نویسنده: میرهادی نایینی زاده
منبع: سیزدهمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
در این ماه بر خلاف ماه های پیشین، پای صحبت کار فرمایی نشستیم که مبادرت به استخدام نیروی نابینا کرده است. از دغدغه های افراد بینا شنیدیم و فهمیدیم که اگر ما نابینایان توانایی های لازم را برای ارائه نداشته باشیم، نمی توانیم منتظر حرفۀ مناسبی باشیم. پیش از خواندن گفت و گو، لازم است بدانیم که قرار نیست در این شماره با یک کار فرما برای انتخاب حرفه و همکاری آشنا شوید؛ هدف اصلی این گفت و گو، به دست دادن الگوی مناسبی است برای تمام دوستان تا با استفاده از نکات آن بتوانند حرفۀ مناسبی برگزینند.
«جناب مهندس پور حسینی؛ ضمن تشکر از شما بابت شرکت در گفت و گو با نسل مانا، لطفاً سخن ابتدایی خود را با مخاطبین ما در میان بگذارید.»
«ضمن سلام و ابراز خرسندی از آشنایی با مجلۀ شما، امیدوارم در شرایط اکنون کشور، بتوانیم با نگاه زیبای شما قدم مثبتی در راستای پیشرفت کشورمان برداریم.»
«چرا و چه طور تصمیم گرفتید با نابینایان همکاری کنید؟»
«شروع همکاری ما با نابینایان بسیار اتفاقی بود. یکی از نرم افزار های شرکت ما بسیار قدیمی بود و تاریخ ۱۴۰۰ را پوشش نمی داد. ما می دانستیم که با تعداد زیادی تماس از طرف مشتری ها رو به رو خواهیم شد. برای این کار به دنبال نیرو بودیم که یکی از دوستان پیشنهاد استفاده از نابینایان را با ما در میان گذاشت. لازم به ذکر است که پیش از این اتفاق، ما دو همکار ناشنوا هم داشتیم و خیلی کار کردن با افراد دارای معلولیت را غیر ملموس نمی دیدیم. من طی تماسی که با انجمن نابینایان داشتم، موضوع را انتقال دادم و این دوستان تعدادی همکار را به ما پیشنهاد دادند. اکنون ما دو همکار نابینا داریم و با دو نفر نیروی نابینا هم همکاری را ادامه ندادیم. این عدم همکاری البته به هیچ وجه ارتباطی به نابینایی آنها نداشت؛ بلکه حوزۀ توانایی آنها در چیز هایی بود که مجموعۀ ما نمی توانست از آن بهره برداری کند.»
«انتظار شما از یک نیروی نابینا چیست؟ چه چیزی باعث شد که دو نفر نابینای مزبور نتوانستند با شما کار کنند؟»
«همان طور که پیش تر گفتم، عدم همکاری ما با آنها از جهت عدم سازگاری شخصیت و توانایی این دو دوست با خواسته هایی بود که مجموعۀ ما از نیرو های خود انتظار داشت. ما خواستار کسانی بودیم که توانایی برقراری ارتباط سازندۀ تلفنی را با مشتری های مجموعه داشته باشند. واضح است که برای انجام این کار داشتن روابط عمومی خوب الزامی است. به عنوان مثال در بخش خدمات پس از فروش، وقتی مشتری برای معضل یا مشکلی با شما تماس می گیرد، شما باید بتوانید درک متقابلی از وضعیت او داشته باشید و تا جایی که امکان دارد یک گفت و گوی همدلانه را پیش ببرید. این موضوع ارتباطی به دیدن یا ندیدن هم البته ندارد و در آگهی استخدامی «داشتن روابط عمومی خوب» درج می شود. دوستانی که امکان ادامۀ همکاری ما با آنها میسر نشد، نمی توانستند پاسخ گوی نیاز مجموعۀ ما باشند.»
