نویسنده: نگین حیدری
منبع: هفدهمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
سال هاست که در مراکز استان ها مدارسی برای آموزش دانش آموزان دارای معلولیت وجود دارد. در روز گرامی داشت مقام والای معلم، گپ و گفتی داشتم با سرکار خانم نرگس ایزدی آموزگار آموزشگاه نابینایان شهید احمد سامانی شهر اصفهان و پای خاطرات و تجربیات ایشان نشستم، شما را به خواندن ماحصل آن دعوت می کنم:
روز معلم را خدمت شما عزیز دوست داشتنی و تلاشگر تبریک می گویم. امیدوارم این روز صرفا یک تبریک و شادمانی نباشد، بلکه این یادمان ها باعث سیاستگذاری های هدفمند تر در امر آموزش کودکان و نوجوانان با شرایط ویژه و تصویب قوانین کارامد شود. در این گفتگو سعی داریم از کلیشه ها و صحبت های معمول فاصله بگیریم.
در گذشته آینده فعلی خود را تصور کرده بودید و حالا که عهده دار چنین مسوولیتی هستید خودتان را در جایگاهی که انتظار داشتید و هدف زندگیتان بود حس می کنید؟
تشکر از لطف شما به بنده و حرفه آموزگاری. در دوران کودکی و سنین قبل از دبستان بسیار به معلمی علاقه داشتم و با تصورات کودکانه ام دفتر و کتاب هایی را از گوشه و کنار جمع می کردم و با سایر هم سن و سالانم بازی معلم و شاگرد داشتیم و به آن ها آموزش می دادم. به نوعی حس معلمی را از همان زمان تجربه می کردم و آرزویم بود و حس می کنم به آنچه رویای کودکی ام بود به لطف خدا رسیده ام.
سنوات خدمت شما چند سال است؟
شانزده سال است افتخار دارم که به کودکان همنوعم آموزش دهم.
از شیرین ترین اتفاقات ضمن خدمت بگویید؟
به نظر من، معلمی شغل نیست، عشق است. دانش آموزان مقطع ابتدایی به دلیل شرایط سنی، سرشار از شور و انرژی هستند و شادی را به من منتقل می کنند. اگر دغدغه ذهنی هم داشته باشم، درکنار دانش آموزان آنرا فراموش می کنم. به دلیل حس مشترکی که با آن ها دارم، تعامل بسیار خوبی در آموزش و فراگیری بین ما وجود دارد. بهترین حس و پاداش را زمانی می گیرم که موفقیت فعلی دانش آموزان گذشته ام را می بینم یا از آن با خبر می شوم. اگر خستگی هم باشد، به یک باره فراموش می شود.
در طول سالیان خدمت کدام موضوع برای شما بیشتر چالش بر انگیز و درخور تامل بوده؟
اگر نتوانیم در مسیر آموزش، استعداد یابی کنیم و دانش آموزان را در مسیر صحیح و متناسب با استعداد و توانمندی آن ها قرار دهیم، تامل بر انگیز و ناخوشایند است. مطالب آموزشی کتابها، بعد از گذشت زمان فراموش می شود و اگر نتوانیم مسیر صحیح موفقیت دانش آموزان را تشخیص دهیم، باعث می شود من به عنوان آموزگار بیندیشم که وظیفه شغلی خود را آنگونه که باید انجام نداده ام. مطالب آموزشی کتاب ها فشرده و سنگین هستند. اگر مطالب مختصر تر و کاربردی تر بودند، شرایط برای مهارت آموزی به دانش آموزان فراهم می شد. متاسفانه بیشتر وقت و انرژی و تلاش آموزگاران بر این است که مطالب کتاب ها را مطابق برنامه و زمان تعیین شده به پایان برسانند.
آیا محتوا و روند آموزشی، جوابگو و متناسب با نیاز های دانش آموزان نابینا و کم بینا است؟
همانطور که خود شما هم به دلیل تجربه شخصی به خوبی اطلاع دارید، محتوا و روند آموزشی در بسیاری موارد متناسب و جوابگوی نیاز کنونی دانش آموزان با آسیب بینایی نیست. آموزش به دانش آموزان دارای معلولیت انفرادی است و باید تکیه آموزش بر امر مهارت آموزی باشد. خوشبختانه آقای جباری مدیر محترم آموزشگاه بر این امر تاکید و تمرکز زیادی دارند و از معلمان می خواهند که ساعاتی از آموزش موظف و فوق برنامه، به این امر اختصاص داده شود. اگر مدیران مدارس ویژه معلولان به این مهم توجه نکنند، این خلأ وجود خواهد داشت. ولی باید آموزش و پرورش استثنایی در رووس آموزشی، درسی با عنوان و محتوای مهارت آموزی پیش بینی کند و بگنجاند. یک فرد دارای معلولیت، با رفتار و تعامل شایسته اش در جامعه شناخته و قضاوت می شود. رفتار های نا مناسب و نا متعارف در مورد افراد دارای معلولیت چون به هر حال در اقلیت هستند برجسته و زیر ذره بین مردم است.
در سنوات خدمت و در بین دانش آموزان، استعداد های درخشان هم داشته اید؟
با حمایت و همراهی و مدیریت خوب آقای جباری، مدیریت آموزشگاه، بار ها شاهد دانش آموزان دارای استعداد درخشان و موفق، در زمینه موسیقی و رشته های مختلف علمی بوده ام که توانسته اند رتبه های عالی در آزمون ورودی دانشگاه به دست آورند.
در مورد دانش آموزان نا بینا و کم بینا که دیر آموز هستند یا به نوعی اختلال در یادگیری دارند چگونه عمل می کنید؟
آموزش استثنایی مبتنی بر آموزش فردی دانش آموزان است. تا جایی که امکان داشته باشد به صورت فوق برنامه برای دانش آموزان دیرآموز، برنامه ریزی می شود. ولی در مورد دانش آموزان با آسیب بینایی که اختلال در یادگیری هم دارند، نیاز به بررسی های کارشناسی تر و مطالعات تخصصی تر است و شخصا حس می کنم آنگونه که متناسب با نیاز این دانش آموزان است اقدام نشده.
در پایان، پیام و سخن شما با قانون گذاران و برنامه ریزان در حوزه افراد دارای معلولیت ویژه با آسیب بینایی چیست؟
در مورد گروه های مختلف معلولان، با توجه به نیاز های خاص و ضروریات عملی هر گروه از نظر آموزشی، فرهنگی و پرورشی، برنامه ریزی شود. به نحوی که فرد معلول را برای جنبه های مختلف زندگی آموزش دهد و آماده کند.