در حالی که علاقه مندان به نجوم به آسمان خیره می شوند تا خورشیدگرفتگی را مشاهده کنند، افراد نابینا یا کم بینا نیز می توانند این رویداد آسمانی را حس کنند و بشنوند.
در روز هشتم آوریل که خورشیدگرفتگی کامل در آمریکای شمالی رخ می دهد و ماه برای چند دقیقه خورشید را می پوشاند، ابزارهای صوتی و لمسیِ ویژه افراد نابینا و کم بینا در گردهمایی های عمومی در دسترس خواهند بود.
یوکی هاچ، دانش آموز سال دوازدهمی دبیرستان در آستین تگزاس می گوید: «خورشیدگرفتگی ها چیزهای بسیار زیبایی هستند و همه باید یک بار در زندگی آن را تجربه کنند.»
هاچ دانش آموزی نابینا و علاقه مند به فضا است که آرزو دارد روزی دانشمند کامپیوتر ناسا شود. در روز خورشیدگرفتگی، او و همکلاسی هایش در مدرسه نابینایان و کم بینایان در تگزاس قصد دارند در چمنزار محوطه مدرسه بیرون بنشینند و به دستگاه کوچکی به نام جعبه «صدای نور» گوش دهند که تغییرات نور را به صدا ترجمه می کند.
وقتی خورشید درخشان است، نت های فلوت بلند و ظریف به گوش می رسد. با شروع پوشیده شدن خورشید توسط ماه، نت های میانی کلارینت نواخته می شود. تاریکی با صدای کلیک آرام ایجاد می شود. هاچ می گوید: «من به جای اینکه خورشیدگرفتگی را ببینم، مشتاقانه منتظر شنیدن آن هستم.»
دستگاه صدایِ نور حاصل همکاری واندا دیاز مرکد، اخترشناس نابینا، و آلیسون بیرلا، اخترشناس هاروارد است. دیاز مرکد به طور منظم داده های خود را برای تجزیه و تحلیل الگوها در تحقیقاتش به صورت صوت ترجمه می کند تا الگوهای تحقیق خود را تجزیه و تحلیل کند.
نمونه اولیه این دستگاه در زمان خورشیدگرفتگی کامل سال ۲۰۱۷ که از آمریکا عبور کرد، مورد استفاده قرار گرفت و این دستگاه دستی در سایر خورشیدگرفتگی ها نیز به کار رفته است.
امسال، سایر مؤسسات هم در این پروژه همکاری می کنند تا حداقل ۷۵۰ دستگاه را در مکان های برگزاری رویدادهای خورشیدگرفتگی در مکزیک، ایالات متحده و کانادا توزیع شود. حامیان این برنامه کارگاه هایی را در دانشگاه ها و موزه ها برای ساخت این دستگاه ها برگزار کرده اند و دستورالعمل های ساخت آن به صورت رایگان در وب سایت گروه در دسترس قرار گرفته است.
دیاز مرکد در این رابطه می گوید: «آسمان متعلق به همه است و اگر این رویداد برای بقیه دنیا در دسترس است، باید برای نابینایان هم در دسترس باشد. من می خواهم دانش آموزان بتوانند خورشیدگرفتگی و صدا و نور ستارگان را بشنوند.»
ارین فراگولا، مدیر بخش ارتباطات کتابخانه پرکینز (وابسته به مدرسه نابینایان پرکینز در واترتاون، ماساچوست) می گوید که این کتابخانه قصد دارد تغییر صداهای دستگاه نورصدا را از طریق زوم برای اعضا به صورت آنلاین و تلفنی پخش کند.
او با اشاره به اینکه علاوه بر دانش آموزان، بسیاری از اعضای ارشد کتابخانه نیز دچار کاهش بینایی ناشی از سن هستند افزود: «ما سعی می کنیم راه هایی پیدا کنیم تا همه چیز را برای همه افراد در دسترس تر کنیم.»
برخی دیگر رویداد خورشیدی را از طریق حس لامسه با تبلت لمسی «Cadence» از شرکت مهندسی تاکتایل در ایندیانا تجربه خواهند کرد. این تبلت تقریبا به اندازه یک تلفن همراه است و دارای ردیف هایی از نقاط برجسته است که بالا و پایین می روند. از این تبلت می توان برای اهداف مختلفی مانند خواندن خط بریل، حس کردن نمودارها و قطعات فیلم و همچنین بازی های ویدیویی استفاده کرد.
وونجی لاو از شرکت مهندسی تاکتایل در این رابطه به خبرگزاری آسوشیتدپرس می گوید: «برای خورشیدگرفتگی، یک دانش آموز می تواند دست خود را روی دستگاه بگذارد و به آرامی حرکت ماه بر روی خورشید را حس کند.»
مدرسه نابینایان و کم بینایان ایندیانا از سال گذشته شروع به گنجاندن این تبلت در برنامه درسی خود کرده است. برخی از دانش آموزان این مدرسه خورشیدگرفتگی «حلقه آتش» اکتبر گذشته را با این تبلت تجربه کردند.
جازمین نلسون، دانش آموز سال دهمی، مشتاق است به جمعیتی که انتظار می رود در رویداد بزرگ تماشای خورشیدگرفتگی ناسا در پیست اتومبیل رانی ایندیاناپولیس شرکت کنند، بپیوندد، جایی که تبلت Cadence در دسترس خواهد بود.
نلسون می گوید: «با این تبلت، شما می توانید احساس کنید که بخشی از چیزی هستید.» مینروا پیندا الن، همکلاسی او و دانش آموز سال یازدهم هم که از این تجربه هیجان زده شده، می افزاید: «این یک فرصت بسیار نادر است که ممکن است دیگر برایم تکرار نشود.»
منبع: سلام نو