در حالی دانش‌آموزان و دانشجویان نابینا از آموزش‌های آنلاین در زمان شیوع ویروس کرونا جا ماندند که یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان با سابقه بیش از ۳۰ سال فعالیت، کامپیوترهای ویژه این دسته از افراد را عرضه کرده، ولی به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان به این ابزار دسترسی ندارند، ضمن آنکه در شبکه شاد نیز امکان بهره‌مندی این دسته از افراد دیده نشده است.
با شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس، توسعه آموزش‌های مجازی که تا قبل از این اپیدمی اهمیتی به ضرورت گسترش آن داده نمی‌شد، در دستور کار مسوولان قرار گرفت و هر دانشگاهی سیستمی برای ارائه آموزش‌های آنلاین ارائه داد و در وزارت آموزش و پرورش نیز با توسعه شبکه‌ای به نام “شاد” آموزش‌های حضوری جای خود را به آموزش‌های مجازی داد.
آنچه که در این میان نادیده گرفته شد، آموزش‌های خاص برای دانشجویان و دانش‌آموزان نابینا است.
این در حالی است که به گفته مهندس سعید صادقپور، فعال در زمینه طراحی و ساخت تجهیزات کامپیوتری نابینایان در صورتی که زیر ساخت‌های آن چون دسترسی همه نابینایان به کامپیوترهای ویژه برای این دسته از دانشجویان و دانش آموزان فراهم شود، امکان بهره‌مندی آنها از آموزش‌های آنلاین همپای سایر افراد فراهم خواهد شد.
از جمله این تجهیزات می‌توان به نمایشگر بریل اشاره کرد. این تجهیزات علاوه بر آنکه متون مورد نیاز کاربران نابینا را تهیه می‌کنند، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های ناشی از خرید کاغذ بریل نیز خواهند شد؛ چرا که قیمت کاغذهای بریل بالا است و با کاربرد وسیع این تجهیزات در این زمینه صرفه‌جویی می‌شود.
این در حالی است که طبق آمارها ۶۰۰ هزار فرد نابینا در کشور وجود دارند که تاکنون تنها ۵۰ عدد از این دستگاه خریداری شده است.
جای خالی تجهیزات نابینایی در شبکه آموزش‌های آنلاین
مهندس سعید صادقپور، مجری طرح و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پکتوس در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به طراحی و تولید برجسته‌نگار هوشمند گفت: برای نابینایان که در استفاده از نمایشگرهای بینایی محدودیت‌هایی دارند، دو محصول تولیدی این شرکت شامل “نمایشگر بریل” و “خروجی تبدیل متن به گفتار” قابل استفاده است.
برجسته‌نگار هوشمند همراه
وی با بیان اینکه این دو محصول به دلیل دارا بودن خروجی‌های بریل و صوتی بهترین وسیله کمکی توانبخشی برای نابینایان فارسی‌زبان هستند، اظهار کرد: PDA یا (Personal Digital Assistant) تنها بریل تولید شده در ایران است که مهمترین مزیت آن نسبت به نمونه‌های خارجی، پشتیبانی کامل از زبان فارسی است.
صادقپور، پشتیبانی فنی در کشور، شناسایی اتوماتیک توسط سیستم عامل، قابلیت تنظیم میزان برجستگی نقاط بریل و قیمت ارزان‌تر از مشابه‌های خارجی را از دیگر مزایای این دستگاه نام برد و ادامه داد: این دستگاه این قابلیتی را دارد که هر متن نوشتاری را در داخل آن کپی کرده و به صورت بریل و صوتی به کاربر ارائه می‌دهد، ضمن آنکه قادر به ذخیره‌سازی متن است.
مجری طرح با اشاره به مشخصات سخت افزاری این نمایشگر، خاطر نشان کرد: بر روی صفحه کلید آن ۲۰ کلید تعبیه شده، ضمن آنکه باتری آن قابل شارژ و به مدت ۶ ساعت قابل استفاده است.
به گفته این محقق، حافظه داخلی آزاد این نمایشگر هوشمند ۱۶ گیگابایت برای فایل‌های کاربران است، علاوه بر آن دارای خروجی مانیتور و تلویزیون (HDMI)، ارتباط بیسیم (Bluetooth) با تبلت و گوشی هوشمند (Android) و امکان اتصال کیبورد از طریق درگاه USB است.
وی، وزن این نمایشگر را ۶۸۰ گرم ذکر کرد و ادامه داد: علاوه بر آن هر آنچه که فرد نابینا می‌خواهد از سایت‌های اینترنتی بیابد، از طریق این نمایشگر برای وی قابل دسترسی است، به گونه‌ای که کاربر از طریق صفحه کلید، موضوع خود را تایپ می‌کند و پس از جستجو از طریق موتورهای جستجو، موضوع خود را انتخاب کرده و به صورت صوتی به مطالب مورد نیاز خود دست می‌یابد.
امکان دسترسی نابینایان به متون دو زبانه
وی ویرایشگر دو زبانه فارسی و انگلیسی با پشتیبانی از فایل‌هایDoc ،TXT، PN، KLK و DOCX و دارا بودن نرم افزار واژه نامه را از مشخصات نرم افزاری این نمایشگر هوشمند نام برد و یادآور شد: چهار واژه‌نامه انگلیسی به فارسی، فارسی به انگلیسی، انگلیسی به انگلیسی و فارسی به فارسی برای کاربران نابینا فراهم شده، ضمن آنکه نرم‌افزار دفتر تلفن نیز در آن نصب شده است.
به گفته این محقق، نرم افزار پخش فایل‌های صوتی، نرم افزار ماشین حساب، نرم افزار قرآن و امکان پخش فایل‌های صوتی از دیگر قابلیت‌های نرم‌افزاری این سیستم به شمار می‌رود.
وی تاکید کرد: صفحه کلید این نمایشگر نیز دارای خروجی بریل و صوتی فارسی و انگلیسی است.
در شرایطی که زیر ساخت‌های فناورانه آموزش‌های آنلاین در کشور وجود دارد، بهتر است که سازمان‌های حمایتی دولتی همچون سازمان بهزیستی، وزارت آموزش و پرورش استثنایی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه آزاد جهت خرید و واگذاری برجسته‌نگارهای هوشمند به نابینایان همکاری بیشتری داشته باشند تا همگان به‌ویژه توانیابان بینایی بتوانند از خدمات آموزشی یکسان بهره‌مند شوند.
منبع: ایسنا
pactos.net