نویسنده: زهرا همت
منبع: سی و دومین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
در ستون آموزش و توان بخشی سی و یکمین شماره از ماهنامه نسل مانا به مهارت های پیش نیاز اشتغال برای افراد با آسیب بینایی و کاستی های آموزشی این حوزه پرداختیم. اکنون قصد داریم مواردی در ارتباط با جستجوی شغل و مصاحبه و آغاز کار مطرح کنیم. همان گونه که در یادداشت قبلی اشاره شد؛ برای یافتن و تصدی یک شغل، صرف داشتن تحصیلات دانشگاهی کافی نیست و جویندگان کار باید به این نکته توجه ویژه داشته باشند و در کنار تحصیلات دانشگاهی به پرورش مهارت های ضروری برای یافتن، تصدی و حفظ یک شغل، بپردازند. ممکن است فردی بتواند شغلی پیدا کند و مدتی آن را بر عهده بگیرد؛ اما به دلیل عدم کسب مهارت های لازم و به روز رسانی آنها شغلش را به راحتی از دست بدهد. پس باید همیشه از احتمال از دست رفتن شغلی به دلیل به روز نبودن مهارت ها آگاه بود و در به روز ماندن و کسب و پرورش مداوم مهارت ها کوشید.
یکی از نکات بسیار مهم در جستجوی شغل، توجه به این مورد است که شغل فقط به شرکت در آزمون های استخدامی و استخدام در دستگاه های دولتی محدود نمی شود و افراد جویای کار باید نگاه خود را صرفاً به آزمون های استخدامی دولتی محدود نکنند و افق گسترده تری را ببینند. در گذشته های نه چندان دور، شاید فرایند یافتن شغل، این گونه بود که افراد، یا باید در آزمون استخدامی شرکت می کردند، یا از طریق دوستان و آشنایان، برای تصدی شغلی معرفی می شدند یا روزنامه ای تهیه می کردند و پس از تماس با آگهی دهنده ها، در صورت توافق اولیه برای انجام مصاحبه و مراحل بعدی، به کارفرمایان مراجعه می کردند و به طور کلی می توان گفت که گذراندن این مراحل، از سخت ترین لحظات زندگی هر فردی به شمار می رفت؛ اما امروزه با پیشرفت فناوری ارتباطات و گسترش و رواج استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، پایگاه های اینترنتی بسیاری وجود دارند که می توانند پل ارتباطی خوبی میان کار فرمایان و کار جویان باشند. متأسفانه در اینجا قادر به نام بردن یا ذکر نمونه هایی از این پایگاه ها نیستیم، ولی مخاطبان گرامی می توانند با جستجو در اینترنت به راحتی با آنها آشنا شوند. هم اکنون پایگاه های اینترنتی بسیاری وجود دارند که پذیرای رزومه افراد هستند و کار جویان می توانند، رزومه تحصیلی و کاری و مهارتی خود را در آن قرار دهند و کار فرمایان می توانند از میان این رزومه ها دست به انتخاب نیروی مناسب کسب و کار خود بزنند.
نوشتن رزومه، اصول و قوانینی دارد که رعایت آنها جلب توجه بیشتر کارفرمایان را به دنبال دارد. بنا بر این باید در نوشتن رزومه بسیار دقت کنید و تمام سوابق تحصیلی و مهارتی و کاری را در جای صحیح درج کنید. معمولاً توصیه می شود که یک رزومه کلی از تمام سوابق خود تهیه کنید ولی متناسب با موقعیت شغلی که برای آن درخواست می دهید، رزومه را ویرایش کنید و فقط مواردی را که با آن شغل ارتباط دارد و حدس می زنید در پذیرفته شدن درخواستتان اثر گذار خواهد بود باقی بگذارید. همزمان با ارسال رزومه باید به این نکته توجه داشته باشید که خوب است در فضای مجازی در زمینه تخصص و علاقه تان فعالیت داشته باشید و برای مثال نمونه کارهایتان را در صفحه شخصی تان قرار دهید، به گونه ای که برند شخصی خود را کسب کنید و با زمینه فعالیتتان شناخته شوید. این کار حتی ممکن است شما را از ارسال رزومه و جستجوی فعالانه شغل بی نیاز کند و کار فرمایان با دیدن نمونه کار ها و فعالیت های تان، خودشان برای همکاری با شما دست به کار شوند.
