نویسنده: امین عرب
منبع: بیست و یکمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
مدیریت هیجان مجموعه ای از مهارت ها است که می تواند به شما کمک کند نسبت به افراد یا رویداد ها واکنش سازنده نشان دهید. یادگیری چگونگی مدیریت احساسات می تواند با کمک به انتخاب های منطقی و توسعۀ روابط با دیگران به تعامل اجتماعی شما کمک کند. بهبود مهارت های مدیریت هیجانی شما ممکن است به زمان و تلاش نیاز داشته باشد، اما می تواند نتایج مثبتی در زندگی تان به وجود آورد. این مهارت ها برای هرکس مؤثر و کار آمد است، اما به دلیل چالش هایی که افراد با آسیب بینایی در زندگی تجربه می کنند، این مهارت می تواند به طور خاص اثربخش باشد. در این مقاله، مهارت های مدیریت هیجانی را تعریف می کنیم؛ توضیح می دهیم که چرا برای افراد با آسیب بینایی مهم هستند؛ پنج مهارت کلیدی مدیریت هیجانی را فهرست می کنیم و نکاتی را برای توسعۀ مهارت های خود به شما ارائه خواهیم کرد.
مهارت های مدیریت هیجان چه هستند؟
مهارت های مدیریت هیجان توانایی هایی هستند که به شما کمک می کنند واکنش های عاطفی خود را در موقعیت های مختلف تنظیم کنید. آنها بخش مهمی از «هوش» هیجانی هستند که اصطلاحی است که به توانایی فرد در شناسایی و درک احساسات خود و دیگران اشاره دارد. مهارت های مدیریت هیجانی ممکن است به زمان و تلاش نیاز داشته باشد، اما می توانند به شما کمک کنند تا روابط مؤثرتری برقرار کنید.
چرا داشتن مهارت های مدیریت هیجان مهم است؟
افرادی که احساسات خود را تنظیم می کنند، در موقعیت های پر استرس رفتار منطقی تری دارند و انتخاب های حرفه ای مؤثری انجام می دهند. پژوهش ها نشان می دهند که با توجه به محدودیت هایی که در زندگی افراد با آسیب بینایی وجود دارد، این قشر بیش از اکثریت جامعه درگیر فشار روانی می شوند. این موضوع بر مدیریت هیجان و درنتیجه تعامل بین فردی این گروه تأثیر منفی می گذارد؛ بنابراین مهارت مدیریت هیجان که به عنوان یک مهارت پایه برای عموم مردم لازم است، می تواند نقش بسزایی در زندگی افراد با آسیب بینایی ایفا کند.
پنج مهارت کلیدی مدیریت هیجان
در اینجا چند مهارت مدیریت هیجان وجود دارند که می توانند به شما در بهبود تعاملات کمک کنند:
خودآگاهی :
- خود آگاهی مهارتی است که به شما امکان می دهد با درک وضعیت هیجانی خود، پیش بینی کنید که یک موقعیت یا شخص چگونه ممکن است بر شما تأثیر بگذارد. این مهارت به شما کمک می کند تا واکنش های هیجانی خود را در موقعیت های مختلف مشاهده کنید و یاد بگیرید که چگونه پاسخ هایتان را بهبود ببخشید.
انعکاس:
- انعکاس به شما امکان می دهد تا دریابید که چرا واکنش هیجانی خاصی به یک موقعیت یا شخص داشتید و می تواند به شما در حل تعارض ها و جداسازی احساسات از موقعیت کمک کند؛ برای مثال اگر با یکی از دوستانتان در خصوص برخورد نامناسب او در یک موقعیت خاص به چالش خورده اید، می توانید احساس خود را به او منعکس کنید و در فضای گفتگو، به حل تعارض پیش آمده بپردازید.
پذیرش:
یکی از مهارت های کلیدی مدیریت هیجان، توانایی پذیرش احساسات خود بدون قائل شدن معنای خاص برای آنها است که می تواند به شما در واکنش منطقی به موقعیتی که باعث ایجاد آن احساس در شما شده است، کمک کند. با پذیرش احساسات خود، اغلب می توانید راحت تر از یک واکنش هیجانی خلاص شوید و به شما کمک می کند که روی قدم بعدی تمرکز کنید. یادگیری پذیرش هیجانات خود نیز می تواند به شما کمک کند تا با ارتباط دادن احساسات خود با دیگران، همدلی تان را با دیگران تقویت کنید.
چشم انداز:
ایجاد چشم انداز از موقعیت چالشی پیش رو می تواند به شما در مدیریت احساسات کمک کند؛ به عنوان مثال اگر قبل از ارائۀ یک سخنرانی به مخاطبان احساس اضطراب می کنید، می توانید با تفکر در این مورد که احساس نگرانی در زمان سخنرانی در جمع طبیعی است و بسیاری از متخصصان موفق این احساس را دارند، این احساس را در چشم انداز خود قرار دهید. داشتن چشم انداز می تواند به شما یاد آوری کند که احساسات پاسخی درست به موقعیت ها هستند که شما می توانید بر آنها غلبه کنید.
