یکی از مسائلی که افراد نابینا را از سایرین متمایز می کند، منظم بودن رفتار آن هاست. به این گونه که در بیشتر موارد هرچیز را در جای معینی قرار می دهند و از دیگران هم انتظار دارند که چنین رفتار کنند؛ چراکه در این صورت آسوده تر به اشیای مورد نیاز خود دسترسی پیدا می کنند و در مسیرهای هموارتری حرکت می کنند.
در این روزها با نزدیک شدن به فصل بهار ساکنان خانه ها تصمیم می گیرند دستی بر سروگوش خانه بکشند. با ایجاد تغییراتی هرچند ساده، به استقبال روزهای نو بروند. افراد نابینا نیز از این قاعده مستثنا نیستند. هر یک متناسب با نقشی که در خانه دارند و همچنین با توجه به نوع و میزان توانایی که در خود سراغ دارند، در این نو شدگی سهیم هستند.
اگر فرد نابینایی بخواهد اتاقش را مرتب کند، بهتر است طبقات قفسه ها را منظم کند. این طبقات می تواند در کمد، کتابخانه، یخچال یا حتی یک قفسۀ جداگانۀ ایستاده روی زمین یا نصب شده روی دیوار باشد.
برای مرتب کردن طبقات بهتر است یک سینی بزرگ کنار دستمان بگذاریم. محتویات هر طبقه را یکی یکی در سینی قرار دهیم تا زمانی که می خواهیم آن ها را سر جایشان بگذاریم، به راحتی در دسترس ما باشند. گردوغبار هر طبقه را با دستمال های نم دار و خشک پاک کنیم؛ روکشی اگر دارد آن را تعویض یا شستشو کنیم؛ محتویات داخل سینی را هم تمیز کنیم و یکی یکی سر جای خودشان قرار دهیم. برای همۀ طبقه ها همین کار را انجام دهیم. یادمان باشد وسایل، کتاب ها و ابزارهای سنگین را در طبقات پایین تر بگذاریم.
ممکن است به این نتیجه برسیم که با توجه به میزان استفاده مان، جای بعضی چیزها را تغییر دهیم. بهتر است به پیشنهاد اطرافیان هم با توجه کامل گوش کنیم. آن هایی که نسبت به ما و ترکیب کلی محیط زندگی مان شناخت بیشتری دارند، معمولاً پیشنهادهای مطلوبی را ارائه می کنند. گاهی اوقات در ابتدا ممکن است کمی سخت به نظر برسد که با کمی تفکر و محاسبه، قادر به پذیرش آن ها خواهیم شد.
در مورد لباس ها بهتر است یکی یکی آن ها را بررسی کنیم؛ اگر دکمه ای کنده شده باشد یا درزی باز شده باشد، آن را تعمیر کنیم و سر جایش بگذاریم. ممکن است به بعضی لباس ها دیگر احتیاج نداشته باشیم. آن ها را تا کرده در یک کیسۀ پلاستیکی که از قبل کنار دستمان گذاشته ایم، بگذاریم تا در زمان مناسب پس از بررسی دقیق به فرد مدنظرمان تحویل دهیم. می توانیم شال ها و روسری ها را در پلاستیک های فریزر بگذاریم؛ رنگ هریک را روی کاغذ بریل بنویسیم و کاغذ را هم در پلاستیک بگذاریم یا روی پلاستیک بچسبانیم. می توانیم بغچه های زیپ دار تهیه کنیم و جوراب ها و لباس های زیر را در این بغچه ها جا بدهیم. برای اینکه یک جفت جوراب همیشه کنار هم باشند، بهتر است آن ها را به یکدیگر گره بزنیم یا یکی را در دیگری بگذاریم. به این ترتیب که یک لنگه را به کف دستمان بپوشانیم و لنگۀ دیگر را روی همین لنگه بپوشانیم؛ سپس دستمان را بیرون بیاوریم.
