فاطمه جوادیان: کارشناس نابینایان آموزش و پرورش استثنایی گیلان
همراهان عزیز! تهیه خانه به منظور اجاره یا خرید یکی از مسائل مهم زندگی به شمار می رود. محلی باشد که در آن از آرامش و امنیت برخوردار باشیم. وقتی خسته از هیاهوی شهر یا مسافرت برمی گردیم، می خواهیم سرپناهی باشد که در آن با خیال راحت استراحت کنیم بدون این که نگران بروز مشکلاتی در خانه باشیم. مشکلاتی که اگر با آگاهی بیشتر در زمان تصمیم گیری به آنها توجه داشته باشیم، به حد اقل خواهند رسید. به همین منظور تصمیم گرفتیم همان طور که در شماره گذشته وعده کرده بودیم، به بررسی مسائلی بپردازیم که زمان تهیه خانه می بایست مورد توجه قرار بگیرد. در این بین، با سه تن از دوستانمان صحبت کردیم که علیرغم مسئله نابینایی، سرپرستی خانواده خود را بر عهده گرفته اند و تلاش کرده اند تا در خانه ای امن در کنار یکدیگر زندگی کنند.
رضا، ارسلان و محسن با ما از نحوه انتخاب یک خانه مناسب سخن می گویند. از توجه به درون و بیرون خانه؛ از چگونگی برقراری ارتباط با بنگاه و همسایه ها؛ از نکات ظریفی که دانستن آن در نحوه انتخاب خانه مفید است.
از ازدواج رضا و همسر نابینایش فقط سه سال می گذرد اما او سرشار از تجربه است. چرا که از دوران کودکی سودای استقلال را در سر پرورانده و همواره افراد مستقل را الگوی زندگی خود قرارداده است. او که تا کنون دو بار خانه انتخاب کرده از تجربیات خود می گوید.
«بعضی مسائل در زندگی وجود دارد که برای حل آنها نیاز به کمک گرفتن داریم. از جمله تهیه خانه. ظرافت هایی در انتخاب یک خانه وجود دارد که خانم ها چه بینا و چه نابینا بیشتر با آن سر و کار دارند. شخصاً به همراه یک فرد بینای مطلع برای بازدید از خانه می روم تا بعضی نکات را که برای ما قابل دسترس نیست، به من توضیح دهد. در مورد فاضلاب خانه سؤال می کنم. از همسایه های طبقه بالا و طبقه پایین هم در این مورد تحقیق می کنم. از همه مهم تر از صاحب خانه علت فروش را می پرسم. این ها مسائل کلی هستند که هر کس در زمان تهیه خانه باید به آنها توجه کند. برای یک فرد بینا ممکن است دیدن منظره ای از پشت پنجره یا تراس خیلی مهم باشد؛ یا رنگ در و پنجره و کاغذ دیواری ها. البته برای من هم اهمیت دارد؛ اما در اولویت نیست. یکی از مهم ترین اولویت های من در انتخاب خانه فضای بیرون خانه است. مناسب سازی معابر اطراف خانه برایم بسیار اهمیت دارد. خانه اولم در شهر شیراز در مجتمعی بود که نگهبان شبانه روزی داشت. حضور نگهبان به ما احساس امنیت بیشتری می دهد. سوپرمارکت در خود مجتمع وجود داشت. جلوی مجتمع پل هوایی بود که ما را به سلامت از عرض خیابان عبور می داد. آن سوی پل بسیار جذاب بود. بازارچه ای بود که در آن انواع کالاها و خدمات ارائه می شد. از جمله: آرایشگاه مردانه و زنانه، مرغ فروشی، قصابی، میوه فروشی، آجیل فروشی، رستوران و فست فود، قنادی، فروش و خدمات موبایل، کلیدسازی، لوازم شیرآلات و هر آنچه که ممکن است ما به آن احتیاج داشته باشیم. ایستگاه اتوبوس هم در همان نزدیکی وجود داشت. این مسئله برای من خیلی مهم است.
ارسلان حدوداً سی سال است که با همسر نابینایش زندگی می کند. آن ها یک فرزند بینا دارند. او تا کنون بیش از ده بار اسباب کشی کرده و هم اکنون هم در حال جا به جایی است. از او تشکر می کنم که در این شرایط پر مشغله به ستون زندگی وقت می دهد. بدون مقدمه می رود سر اصل مطلب و می گوید:
«در همین ابتدا باید بگویم یک فرد نابینا باید به همراه یک فرد بینا برای بازدید از خانه برود. فردی که تمام زوایای خانه را دقیق مشاهده کند و همچنین از چگونگی زندگی دوست نابینای خود هم آگاهی لازم را داشته باشد. مسائلی وجود دارد که فرد نابینا با لمس کردن در و دیوار خانه به آنها پی نخواهد برد. مثل: نورگیر بودن خانه، میزان تمیزی رنگ درها و دیوارها، این که سقف توالت، حمام ودست شویی چکه کرده یا نه. از طرفی دسترسی به اماکنی که روزانه به آن احتیاج داریم مانند: سوپر مارکت، میوه فروشی و نانوایی بسیار مهم هستند.
