نویسنده: مسعود طاهریان
منبع: ششمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
ملزومات سفر
ما که آسیب بینایی داریم، پیش از سفر باید جنبه های مختلف سفرمان را بسنجیم و برای اموری مانند وسیله نقلیه، مسیر مناسب، اسکان، کمک گرفتن احتمالی از دیگران و تصمیم گیری در شرایط اضطراری برنامه ریزی کنیم. باید پیش از حرکت، هدفمان از سفر، کار های حین مسافرت و مقصد هایی که قرار است به آنها برویم را مشخص کنیم. ضرورت این بررسی ها وقتی بیشتر احساس می شود که بخواهیم با همسر و فرزند به سفر برویم.
می توانیم به سایت ها و کتاب های راهنمای گردشگری و اطلاعات سفر (مانند لُنلی پِلَنِت) مراجعه کنیم یا سفر نامه ها را (مانند نوشته های منصور ضابطیان) بخوانیم و پادکست های مربوط به سفر را (مانند رادیو ماجرا و رادیو دور دنیا) گوش بدهیم تا جذابیت ها و مراکز گردشگری مطابق سلیقه خود را پیدا کنیم و ببینیم دیگران چه تجربه هایی در این راستا دارند. همچنین باید با افرادی اهل سفر و گردش ارتباط بگیریم تا شیوۀ سفر و مقصد امتحان شده ای را انتخاب کنیم و با باشگاه ها و انجمن های مطمئن برگزار کنندۀ تور آشنا بشویم. با کمک آژانس ها هم (مانند لست سکند، علاءالدین، مارکوپولو، اسپیلت البرز، دالاهو، آفتاب کلوت، الی گشت) می توانیم انواع تور مسافرتی را رزرو کنیم.
در کل با در نظر گرفتن بودجه و توانایی خود در کنار سطح دشواری و ملزومات سفر بعد از بررسی کامنت های مسافران قبلی، می توانیم همراه گروه های برگزار کنندۀ تور بشویم که صفر تا صد سفر را برنامه ریزی و اجرا می کنند. خوب است با مسئولان تور صحبت کنیم و اول سفرهای کوتاه و سبک را همراه با آن تورها امتحان کنیم تا از حمایت و صلاحیت فنی، رعایت اصول اخلاقی و ایمنی، امکانات رفاهی، ضمانت و بیمه، راهنمایی و پذیرش افراد معلول در فضای مسافرت مطمئن شویم.
از سویی دیگر برای کاهش هزینه ها، می توانیم یک مسافرت شخصی راه بیندازیم و با مقایسه نظرات دیگران، قیمت و امکانات رفاهی، از سایت ها (مانند اقامت ۲۴، جاباما، ایران هتل، اِسنپ تریپ، اِربیَنبی) برای خودمان هتل، متل، مسافرخانه، هاستل و اقامتگاه رزرو کنیم؛ از سامانه های حمل و نقل (مانند فلای تودی، علی بابا، قاصدک 24) بلیت هواپیما، قطار یا اتوبوس بگیریم؛ در مقصد با کمک تاکسی های اینترنتی (مانند اِسنپ، تپسی) و خودرو های بخش حمل و نقل اقامتگاه ها (مانند هتل) جا به جا شویم؛ مسیر حرکت و توقف وسایل حمل و نقل عمومی را (مانند مترو، اتوبوس، تاکسی) از مسئولان اقامتگاه ها و افراد بومی پرس و جو کنیم و با کمک نرم افزارهای دسترس پذیر مکان یاب (مانند گِت دِر، دات واکِر، نِیِربای اِکسپِلُرِر، نشان) به مکان مورد نظر خودمان برویم.
لازم به ذکر است که کارکنان تمام فرودگاه ها (مشابه مترو) راهنمایی و همراهی افراد تنهای معلول را جزو وظایف خود می دانند و با داشتن کارت معلولیت و مراجعه حضوری به دفاتر فروش شرکت هواپیمایی ایران ایر (هُما) می توانیم برای خود بلیت نیم بها تهیه کنیم.
