیبانی می کند. همچنین سخت افزاری که تنها از پروتکل WPA1 استفاده می کند نیز اغلب از رمزنگاری AES پشتیبانی نمی کند. بنابر این انتخاب این گزینه اساساً غیر منطقی و اشتباه خواهد بود.

(WPA2-PSK (AES: می توان گفت این امن ترین گزینه  برای انتخاب است. استفاده از آخرین استاندارد رمزنگاری وای فای درکنار آخرین متود رمزنگاری مدرن یعنی AES. توصیه ما استفاده از این گزینه است. در روترهایی که رابط گرافیکی آن ها کمی گیج کننده است، احتمالاً این حالت با عناوینی مثل WPA2 یا WPA2-PSK ذکر شده که به احتمال زیاد از رمزنگاری AES نیز استفاده می کنند (چرا که این منطقی ترین حالت است).

(WPAWPA2-PSK (TKIP/AES: در برخی از روترها این گزینه نیز دردسترس خواهد بود که سازگاری هر نوع دستگاهی را برای شما به ارمغان خواهد آورد. ترکیبی از نسل اول و دوم استاندارد وایرلس یعنی WPA1 و WPA2 درکنار دو شیوه ی رمزنگاری ضعیف و قوی TKIP و AES. هر چند استفاده از متدهای قدیمی و ضعیف تر، کور سوی امیدی را برای مهاجمان به منظور نفوذ به شبکه ی شما باز خواهد گذاشت.

پشتیبانی اغلب دستگاه های تولید شده از سال ۲۰۰۶ به بعد از AES

گواهی WPA2 از سال ۲۰۰۴ در دسترس قرار گرفت؛ یعنی در حدود ۱۶ سال قبل. و از سال ۲۰۰۶، استفاده از گواهی WPA2 اجباری شد. به عبارتی هر دستگاهی که از سال ۲۰۰۶ به بعد تولید شده و آرم Wi-Fi روی آن درج گردیده، باید از رمزنگاری WPA2 پشتیبانی کند؛ از حدود ۱۴ سال قبل!

قاعدتاً اغلب دستگاه های اطراف شما که لوگوی Wi-Fi روی آن ها نقش بسته است، خیلی جدیدتر از ۱۴ یا ۱۶ سال قبل هستند؛ بنابراین شما باید گزینه ی (WPA2-PSK (AES را انتخاب کنید. حتی اگر این گزینه را انتخاب کردید و به هر دلیل دستگاه شما متوقف شد، به راحتی می توانید این تنظیمات را تغییر دهید. اگر هم دستگاه شما قدیمی است، شاید وقت آن رسیده باشد که دستگاهی با عمر کمتر از ۱۴ یا ۱۶ سال تهیه کنید و ریسک استفاده از یک دستگاه با استانداردهای امنیتی ضعیف را کاهش دهید.

WPA و TKIP عاملی برای کاهش سرعت وای فای

شاید جالب باشد بدانید که گزینه های سازگار با WPA و TKIP می توانند سرعت شبکه ی وای فای شما را به شکل محسوسی کاهش دهند. بسیاری از روترهای جدید که از استانداردهای ارتباطی 802.11n و استانداردهای سریع تر و جدیدتر پشتیبانی می کنند، سرعتشان با فعال سازی WPA یا TKIP در گزینه های خود، به ۵۴ مگابیت بر ثانیه کاهش خواهد یافت. این کاهش سرعت به منظور اطمینان از سازگاری با دستگاه های قدیمی است.

اگر روتر دارای استاندارد 802.11n از WPA2 درکنار AES استفاده کند، سرعتی تا ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی خواهد کرد. در مورد استانداردی نظیر 802.11 ac این تفاوت سرعت بسیار فاحش تر خواهد بود؛ چرا که این استاندارد از نظر تئوری و در شرایط ایده آل، از سرعت حداکثری ۳/۴۶ گیگابیت برثانیه پشتیبانی می کند.