محسن حدوداً هفده سال است که ازدواج کرده. همسر و فرزندانش بینا هستند و تا کنون هفت بار خانه انتخاب کرده اند. آن ها هم سابقه سکونت در واحدهای آپارتمانی را داشته اند و هم در خانه های ویلایی ساکن بوده اند. او معتقد است برای تهیه خانه ویلایی باید دقت کنیم تا خانه حتماً روی کرسی باشد و یا به قول معروف کرسی بلند باشد. اگر افراد نابینا بخواهند در آپارتمان ساکن شوند، او پیشنهاد می کند بهتر است آپارتمان هایی را مد نظر قرار دهیم که تعداد واحدهایشان کم باشند. همچنین بهتر است آپارتمانی را انتخاب کنند که تعداد واحدها در هر طبقه فقط یک واحد باشد.
محسن طبقه دوم را مناسب تر از هر طبقه می داند چرا که به تجربه می داند بیشتر لوله گرفتگی ها و آب زدگی ها در طبقات همکف و اول اتفاق می افتد. خصوصاً در شمال کشور. از طرفی او انتخاب واحد زیر پشت بام را هم صلاح نمی داند چرا که موجبات زحمت را در طول زندگی برای ما فراهم می کند. از جمله نم زدگی سقف، بروز گرمای بیش از حد در تابستان، سرمای بیش از حد در زمستان و سایر موارد که فرد نابینا برای کنترل آنها با دردسرهای زیادی مواجه می شود.
محسن در فضای داخلی خانه آشپزخانه بسته را بیشتر تأیید می کند. چرا که صداها و بوها در آشپزخانه محصور می شود و به فضای داخل خانه وارد نمی شود. آشپزخانه محلی است که در آن مواد خام خریداری شده می بایست از یکدیگر تفکیک شوند؛ هر یک در محل مناسبی قرار بگیرند؛ ظرف ها و لباس ها برای شست و شو به این مکان می آیند و بسیاری موارد دیگر که سبب به هم ریختگی آشپزخانه می شود. می گوید: «برای کفپوش خانه، کفپوشی غیر از موکت را پیشنهاد می کنم. اول به این دلیل که خالی ماندن بعضی قسمت ها در کفپوش های سرامیکی یا سایر سنگ ها به زیبایی خانه اضافه می کند. دوم این که با قرار دادن فرش ها و قالیچه های کوچک در مسیرهای مختلف خانه فرد نابینا به راحتی قادر خواهد بود جهت حرکت خود را پیدا کند. هرچه باشد کف پای ما نابینایان به تغییر جنس کف زمین بسیار حساس است. از طرفی، وقتی دیگران در خانه راه می روند، با توجه به انعکاس صدا، به راحتی متوجه جهت حرکتشان می شویم. بهتر است دوستان من به نور خانه هم توجه داشته باشند. نورگیر بودن خانه بسیار اهمیت دارد.»
در مورد فضای بیرون، او کوچه ها و خیابان های پهن را که خانه مورد نظر در آن واقع شده، برای افراد نابینا مناسب نمی داند. او می گوید: «در این خانه ها هر بار که بچه ها پایشان را از خانه بیرون می گذارند با شنیدن صدای تردد اتومبیل ها که خاصیت این نوع کوچه هاست، احساس نگرانی به سراغ ما می آید. به خاطر احاطه ای که به فضای بیرون نداریم، این نگرانی دو چندان می شود.» در عوض، کوچه های باریک و حتی بن بست را برای سکونت مناسب تر می داند.
در پایان این شماره، از او می خواهم چند جمله مستقیم با مخاطبان ستون زندگی صحبت کند. می گوید: «با یک نگاه خانه ای را قبول نکنید. هیچ وقت بدون همراهی فرد بینا خانه ای را رد یا تأیید نکنید. فردی را که به عنوان همراه با خود می برید، می بایست با اصول تهیه یک خانه چه برای خرید چه برای اجاره آشنا باشد. بهتر است برای هر بازدید از یک همراه دیگر هم کمک بگیرید. ترجیحاً به مشاوران املاک اعتماد کامل نکنید؛ مگر این که صلاحیت اعتماد شما را داشته باشند و در گذشته صداقت آنها به شما اثبات شده باشد. برای تأمین گرمایش، سیستم حرارت مرکزی را در اولویت بدانید. بعد از آن پکیج. آب گرم کن یا بخاری دارای دودکش است که ممکن است دودکش دچار اشکالی شود. دیدن رنگ شعله هم برای فرد نابینا مقدور نیست. بنابرین، بهتر است از انتخاب این خانه ها صرف نظر کنید. منطقه ای را که می خواهید در آن خانه داشته باشید، مشخص کنید. شماره تلفن ثابت مشاوران املاک آن منطقه را پیدا کنید. آن ها وقتی به شماره ثابت خود پاسخ می دهند، موارد ثبت شده را در دسترس دارند. تا جای ممکن کارها را تلفنی انجام دهید تا به مرحله بازدید برسید. در مراجعه حضوری، ترددهای سایر مشتریان ممکن است موجب کم توجهی مشاور املاک به فرد نابینا شود.
امیدوارم تجربه های ارزشمند دوستانمان که سخاوتمندانه در اختیار ما گذاشتند، بهبود کیفیت زندگی ما و شما مخاطب گرامی را موجب شود. اگر شما هم تجربه ناب و ارزشمندی در این زمینه به دست آورده اید آن را با ما و مخاطبان مانا به اشتراک بگذارید.
روزهایتان پر از شوق زندگی.
منبع: ماهنامه ی مانا.