محققان شکل جدیدی از اسید چرب امگا ۳ ایجاد کرده اند که می تواند به شبکیه چشم نفوذ کند تا از کاهش بینایی مرتبط با آلزایمر، دیابت و سایر بیماری ها جلوگیری کند.
یک مطالعه جدید نشان می دهد، نوعی از مکمل روغن ماهی ممکن است کلید درمان یکی از علل اصلی نابینایی در جهان باشد؛ براساس این مطالعات علت اصلی نابینایی در جهان را می توان با یک قرص جدید روغن ماهی درمان کرد.
محققان نوع جدیدی از اسید چرب امگا ۳ را ابداع کردند که می تواند به شبکیه چشم برسد؛ این مکمل که DHA نام دارد در شبکیه موش ها موثر واقع شد و آسیب های بینایی را کاهش داد.
دکوزاهگزانوئیک اسید (Docosahexaenoic acid) که به اختصار DHA (دی اچ آ) نامیده می شود، نوعی امگا ۳ است. این ترکیب همانند دیگر ترکیبات نظیر EPA، در ماهی های چرب به ویژه ماهی های آب های سرد نظیر ماهی هایی نظیر سالمون و کولی یافت می شود و یک اسیدچرب ضروری است. این ترکیب از آن جهت ضروری نامیده می شود که بدن قادر به ساخت میزان مورد نیاز خود نیست و باید نیاز خود را از طریق غذا و مکمل رفع کند. شناخته شده ترین ویژگی امگا ۳ خاصیت ضد التهاب آن است که سبب شده این مکمل غذایی را مکمل قرن بنامند. چرا که منشاء بسیاری از بیماری ها (دیابت، کبد چرب، بیماری قلبی و …) التهاب است. در گذشته تحقیقات بر روی هر دو ترکیب امگا ۳ یعنی EPA و DHA انجام می شد، اما امروزه هر یک از این ترکیبات بصورت جداگانه مورد بررسی گرفته اند.
در مطالعه ای روی موش ها، این مکمل توانست ابتدا از روده به جریان خون جذب شود و سپس از جریان خون به شبکیه چشم عبور کند. این امر از دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) جلوگیری کرد. تخریب لکه زرد شبکیه یا دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یک بیماری چشمی است که می تواند دید مرکزی را تار کند. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که افزایش سن باعث آسیب به ماکولا بخشی از چشم که دید مستقیم را کنترل می کند می شود. ماکولا بخشی از شبکیه (بافت حساس به نور در پشت چشم) است. دژنراسیون ماکولا یک عارضه شایع و علت اصلی از دست دادن بینایی در افراد مسن است که باعث نابینایی کامل نمی شود، اما از دست دادن بینایی مرکزی می تواند دیدن چهره ها، خواندن و رانندگی و را دشوار کند. این بیماری در برخی از افراد بسیار آهسته و در برخی دیگر سریع اتفاق می افتد.
طبق بررسی های صورت گرفته، موش هایی که با نوع جدید مکمل تغذیه شدند، پس از شش ماه، تقریباً ۱۰۰ درصد بهبودی در میزان امگا ۳ حیاتی موسوم به دی اچ آ در شبکیه چشم خود نشان دادند. نسخه آزمایشگاهی امگا ۳ که به نام دوکوزاهگزانوئیک اسید شناخته می شود، برخلاف آن چیزی که مکمل های رایج روغن ماهی را تشکیل می دهد، قادر به جذب از روده به جریان خون و سپس عبور از جریان خون به شبکیه بود.
دانشمندان سال ها در حال بررسی این موضوع بوده اند که آیا مصرف اسید های چرب امگا ۳ می تواند از دست دادن بینایی، در درجه اول AMD، که یکی از علل شایع کاهش شدید بینایی در افراد مسن است را کاهش دهد یا خیر. در حال حاضر هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد و پزشکان ارائه عینک یا سایر وسایل کمک بینایی به بیماران مسن را تجویز می کنند.