«جناب مهندس! همان طور که مستحضرید، کار کردن با افراد نابینا در ذهن کسانی که اطلاع دقیقی از مسائل و توانایی های افراد نابینا ندارند، می تواند چالش های خاص خود را داشته باشد. آیا شما پیش از همکاری با نیرو های نابینای خود، چنین چالشی در ذهن داشتید؟»
«بله. من در ابتدای کار به شدت نگران رفت و آمد افراد نابینا بودم. از طرف دیگر، نحوۀ کار آنها با کامپیوتر هم برایم چالش ایجاد کرده بود. اکنون و با کار کردن با نابینایان، دریافتم که این دوستان می توانند به راحتی جا به جا شوند و بی هیچ مشکلی جای خود را پیدا کنند. از جهت بحث کامپیوتر هم من متوجه وجود نرم افزاری شدم به نام NVDA که نیرو های مجموعه می توانند با یک گوش حواس خود را به کامپیوتر معطوف کنند و از طریق گوشی تلفن هم با مشتری با بهترین کیفیت در ارتباط باشند. در برخی اوقات من از دوستانم که شرکت دارند، می خواهم تا کار کردن دوستان نابینای مرا ببینند. باید اشاره کنم که تجربۀ کاری من می گوید که کار نیرو های نابینای من بسیار دلسوزانه است و با سایر همکارانشان برابری کامل دارد.»
«یکی از مشکلاتی که افراد نابینا همواره با آن رو به رو هستند، عدم دسترس پذیری بسیاری از قسمت های نرم افزاری شرکت ها و ادارات است. آیا همکاران شما هم با این مشکل رو به رو بوده اند؟ شما چه تمهیداتی برای رفع این مشکل اندیشیده اید؟»
«بله. این یکی از مشکلاتی بود که ما کوشش هایی برای دسترس پذیری بخش هایی از نرم افزار شرکت داشتیم که با NVDA سازگار نیستند. در همین جا اجازه بدهید پیشنهادی داشته باشم برای کسانی که در ایران تولید نرم افزار می کنند. به عنوان کسی که سازندۀ نرم افزار است، می توانم ادعا کنم که با ایجاد تغییراتی کوچک و کم هزینه، امکان این وجود دارد که المان های صفحه برای افراد نابینا از طریق نرم افزار های صفحه خوانی مانند NVDA در دسترس قرار بگیرد. با انجام این تغییرات امکان اشتغال زایی برای بسیاری از افراد نابینا فراهم می شود.»
«به عنوان کسی که با نابینایان کار کرده و با چالش های پیش روی آنها آشناست، چه توصیه هایی می توانید برای ارتقای شغلی آنها داشته باشید؟»
«اولاً می خواهم تأکید کنم که همه چیز در انجام امور کاری به دیدن ربط ندارد. از دیگر سو، داشتن هر تخصصی می تواند منجر به نتیجۀ درستی در راستای انتخاب شغل باشد. من در مجموعۀ کاری خودم باید کسانی را انتخاب کنم که هنر مذاکره با انواع مشتری را داشته باشند. این کار البته می تواند از طرق مختلف آموخته شود و وجود چنین توانایی حتماً به استخدام می انجامد. کوتاه سخن اینکه داشتن خبرگی و تخصص کلید قفل کاریابی برای تمام افراد است و نابینایان عزیز هم از این موضوع مستثنا نیستند.»
«از طرف دیگر کار فرمایانی هم هستند که بدون توجه به توانایی های افراد نابینا، بین آنها و کارمند بینا نفر دوم را انتخاب می کنند. آیا حرفی برای این دسته از افراد دارید؟»
«مهمترین چیزی که می توانم در این رابطه بگویم، تجربۀ زیستۀ خود من است. من از همکاران نابینایی که دارم بسیار راضی هستم و می خواهم به تمام همکارانم توصیه کنم که استخدام افراد نابینا را امتحان کنند و مزایای آن را پیش چشم داشته باشند. لازم می بینم دوباره بر مطلبی که در باب نحوۀ دسترس پذیری نرم افزار ها گفتم تأکید کنم و از سازندگان نرم افزار بخواهم با هزینه ای مختصر و صرف زمانی کوتاه، امکان استفادۀ جامعۀ کاری را از توانایی های نابینایان فراهم کنند.»
«از اینکه وقت خود را به نسل مانا اختصاص دادید، بی نهایت از شما ممنونم.»