برای نظم دادن به کفش ها بهتر است جعبه های کفش را دور نیندازیم. کفش ها را در جعبه ها بگذاریم و آن ها را در یکی از طبقات قرار دهیم. کافی است یک جفت کفش که بیشتر استفاده می کنیم در جاکفشی بماند.
در همین رابطه به سراغ خانم زهرا رمضانی می رویم تا نظر ایشان را هم در مورد نقش نظم در زندگی افراد نابینا جویا شویم. او با سی سال سابقۀ کار در آموزشگاه استثنایی به عنوان معاون و مدیر آموزشگاه، همواره با همکاران و دانش آموزان نابینا در ارتباط مستقیم بوده است.
می گوید: «افراد نابینا هم مانند سایرین از تفاوت های فردی برخوردار هستند. بعضی از آن ها سخت کوش و اهل محاسبه و برخی دیگر فاقد این همه تلاش و حساب گری هستند. آنچه در همۀ نابینایان یکسان به چشم می خورد این است که وجود نظم و آگاهی دادن به فرد نابینا، درمورد هرگونه تغییری سبب بهبود کیفیت زندگی آن ها و نزدیکانشان می شود.
من در سفرهای اردویی که بیشتر آن ها اردوهای ورزشی بودند، با افراد نابینای کودک، نوجوان و بزرگ سال همراه بوده ام؛ همچنین در این اردوها با هدف یادگیری بیشتر، شیوه های رفتاری نابینایان سایر استان ها و همراهان شان را نیز مشاهده کرده ام.
فرد نابینایی را می شناسم که مسئولیت نگهداری از یک بیمار را بر عهده گرفته است. او هر روز ساعت ۸ صبح بستۀ داروهای روزانه را برمی داشت، پشت میز کارش می نشست و داروهای بیست وچهار ساعت آینده را مشخص می کرد و در ظرف های همان روز قرار می داد. به این گونه که یکی از افراد بینای دنیا با استفاده از یک نرم افزار مخصوص، (بی مای آیز) نام و مشخصات دارو را برایش می خواند.
او قادر بود تمام کارهای روزمرۀ فرد بیمار را انجام دهد. از جمله آماده کردن غذا و دارو، تعویض لباس ها، شستشو در حمام، کنترل میزان فشار و قند خون. او نتیجۀ فعالیت هایش را در یک گزارش متنی به صورت روزانه برای پزشک می فرستاد. وقتی برای سرکشی به خانه اش می رفتیم، او برای کسب اطمینان بیشتر از ما می خواست وضعیت خانه را بررسی کنیم تا اگر مشکلی در جایی ایجاد شده باشد، برایش توضیح دهیم؛ همچنین فرد نابینای دیگری را می شناسم که هر روز صبح به محل کارش می رود و طبق برنامۀ هفتگی برای تعداد معینی از افراد، در دو وعدۀ ناهار و شام، غذاهای مختلف درست می کند. او مقدمات هر غذا را از روز قبل آماده می کند تا کارش را به بهترین شکل انجام داده باشد. هر روز با ابزاری چون کبریت، فندک، کارد و چاقوی آشپزخانه، دستگاه های برقی خردکن و مخلوط کن و نیز با آب جوش، اجاق روشن و مواد اولیه در حجم بالا سروکار دارد. حضور دیگران در آشپزخانه ممکن است تمرکز او را به هم بزند. این است که در صورت لزوم، خود، تعیین می کند که از چه کسی چه نوع کمکی دریافت کند».
همان طور که می بینید، نظم در زندگی و پیشبرد اهداف این افراد نقش بسیار مهمی ایفا می کند. افراد نابینا قادر هستند مسئولیت های بزرگی را بپذیرند؛ کافی است پیش از انجام هر کار، یک بار از ابتدا تا پایان آن را در ذهن خود مرور کنند و موانع احتمالی را مدنظر قرار دهند.
با سپاس از حضور همکار ارجمندمان به امید اینکه در سال پیش رو اندوخته ها و آموخته هایمان راهگشای مسیر زندگی مان باشد
روزهایتان پر از شوق زندگی.
منبع: ماهنامه ی نسل مانا.