این ماده که معمولاً در مکمل های ماهی و روغن کریل یافت می شود، معمولاً شکلی از تری گلیسرول (TAG) DHA است که نمی تواند از جریان خون به شبکیه برود.
پروفسور سوگاسینی دوامانی در گروه پزشکی دانشگاه ایلینویز در شیکاگو و نویسنده اصلی این گزارش گفت: «LPC-DHA» رژیم غذایی در غنی سازی دی اچ آ شبکیه بسیار برتر از TAG-DHA است و می تواند به طور بالقوه برای رتینوپاتی های مختلف در بیماران مفید باشد.
این رویکرد یک رویکرد درمانی جدید برای پیشگیری یا کاهش اختلال عملکرد شبکیه مرتبط با بیماری آلزایمر و دیابت ارائه می دهد. مطالعات مربوط به اسید امگا ۳ خاص در انسان هنوز شروع نشده، اما نتایج امیدوارکننده اولیه نشان می دهد که بیش از ۲۳ میلیون نفر، تعداد کل آمریکایی هایی که مبتلا به رتینوپاتی مرتبط با دیابت یا دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن هستند، می توانند از مکمل های غذایی تازه فرموله شده بهره ببرند.
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و همچنین مبتلایان به دیابت گروهی از بیماری های چشمی نادر به نام رتینیت پیگمانتوزا، دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن و اختلالات پراکسی زومال که بر متابولیسم تأثیر می گذارند، اغلب دارای سطوح غیرطبیعی دی اچ آ شبکیه هستند که منجر به اختلالات بینایی می شود.
در حالی که امگا ۳ به شکل مکمل وجود دارد، اما به طور طبیعی در بسیاری از غذا ها از جمله ماهی آزاد و دیگر ماهی ها، سبزیجات برگ دار، نان سبوس دار و گردو نیز یافت می شود؛ محققان مکمل LPC-DHA خود را در موش های پرورش یافته آزمایش کردند تا فرآیند هایی مشابه آنچه در بیماری آلزایمر با شروع زودرس یافت می شوند را نشان دهند.
پس از شش ماه، موش هایی که روزانه با LPC-DHA تغذیه می شدند، ۹۶ درصد بهبودی در محتوای دی اچ آ شبکیه و همچنین حفظ ساختار و عملکرد شبکیه نشان دادند.
در همین حال، مکمل های TAG-DHA هیچ تأثیری بر سطح یا عملکرد دی اچ آ شبکیه نداشتند. در چشم های سالم، دی اچ آ در شبکیه متمرکز شده است، جایی که به حفظ گیرنده های نور، سلول هایی که نور را به سیگنال هایی که به مغز ارسال می شود تبدیل می کنند، کمک می کند. سطوح سالم دی اچ آ در شبکیه از آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض نور شدید و استرس اکسیداتیو محافظت می کند.
تحقیقات اخیر همچنین نشان داده است که افرادی که سطح دی اچ آ خون بالاتری دارند محافظت بالاتری در برابر بیماری آلزایمر و سایر بیماری های زوال عقل دارند.
پروفسور دوامانی گفت: افزایش دی اچ آ شبکیه در دوز های قابل انجام بالینی تا کنون امکان پذیر نبوده است، زیرا ویژگی سد خونی شبکیه با ویژگی سد روده ناسازگار است، اما این مطالعه از رویکرد جدید LPC-DHA رژیم غذایی استفاده می کند که بر موانع روده و خون شبکیه غلبه می کند و عملکرد شبکیه را بهبود می بخشد.
دوز توصیه شده محققان طبق توصیه مؤسسه ملی سلامت و انجمن قلب آمریکا معادل حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم اسید های چرب امگا ۳ در روز در انسان بود.
محققان که این هفته یافته های خود را در نشست سالانه انجمن بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی آمریکا ارائه خواهند کرد، گفتند که مطالعات بیشتری برای تایید اینکه دی اچ آ برای استفاده در انسان بی خطر و مؤثر است، مورد نیاز است.
منبع: آنا