علاوه بر این، فعالیت در زمینه تخصص و علاقه، موجب می شود که همواره در زمینه تخصصی تان به روز باشید. کم نیستند افرادی که در زمینه ای در دانشگاه تحصیل می کنند یا در دوره های مهارت آموزی حرفه ای و تخصصی شرکت می کنند؛ اما پس از پایان آموزش، هیچ فعالیتی نمی کنند و فقط به مدرک تحصیلی یا حرفه ای خود اتکا می کنند. این حالت نه تنها موجب می شود که آموخته هایشان را به روز نکنند، بلکه همان آموخته های پیشین هم فراموش می شوند. بنا بر این اهمیت فعالیت در زمینه تخصصی و کسب دانش به روز همواره باید مد نظر باشد.
ارتباط با افراد با زمینه تخصصی مشابه، از موارد دیگری است که باید در نظر داشت. در بسیاری از موارد، فرصت های شغلی از دل همین ارتباطات بر می خیزند و علاوه بر این، داشتن چنین ارتباطاتی موجب تلاش و انگیزه بیشتر برای به روز رسانی دانش و مهارت های افراد است.
یکی از مراحل مهم و دشوار تصدی شغل، شرکت در مصاحبه استخدامی است. جلسات مصاحبه به گونه ای طراحی می شوند تا کارجویان بتوانند خود و مهارت هایشان را به معرض نمایش بگذارند. بنابر این شیوه حضور و رفتار در فرصت کوتاه جلسه مصاحبه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. متأسفانه با وجود تغییرات بسیار در دیدگاه افراد و جامعه، هنوز تعداد کسانی که اشخاص با آسیب بینایی را انسان هایی ناتوان و نیازمند می دانند؛ بالا است و فرد با آسیب بینایی باید در جلسه مصاحبه، حتی پیش از بیان و به نمایش گذاشتن مهارت های تخصصی شغلی خود، استقلال و مهارت های فردی را نشان دهد. بنا بر این خوب است که حتماً با عصای سفید که نماد استقلال افراد با آسیب بینایی محسوب می شود در جلسه حاضر شوید. بیان این نکته، بسیار غم انگیز است که متأسفانه هنوز اشخاص و خانواده هایی در جامعه افراد با آسیب بینایی هستند که استفاده از عصای سفید را موجب خجالت و تنزل ارزش انسانی فرد با آسیب بینایی می دانند و این در حالی است که عصای سفید، نماد استقلال افراد با آسیب بینایی است. برخی با این تصور که وجود عصای سفید، آسیب بینایی را نمایان تر و برجسته تر می کند؛ سعی می کنند با عدم استفاده از آن و اتکا به کمک دیگران، آسیب بینایی را پنهان کنند؛ ولی پوچی و نادرستی این تصور احتمالاً بر هیچ کس پوشیده نیست و تجربیات افراد با آسیب بینایی، همیشه مؤید سودمندی استفاده از عصای سفید در تمام موقعیت هاست.
رسیدگی به وضعیت ظاهر و پوشیدن لباس مرتب نیز از مواردی است که احتمالاً همه افراد از اهمیت و تأثیر آن در جلسه مصاحبه آگاه هستند. بنا بر این خوب است که افراد با آسیب بینایی در روز جلسه مصاحبه، اهمیت ویژه ای برای لباس و آرایش ظاهریشان بگذارند و در صورت نیاز از مشورت اطرافیان یا امکاناتی مانند بی مای آیز، بهره بگیرند.
با وجود پیشرفت های چشم گیر در دیدگاه مردم نسبت به افراد با آسیب بینایی، هنوز هم در اثر کم کاری رسانه ها، بسیاری از افراد، اطلاعات صحیح و کاملی از آسیب بینایی و شرایط ناشی از آن ندارند؛ بنا بر این شایسته است که خود ما افراد با آسیب بینایی در این فرهنگ سازی بکوشیم و در هر موقعیتی از جمله جلسه مصاحبه، حالت تدافعی را کنار بگذاریم و با آرامش و گشاده رویی به پرسش های افراد در موضوع آسیب بینایی پاسخ دهیم. خوب است توجه افراد به این موضوع جلب شود که آسیب بینایی قطعاً محدودیت هایی برای فرد ایجاد می کند؛ اما راه های بسیاری برای غلبه بر این محدودیت ها وجود دارد. در اینجا اندکی، طنز و شوخ طبعی می تواند بسیار راهگشا باشد و به افراد جسارت کنجکاوی و انگیزه کسب اطلاعات صحیح مرتبط با آسیب بینایی را بدهد. به این ترتیب کار فرمایان با نگاه صحیح و اطلاعات کامل و نه صرفاً با اتکا به پیش فرض های نادرست خودشان در باره آسیب بینایی، برای آغاز همکاری با فرد با آسیب بینایی تصمیم می گیرند. در شماره های بعد، ابعاد دیگری از موضوع اشتغال افراد با آسیب بینایی را بررسی می کنیم.