لذت ها و تفریحات در سفر
با اینکه برای ما آسیب دیدگان بینایی جذابیت های دیداری (مانند گرفتن عکس و دیدن معماری بناها) در طول سفر لذتی ندارد؛ ولی فعالیت ها و تفریحات هیجان انگیز زیادی است که می توانیم انجام بدهیم و بسیار خوش بگذرانیم. برای مثال در کشور، شهر یا روستای جدید با توجه به سلیقه خود، می توانیم با گروه ها و فعالیت های اجتماعی (مانند کوچ کردن عشایر، رفتن به نمایشگاه، پاک سازی طبیعت و محیط زیست) همراه شویم؛ غذاها و خوراکی های محلی را بخوریم؛ از طبیعت و آب و هوای متفاوت (مانند سکوت کویر، خنکی دریا، ساحل ماسه ای، نسیم کوهستان، طراوت جنگل) لذت ببریم؛ به بافت های محلی و بناهای تاریخی و فرهنگی سر بزنیم؛ وسایل نقلیه و تفریحی را (مانند شتر، اسب، درشکه، سورتمه، موتور سه چرخ، خودروی دو دیفرانسیل، قایق، جت اسکی، پاراسل، شاتل، بیگ بال) سوار شویم؛ شنا کنیم؛ سوغاتی و صنایع دستی بخریم؛ یادگاری (مانند میوه خشک، سنگ، صدف) جمع کنیم؛ به مراکز تفریحی و سرگرمی (مانند شهربازی، پارک، استخر) برویم؛ با صحبت کردن و ارتباط گرفتن با دیگران، دوست پیدا کنیم؛ به تورهای طبیعت گردی و گردشگری محلی بپیوندیم؛ مزارع محلی و پوشش گیاهی بومی را لمس کنیم؛ خاطره و سفرنامه بنویسیم؛ مطلب و گزارش برای روزنامه ها و مجلات آماده کنیم؛ از تجربه های خود، پادکست بسازیم و شیوه های متفاوتی از سفر را (مانند کوله گردی یا رایگان سواری) امتحان کنیم.
در سفر برای آشنایی با انواع و محل فعالیت های تفریحی، می توانیم با ساکنان محلی یا افرادی که قبلاً به آن مکان سفر کرده اند، صحبت کنیم؛ پست های اینترنتی معرفی و راهنمای گردشگری آژانس های رزرو تور و اقامتگاه یا سامانه های فروش بلیت اماکن تفریحی را بخوانیم؛ سری به بخش گردشگری فرودگاه ها، ایستگاه های قطار و پایانه های کشتی رانی و اتوبوس بزنیم و نقشه مراکز تفریحی را بگیریم؛ لیست سوغاتی ها و خوراکی های محلی و آدرس مراکز تفریحی و گردشگری را (مانند رستوران) در اینترنت جست وجو کنیم و از مسئولان بخش گردشگری اقامتگاه ها (مانند هتل) کمک بگیریم.
دشواری های سفر
ممکن است در هر بخش از سفر با اتفاقات پیش بینی نشده ای مواجه شویم. گم شدن در ایستگاه قطار یا پایانه اتوبوس به علت بزرگی و نبود مسئولی برای راهنمایی؛ تاخیر داشتن یا خراب شدن وسیله نقلیه؛ پیدا نکردن اقامتگاه برای سکونت و وسیله نقلیه برای جا به جایی؛ حامی و همراه نبودن مسئولان تور و همسفران؛ نبود امکانات رفاهی برای خواب و خوراک و استحمام در اقامتگاه و تور؛ دسترس پذیر نبودن محیط و وجود موانع خطرناک مانند دره؛ بیمار شدن خود و اعضای خانواده؛ صدمه دیدن در طبیعت مانند سقوط از کوه؛ جا ماندن از تور یا وسیله برگشت به خانه؛ عدم پذیرش به علت معلولیت؛ مخالفت برای ورود به مراکز تفریحی مانند استخر؛ محرومیت از سوار شدن به وسایل تفریحی مانند قایق و راهنمایی و آدرس گرفتن اشتباه، بخشی از این سختی ها هستند که با برنامه ریزی، پرس و جو از افراد مطلع، کمک گرفتن از دیگران و مذاکره و پافشاری کردن کم تر می شود.