به بیان دیگر، صرف نظر از مبحث امنیتی، از لحاظ سرعت ارتباطات شبکه ی وای فای نیز استفاده از استانداردهای قدیمی WPA و TKIP به هیچ وجه منطقی نیست.

اما آنچه مسلم است در اغلب روترهای موجود در بازار ایران و خصوصاً روترهای تی پی لینک و دی لینک که بیش از دیگر برندها در میان کاربران ایرانی متداولند، دسترسی به گزینه ی ایده آل یعنی (WPA2-PSK (AES پیش بینی شده است.

اگر روتر شما WPA2 را به شما پیشنهاد داده و مانند روتر من به شما حق انتخاب برای استفاده از TKIP یا AES را می دهد، حتما AES را انتخاب کنید. مطمئن باشید اغلب دستگاه های شما با آن سازگار بوده و خیال تان نیز از بابت امنیت و سرعت آسوده خواهد بود. پس همیشه به خاطر داشته باشید که انتخاب استاندارد رمزنگاری AES چه برای کدگذاری ارتباطات وای فای و چه برای کدگذاری هر نوع اطلاعات دیگری مثل هارد درایو شما، امنیت و سرعت بیشتری را به ارمغان خواهد آورد.

شناسایی نفوذ و کاربران غیرمجاز شبکه و قطع دسترسی آن ها

برای شناسایی تمامی کاربران حاضر در شبکه کافی است به تنظیمات مودم خود مراجعه کنید تا با فهرستی از آدرس های مک دستگاه های مختلف متصل به شبکه مواجه شوید. با بررسی این آدرس ها و تعداد دستگاه های حاضر در شبکه بی سیم وای فای، قادر به تشخیص حضور شخص غیرمجاز یا نفوذ در شبکه خواهید بود.

هر دستگاه متصل به شبکه، مک آدرسی منحصر به فرد دارد و با مشاهده بخش مربوطه در تنظیمات روتر می توانید متوجه شوید که چه اشخاصی به شبکه شما متصل شده اند. متأسفانه مدل های روتر و رابط های کاربری آن ها بسیار متفاوت هستند بنابراین برای پیدا کردن این بخش، باید جستجوی کوتاهی در اینترنت انجام دهید. به عنوان مثال این بخش در مودم های TP-Link (رابط کاربری قدیمی – نارنجی رنگ) در تب Status قرار دارد. در ادامه با بخش هایی آشنا می شوید، که برای شروع به شما کمک می کند.

در اولین مرحله به روتر خود لاگین کنید. این کار را می توانید ازطریق مرورگر وب دستگاه های خود انجام دهید. آی پی آدرس دقیق و کلمه عبور، می تواند در روتر  های متفاوت، فرق کند اما آی پی آدرس آن ها معمولاً به صورت 192 .168 .1 .1 (برخی موارد به جای ۱ اعداد دیگر قرار می گیرد) است. اگر برای پیدا کردن آی پی به کمک نیاز داشتید، در دستگاه های ویندوزی از دستور ipconfig و در دستگاه های اندرویدی از برنامه های Wifi Config استفاده کنید. کلمه عبور ادمین روتر ها را تقریبا همیشه می توان در دفترچه راهنما یا روی جعبه روتر، مشاهده کرد.

زمانی که وارد شدید، باید به صفحه مک آدرس بروید. این صفحه معمولاً در بخش Advanced Settings قرار دارد. به دنبال بخش هایی مانند Mac Address یا Mac Address filtering بگردید که ممکن است زیر مجموعه بخش فایروال باشند.

زمانی که وارد صفحه مک آدرس شوید، می توانید متوجه شوید که چند دستگاه به شبکه شما متصل هستند. یک شمارش ساده می تواند مشخص کند که شخصی وارد شبکه شما شده است یا خیر؟ همچنین می توانید مک آدرس های موجود را با مک آدرس دستگاه های خود مقایسه کنید.

