گروه بزرگی از کودکان برای تأمین نیازهای خود به توجه ویژه نیاز دارند. این گروه از کودکان، با عنوان کودکان با نیازهای ویژه، لازم است که مورد توجه جامعه و ارکان آن قرار بگیرند. از این طریق است که می‌توانیم از عدالت در یک جامعه سخن بگوییم.
یکی از این گروهها، کودکان نابینا هستند. این دسته از کودکان با مسائل فراوانی رو به رو هستند که بخشی از آن ناشی از عدم شناخت جامعه نسبت به ویژگیها، نیازها و مشکلات این گروه از کودکان است. بر اساس آمارهای رسمی، نزدیک به ۴۰ هزار کودک نابینا و کم بینا در کشور ما زندگی می کنند. توجه به نیازهای این گروه بزرگ از کودکان، موضوعی است که از نظر انسانی، اخلاقی، اجتماعی، علمی ، اقتصادی و حقوق کودک امری لازم و ضروری است.
مفهوم گفتگو در تاریکی توسط دکتر آندریاس هاینکه در سال ۱۹۸۸ پایه گذاری شد. آندریاس که فارغ التحصیل فلسفه بود، کار خود را در یک ایستگاه رادیویی در زادگاهش «بادن آلمان» آغاز کرد. روزی از وی خواسته شد به جوانی که بینایی خود را در اثر تصادف رانندگی از دست داده بود، روزنامه نگاری را آموزش دهد. آندریاس هیچ ایده‌ای در مورد معلولیت نداشت و نمی‌توانست تصور کند که زندگی بدون بینایی چگونه می‌تواند باشد.
آندریاس شاهد بود که افراد نابینا از فرصت دسترسی برابر به آموزش و پرورش و بازار کار محرومند. او تصمیم گرفت کار خود را در زمینه معلولیت ادامه دهد، تصمیم گرفت رویدادی با این مضمون ایجاد کند:
چرا چراغ‌ها را خاموش نکنیم و افراد نابینا و بینا را به ملاقات در یک اتاق تاریک دعوت نکنیم؟ آندریاس شروع به آزمایش با طناب و صداها در تاریکی کرد و اولین نمایشگاه با موضوع ” گفتگو در تاریکی” را در سال ۱۹۸۹ افتتاح کرد.
او که برای انجمن نابینایان فرانکفورت کار می‌کرد، نمایشگاهی در تاریکی مطلق و با به‌کارگیری عناصری نظیر بو، صدا و بافت‌های مختلف ترتیب داد. هدف او ایجاد فضایی شبیه زندگی روزمره اما بدون نور بود تا بازدیدکنندگان برای ساعاتی هرچند کوتاه، با دنیای نابینایان آشنا شوند و در کنار آن حس‌های دیگری به غیر از بینایی را تقویت کنند.
او به بازدیدکنندگان این امکان را می‌داد تا در فضاهایی همچون پارک، خیابان و رستوران قرار گیرند. با این ایده‌ی جالب او، افراد در گروه‌های کوچک چند نفره به جهان تاریک قدم می‌گذاشتند و تلاش می‌کردند با قوه تخیل، دنیای پیرامون خود را کشف کنند.
از آن زمان این ایده به طور پیوسته در حال گسترش است و موضوعات جدیدی مانند شام در تاریکی و کارگاه‌های شغلی در تاریکی به آن اضافه شدند.
امروزه این موزه‌ها در قالب یک شبکه بین المللی فعالیت می‌کنند. تاکنون ۲۱ موزه به صورت دائمی در کشورهایی مانند ژاپن، استرالیا، مصر، مکزیک، برزیل و … دایر شده اند و برخی دیگر به صورت نمایشگاه تنها برای چند روز برپا بوده اند. تاکنون بیش از ۹ میلیون بازدید کننده، «گفتگو در تاریکی» را تجربه کرده اند و هزاران راهنمای نابینا از طریق این نمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی مشغول به کار شده اند.
کارگروه کودکان با نیازهای ویژه از نیمه‌ی دوم سال ۱۴۰۱ بر کودکان نابینا متمرکز شده است. در طول این مدت کارگروه تلاش کرده است از طریق نشست‌های هم‌اندیشی، دیدار با کارشناسان، برگزاری سخنرانیهای آموزشی، تولید محتوا و … به جوانب مختلف این موضوع بپردازد.
در رویداد “گذر از تاریکی” که به همت و با مشارکت انجمن مجسمه‌سازان ایران برگزار می‌شود با الهام از تجارب جهانی انجام شده در این زمینه، تلاش خواهد شد، ضمن دعوت از اقشار جامعه، شرایط حضور نابینایان در یک رویداد اجتماعی را فراهم کرده، و با گوش سپردن به سخنانشان، بستر مناسب‌تری برای تعامل را بوجود آورد.
همچنین پس از بررسی و نیازسنجی و گفتگو با کودکان و نوجوانان نابینا، با برگزار کردن کارگاه‌هایی مناسب آنان، قدمی در مسیر شکوفا شدن استعدادهای پنهان این گروه از کودکان بردارد.
همچنین امید داریم، به یاری و همراهی مخاطبین رویداد ، به چگونگی استمرار این مسیر به شکل جمعی بیاندیشیم.
“مواجهه با آثار هنری بدون استفاده از حس دیداری“
– نشست‌های هم‌اندیشی
– آشنایی با نابینایان مشهور
– نابینایی در هنر
– نمایشگاه تجهیزات، آثار و محصولات تولیدشده برای نابینایان
زمان برگزاری: از ۲۰ تا ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ تا ۲۰
نشانی: خیابان طالقانی، خیابان موسوی، خانه‌ی هنرمندان ایران
سمیه دادرس: دبیر اجرایی و گردآورنده
نرگس محمدیان: مدیر اجرایی فضای تاریک
حیدر نجفی: طراح صدا
منبع: مؤسسه ی پژوهشی کودکان دنیا