مدیریت مسائل مالی در سفر
برای کم تر شدن مشکلات مالی و پرداخت های خود می توانیم با گروه های برگزار کننده تور همسفر شویم که تمام مدیریت مسائل مسافرت را برعهده می گیرند. ولی با فراهم شدن امکان پرداخت آنلاین برای هر خریدی حتی گرفتن تاکسی، با گوشی همراه هوشمندِ دارای اینترنت همراه و نرم افزارهای لازم (مانند تبدیل عکس به متن از طریق درگاه های پرداخت آنلاین)، اپلیکیشن های پرداخت (مانند آپ، تاپ، 724) و همراه بانک های دسترس پذیر (مانند ملی، پارسیان، ملت) می توانیم هزینه هایمان را پرداخت کنیم و با افزونه های کمکی (مانند آنتی- کپچا) و رمز پویا مشکل خواندن کدهای امنیتی تصویری را حل کنیم. همچنین در فروشگاه ها می توانیم به فروشندگان اجازه دهیم به جای ما کارت بانکی مان را بکشند و با بررسی پیامک هایمان، از درستی پرداخت مطمئن شویم. اگر هم نیاز به پول نقد داریم، می توانیم یک کارت بانکی دیگری با موجودی محدود همراه داشته باشیم و از یک فرد بخواهیم از عابربانک برایمان پول بگیرد یا اینکه از فروشندگان بعد از یک خرید، بخواهیم بیشتر کارت بکشند و مابقی پول را نقد به ما پس بدهند. برای تشخیص پول ها هم می توانیم از دیگران کمک بگیریم یا از نرم افزار های تشخیص پول (مانند کَش ریدِر) استفاده کنیم و بعد آنها را جداگانه در بخش های مختلف کیفمان بگذاریم.
کمک گرفتن در سفر
برای رفع نیازهای خود در مسافرت اول باید خجالت و رودربایستی را کنار بگذاریم و سؤالات خود را در هر زمینه، از دیگران بپرسیم و از آنها در هنگام ضرورت (مثلاً برای پیدا کردن آدرس یا گرفتن پول نقد) کمک بگیریم. مهم ترین کار در سفر، صحبت کردن و برقراری ارتباط با دیگران و پیدا کردن دوست است. می توانیم از افرادی که در طول سفر (برای مثال در قطار) با آنها آشنا و همسفر شده ایم، کمک بگیریم؛ از مسئولان مراکز تفریحی و تاریخی بخواهیم که راهنمایی مان کنند؛ سوالاتمان را از مسئولان تورها و اقامتگاه ها، نیروهای پلیس، کسبه محلی و ساکنان بومی بپرسیم؛ با ثبت نام در سامانه های دوست یابی و سایت های مسافرتی مهمان نوازی (مانند کُچسِرفینگ، دِ هاسپیتالیتی کِلاب) همراه و دوست پیدا کنیم؛ همچنین با اعضای خانواده و دوستان همراه خود همسفر شویم یا با تماس تصویری، از کمک آنلاین آنها استفاده کنیم.
سخن آخر
سفر رفتن مثل چیدنِ خانه، سلیقه ای و فردی است؛ پس باید شیوۀ سفرمان را خودمان پیدا کنیم؛ از ناشناخته ها و سختی ها نترسیم و به خارج شدن از روند معمول زندگی و فرصت انجام اولین ها در هر سفر فکر کنیم؛ از حال لذت ببریم و دغدغه های روزمره را حداقل چند روز کنار بگذاریم و اجازه دهیم از حس آرامش، آسایش و کنجکاوی لبریز شویم.
علاوه بر این، باید در سفر وسایلمان را (مانند چمدان و کفش) نشانه گذاری کنیم و رنگ و مشخصاتشان را به خاطر بسپاریم تا بتوانیم آنها را پیدا کنیم؛ همیشه عصای سفید همراهمان باشد و خودمان را به عنوان فردی با آسیب بینایی معرفی کنیم؛ در انتخاب نوع سفر (مانند کوهنوردی)، به توانایی های خودمان توجه کنیم و وسایل لازم را در کنار داروهای اولیه (مانند آنتی بیوتیک، مسکن، ضد استفراغ و اسهال) و مدارک شناسایی و بیمه برداریم.