نویسنده: رقیه شفیعی
منبع: بیست و پنجمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
بار دیگر میهمان لحظتان می شویم و همراه با سعید عابدی، کتابدار بخش نابینایان کتابخانۀ فاطمۀ زهرا (س)، در شهرداری اصفهان، سری به قفسه های کتاب می زنیم و این بار راجع به داستان و رمان خارجی با میهمان نواک به گپ و گفت می نشینیم.
سعید عابدی متولد سال 1359 و فارغ التحصیل رشتۀ حقوق عمومی از دانشگاه شهید بهشتی است. او معتقد است که چرخ روزگار آن قدر چرخیده که او را آنجایی که باید و برخلاف اراده و تصورش که برایش بهتر بوده، قرار داده است. وی ده سال است که به عنوان کتابدار فعالیت دارد و از تولیدکنندگان کتاب های گویا برای افراد با آسیب بینایی در موضوع های مختلف است و در این ده سال بیش از هشت صد عنوان کتاب گویا به جامعۀ نابینایان تقدیم کرده است.
عابدی داستان و رمان خارجی را هم از آن نظر که ما را با بافت فرهنگی و فکری متفاوتی از خودمان آشنا می کند و هم اینکه می شود کار مترجم های مختلف را باهم قابل مقایسه کرد، مهم و مورد علاقۀ خود می داند. او معتقد است داستان و رمان کوتاه در فرهنگ مغرب زمین ریشه دارد و عمدتاً آثار فاخر هم در همان بستر خلق می شوند. عابدی از دید مخاطبان هم تجربۀ خود را بیان می کند و می گوید که آنها نیز علاقه مند این ژانر هستند. به نظر او که خود را موظف به جلب رضایت مخاطبان می داند و آن را یکی از مهم ترین هدف هایش می شمارد ؛ انتخاب داستان و رمان خارجی اهمیت ویژه تری دارد. به عقیدۀ کتابدار باید وظیفۀ خود بداند که به دنبال آثار فاخر در این ژانر ادبی باشد و آنها را برای مخاطبان به زیور صوت بیاراید.
سعید عابدی نخستین ملاک و معیار انتخاب کتاب برای تبدیل به نسخۀ صوتی را فاخر بودن آن کتاب می داند و اینکه می بایست کتاب در طول زمان شایستگی خود را به اثبات برساند. او می گوید: من معمولاً سراغ کتاب هایی که تازه به چاپ رسیده اند نمی روم، زیرا هم می خواهم حقوق ناشر حفظ شود و هم میزان ماندگاری اثر را بدانم و اینکه آیا راجع به آن نقد نوشته می شود یا نه و اینکه تا چه اندازه جدی گرفته می شود. پس از سنجیدن این موارد در صورت داشتن این معیار ها برای گویاسازی کتاب اقدام می کنم.
عابدی در ادامۀ صحبت های خود از نویسندگانی چون نیکوس کازانتزاکیس، رومن گاری، آلفرد آندرش و تولستوی نام می برد که کتاب هایشان را به صورت نسخۀ صوتی در اختیار افراد نابینا قرار داده است. او ادامه می دهد: در انتخاب آثار ترجمه به نام و آوازۀ مترجمان نیز نظر داشته و به سراغ مترجمانی چون سروش حبیبی، مرحوم ابوالحسن نجفی، شادروان محمد قاضی و دیگر مترجمان صاحب نام و کارآشنایی رفته است که قطعاً سراغ هر کتابی نرفته و در انتخاب کتاب های خود برای ترجمه، کتابی را برگزیده اند که برای فارسی زبانان ارزش ویژه و حرف خاصی داشته است.
سعید عابدی در ادامۀ این گفتگو به معرفی کتاب هایی چون خانوادۀ تیبو، اثر روژه مارتن دوگار؛ بیابان تاتارها، نوشتۀ دینو بوتزاتی؛ ژان دوفلورت و دختر چشمه، از مارسل پانیول؛ آزادی و مرگ، سرگشتۀ راه حق دربارۀ زندگی فرانسیس قدیس، زوربای یونانی، آخرین وسوسۀ مسیح، مسیح باز مصلوب، برادرکشی، از آثار نیکوس کازانتزاکیس؛ زنگ ها برای که به صدا درمی آیند، اثر همینگوی؛ گل های معرفت و نمایشنامه هایی چون خیانت انیشتین، اولیس از بغداد، از آثار اریک امانوئل اشمیت و دیگر کتاب هایی که خوانده است می پردازد که علاقه مندان می توانند موضوع و معرفی کتاب ها را در پادکست بشنوند.
عابدی در پاسخ به این پرسش که نوشته های نویسندگان کدام کشور در میان مخاطبان شما یا حتی انتخاب خود شما اقبال بیشتری داشته اند؟ می گوید: کتاب هایی که از فرانسه و روسی به فارسی برگردانده شده، بیش از کتاب های اسپانیایی یا انگلیسی مورد پذیرش بوده اند. او دلیل این موضوع را این طور بیان می کند: شاید فرهنگ شرقی روس ها و ایرانی ها و مشترکات بین این دو فرهنگ، دلیل اشتیاق به کتاب های روسی باشد و در مورد کتاب های فرانسوی هم ارائۀ خوب ترجمه ها به واسطۀ مترجمانی است که تسلط بیشتری به فرانسه داشته اند. درنهایت عابدی امیدوار است که رسانه ای برای معرفی و انتقال کتاب هایی که تولید کرده است تشکیل شود تا نابینایان بیشتر و بهتر بتوانند آثار ضبط شده را بشناسند و مطالعه کنند.