در اندروید وارد Settings شده و سپس در بخش About Device وارد Status شوید تا مک آدرس را مشاهده کنید. این اطلاعات در کامپیوتر های شخصی از طریق دستور ipconfig در Command Prompt (کافی است در بخش جستجوی ویندوز عبارت CMD را تایپ کنید) قابل مشاهده است. همچنین می توانید با جستجوی عبارت MAC Address در بخش تنظیمات گوشی های هوشمند یا کامپیوتر ها به عبارت مدنظر خود برسید.

اگر این کار دشوار است، راه های دیگری نیز برای بررسی دستگاه های متصل شده به شبکه، وجود دارد. در اندروید برنامه های مختلفی وجود دارند که به شما این امکان را می دهند که دیگر دستگاه های موجود در شبکه را شناسایی و مدیریت کنید. البته این برنامه تنها به دستگاه های عمومی دسترسی دارند و نمی توانند دستگاه های مخفی را شناسایی کنند بنابراین ممکن است ازطریق این روش نتوانید تمامی دستگاه های متصل به شبکه را شناسایی کنید. در اینجا فهرستی از برنامه های اندرویدی را قرار داده ایم که ممکن است برای شما کارآمد باشند. برنامه های مختلف دیگری نیز در پلی استور، قرار دارند.

• Wi-fi Inspector (رایگان) : از طریق این برنامه می توانید، آی پی و مک آدرس تمامی دستگاه های متصل به شبکه از طریق سیم و بدون سیم را مشاهده کنید.
• Fing Network Tools (رایگان) : این برنامه، اطلاعات تکمیلی در رابطه با دستگاه ها و روتر متصل به شبکه را در اختیار شما می گذارد.
• Ip tools Network Utilities (رایگان) : یک برنامه عیب یابی پیشرفته تمام اتصالات شبکه که شامل یک اسکنر شبکه LAN می شود و می توانید دستگاه های متصل به شبکه را مشاهده کنید.

اکثر روتر ها از ویژگی فیلتر کردن مک آدرس بهره می برند که از طریق آن می توان دسترسی دستگاه های مختلف را قبول یا رد کرد. بر اساس مدل روتر، شما دو راه دارید. می توانید مک آدرس هایی را که نباید در شبکه وجود داشته باشند به صورت دستی مسدود کنید یا مک آدرس هایی را که می خواهید به شبکه دسترسی داشته باشند، تأیید کنید. در روش دوم، باید مک آدرس تمام دستگاه های خود را پیدا کرده و در تنظیمات روتر وارد کنید.

این روش به نظر سختی های زیادی دارد مخصوصاً اگر مجبور باشید مک آدرس تمام دستگاه های خود را پیدا کرده و در قسمت مربوطه در روتر، به روز رسانی کنید. حتی اگر روتر شما راه حل های خوبی برای مسدود کردن مک آدرس داشته باشد، با کمی اطلاعات می شود مک آدرس را تغییر داد یا جعل کرد. اگر شخصی قدرت دسترسی به کلمه عبور ۱۲۸ بیتی WPA را دارد، قطعاً تغییر مک آدرس برای آن شخص دشوار نخواهد بود. یک کلمه عبور ایمن بسیار مهم تر از فیلتر کردن مک آدرس است.

اگر روتر پیشرفته ای داشته باشید، می توانید دسترسی به پهنای باند را برای دستگاه های مختلف، محدود کنید. این تنظیمات معمولاً در خانواده هایی استفاده می شود که می خواهند دسترسی کودکان به اینترنت را محدود کنند اما می توان از طریق آن ها محدودیت های کلی برای تمام دستگاه ها اعمال کرد. از این طریق، هر دستگاهی که به شبکه شما متصل می شود، می تواند تنها مقدار خاصی از پهنای باند ماهانه شما را مصرف کند.

منبع: زومیت.