همدلی:
همدلی توانایی ارتباط با احساسات دیگران در یک موقعیت با استفاده از تجربۀ خودتان است. داشتن همدلی در روابط دوستانه می تواند به شما در ایجاد تعامل مفید و جلوگیری از درگیری کمک کند. می توانید از همدلی برای تشخیص اینکه چه زمانی یک دوست برای مدیریت مشکلات خود به کمک نیاز دارد، استفاده کنید. درک احساسات افراد به شما کمک می کند با آنها در خصوص ایجاد راه حلی برای هر مشکل کار کنید.
چگونه مهارت های مدیریت هیجان را بهبود دهیم؟
در اینجا به چند شیوه اشاره شده است که می توانید از آنها برای توسعۀ مهارت های مدیریت هیجان خود استفاده کنید. برخی از این تکنیک ها، مانند تمرین های تنفسی، می توانند به شما در تنظیم احساسات خود در لحظات استرس یا هیجان کمک کنند. برخی دیگر مانند خاطره نویسی، شیوه های منظمی هستند که می توانند به شما در بهبود واکنش خود به موقعیت ها یا افراد کمک کنند.
راه هایی برای ابراز احساسات خود بیابید:
ابراز آزادانۀ احساسات در ارتباط بین فردی می تواند به شما در مدیریت احساسات کمک کند. ممکن است با دوستان یا اعضای خانواده در مورد احساس خود صحبت کنید. این شیوه می تواند به شما کمک کند بازخورد یا دیدگاهی در مورد تجربیاتتان دریافت کنید. اگر فردی هنری هستید، ممکن است برای بیان احساسات خود نقاشی، طراحی یا نوشتن را برگزینید.
تشخیص دهید که چه چیزی به شما احساس خوبی می دهد:
بخشی از خودآگاهی شامل شناسایی احساسات مثبت و علل آنهاست. با شناخت بخش هایی از فعالیت های روزمره که احساسات مثبت را ایجاد می کنند، می توانید حس خوشایندی در زندگی خود ایجاد کنید. در نظر داشته باشید که فهرستی از بخش هایی از فعالیت هایتان که رضایت شما را به همراه دارد تهیه کنید و آن را در دفتر یا اتاق خود آویزان کنید.
به خود فضای تنفس بدهید:
وقتی در موقعیتی قرار می گیرید که باعث ایجاد واکنش هیجانی می شود، قرار دادن فضای فیزیکی بین خودتان و موقعیت می تواند به شما کمک کند تا آرامش خود را باز یابید و مهارت های بازتاب احساسات را تمرین کنید. می توانید در فضای باز پیاده روی کنید. هنگامی که دیدگاهی در مورد احساسات خود به دست آوردید، اغلب می توانید با آرامش به موقعیت اضطراب آور برگردید و راه حلی بیابید.
ذهن آگاهی را تمرین کنید:
ذهن آگاهی یک شیوۀ مدیتیشن است که بر آنچه در لحظه احساس می کنید تمرکز دارد. هدف تمرین های تمرکز حواس این است که به طور کامل در لحظه حاضر بمانید و از فکر کردن به نگرانی های آینده یا گذشته خودداری کنید. تمرکز حواس می تواند آرامتان کند و به شما کمک دهد تا در مورد احساسات و وظایف روزانۀ خود یک دیدگاه ایجاد کنید. می توانید تمرین های مدیتیشن خود را با اختصاص دادن چند دقیقه در ابتدای هر روز برای تمرکز بر تنفس و احساساتی که در صندلی میز یا ماشین خود احساس می کنید شروع کنید.
تکنیک های تنفس را یاد بگیرید:
چندین تکنیک تنفس می تواند به شما کمک کند تا زمانی که در یک موقعیت هیجانی هستید، احساسات خود را کنترل و تنظیم کنید. با تمرکز بر نفس خود، می توانید تأثیر احساسات را بر بدن و ذهن خود کاهش دهید که ممکن است به شما اجازه دهد کارتان را بهتر انجام دهید یا مشکل را حل کنید. هنگامی که در حال انجام یک تمرین تنفسی هستید، دم و بازدم را عمیق انجام دهید و سرعت خود را کم کنید. یکی از تمرین های تنفسی رایج، دم در چهار شماره، حبس نفس برای دو شماره و سپس بازدم برای چهار شماره است.
صحبت با یک متخصص را مدنظر داشته باشید:
یک درمانگر دارای مجوز می تواند به شما کمک کند تا مهارت های مدیریت هیجانی مؤثر را برای به حداکثر رساندن کیفیت ارتباطات خود و ایجاد یک زندگی سالم در خود رشد دهید. آنان ممکن است درمان فردی انجام دهند یا گروه های حمایتی را برای طیف وسیعی از موقعیت ها رهبری کنند. ملاقات با یک درمانگر به شما این امکان را می دهد که احساسات خود را آزادانه بیان کنید، انگیزه های پشت پاسخ های عاطفی خود را کشف کنید و شیوه های مقابله ای را در فضایی امن تمرین کنید. آنها همچنین می توانند منابع و فعالیت هایی را برای کمک بیشتر به شما توصیه کنند.