نویسنده: امیر سرمدی
مجمع انتخاباتی فدراسیون نابینایان سوم بهمن ماه برگزار شد و محمدرضا مظلومی برای سومین بار پیاپی، به عنوان رئیس فدراسیون نابینایان انتخاب شد. او این بار بی رقیب تر از گذشته و با 44 رأی از 49 رأی مأخوذه برای چهار سال آینده سکان مهم ترین سازمان امور ورزش معلولان با آسیب بینایی را به دست گرفت.
مظلومی که 60 سال سن دارد و در سال 1362 در عملیات والفجر1 نابینا شده، در سال 1392 با 24 رأی در مقابل 17 رأی سعید لواسانی و در سال 1396 با 36 رأی در برابر 4 رأی محمدرضا بیدکی، به عنوان رئیس فدراسیون نابینایان انتخاب شده بود. در مجمع امسال نیز روزبه زورقی، رئیس هیئت نابینایان البرز که تنها رقیب مظلومی برای کرسی ریاست فدراسیون نابینایان محسوب می شد، فقط توانست 4 رأی را از آن خود کند؛ البته نتیجۀ مجمع انتخابات فدراسیون نابینایان با ردصلاحیت های گسترده ای که صورت گرفت، بر همگان روشن بود و حال باید دید محمدرضا مظلومی که از اواسط دهۀ شصت شمسی همواره در سمت های رده بالای ورزش نابینایان و معلولان قرار داشته، این فدراسیون را در آخرین حضور خود به چه سمت وسویی هدایت می کند.
آخرین دورۀ ریاست بر مسند فدراسیون نابینایان
شانزدهم بهمن ماه سال 1389 بود که محمد اسد مسجدی با 30 رأی به عنوان رئیس فدراسیون نابینایان انتخاب شد و محمدرضا مظلومی در آن سال، تنها دو رأی به دست آورد. درست دو سال و سه ماه بعد، در پی تجمعات مدیریت شدۀ گروه های مختلفی از جامعۀ نابینایان نظیر ورزش کاران، دانش آموزان و… در مقابل وزارت ورزش و جوانان، در شانزدهم اردیبهشت ماه سال 1392، مظلومی به عنوان سرپرست فدراسیون نابینایان انتخاب شد. طبق اساسنامۀ جدید فدراسیون های ورزشی، این آخرین دورۀ ریاست مظلومی بر مسند فدراسیون نابینایان است؛ چراکه فرصت سه دورۀ پیاپی او به پایان می رسد و اگر قصدی برای رقابت در انتخابات 1408 هم داشته باشد، به دلیل عدم امکان ورود افراد بالای ۶۵ سال در مجمع انتخاباتی، نخواهد توانست به حضورش در صندلی ریاست امیدوار باشد. تنها امکانی که شاید بتواند مظلومی را علی رغم سه دوره حضور پیاپی در فدراسیون، همچنان به حفظ میز ریاست امیدوار کند، این است که بتواند یک جایگاه ریاست یا نایب رئیسی در سطح قاره یا دنیا را به نامِ خودش سند بزند تا تبصره ی ممنوعیت کاندیداتوری بعد از سه دوره ریاست، شامل حالش نشود؛ بنابراین، انتظار می رود محمدرضا مظلومی در آخرین دورۀ صدارت خود به عنوان رئیس فدراسیون نابینایان و کم بینایان، باعث تحولات جدی و بنیادین در رأس فدراسیون نابینایان شود.
مدیریتی که تحول آفرین نیست
نگاه مدیریتی محمدرضا مظلومی، چه در جایگاه نایب رئیس فدراسیون و رئیس کمیته ی ورزش نابینایان در فدراسیون جانبازان و معلولان، چه حضور بیست و چند ساله اش در هیئت ورزش نابینایان استان تهران و دبیری و ریاست فدراسیون نابینایان، همواره سنتی و به دور از ایده های روز دنیا و تحول گرایی بوده است. استفاده از دانش روز آمد در حوزۀ ورزش معلولان و به کارگیری تجهیزات پیشرفته و فناوری های تازۀ ورزش نابینایان، کمتر در دستورکار او جایی داشته است. چیدمان رؤسای هیئت های استانی و انتخاب سرمربیان رشته های ورزشی و رؤسای انجمن های فدراسیون نابینایان نیز به طور عمده بر مبنای همین رویکرد سنتی استوار بوده است. توسعۀ زیرساخت ها و امکانات ورزش نابینایان در سطح کشور، نیازمند مدیریتی فرا سازمانی با تغییر ساختار سنتی در بدنۀ فدراسیون نابینایان است که چنین رویکردی در هشت سال گذشته به چشم نمی خورد؛ بنابراین ضروری به نظر می رسد رئیس وقت فدراسیون نابینایان با بهره گیری از افراد متخصص، دل سوز و دنیادیده، تحولات جدی و بنیادین را در فدراسیون نابینایان رقم بزند.
ارتباط نزدیک با حلقۀ بالای قدرت
نیاز به یادآوری نیست که محمدرضا مظلومی در سه دهۀ اخیر و به واسطۀ جانبازی در دفاع مقدس، ارتباط خوب و نزدیکی با حلقۀ بالای قدرت در کشور داشته است. تا جایی که در اسفندماه سال 96 و در دومین دورۀ ریاست ایشان در فدراسیون نابینایان، محمدجواد آذری جهرمی، وزير وقت ارتباطات و فناوري اطلاعات و سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزارت امور خارجه، به عنوان اعضاي هيئت رئيسۀ فدراسيون نابینایان انتخاب شدند. حضور سیاسیون، آن هم در سطح یک وزیر یا معاونت وزارت امور خارجه، می توانست برای ورزش نابینایان در راستای جذب امکانات و توسعۀ زیرساخت های ورزشی فرصتی مغتنم باشد؛ اما واقعیت آن است که این سطح از نزدیکی با حلقۀ بالای قدرت، بیشتر باعث منفعت و تثبیت جایگاه شخص رئیس فدراسیون شده تا کسب دستاورد های ملموس و مشخص برای ورزش نابینایان. از هفدهم اردیبهشت ماه 1392 تاکنون، بیش از هشت سال و 9 ماه می گذرد و در طول این مدت، ریاست فدراسیون همواره اظهار کرده ساختمان فدراسیون اجاره ای است، هفت هیئت ورزش نابینایان در استان ها فاقد دفتر کار هستند و ورزش کاران نابینا و کم بینا فقط 10 سالن تخصصی در سطح کشور دارند. حال در آستانۀ ورود به قرن جدید خورشیدی، همچنان همین مسائل مطرح می شود که نشان از آن دارد که در یک دهۀ اخیر، عزم و ارادۀ جدی برای رفع مشکلات زیرساختی ورزش نابینایان در استان ها وجود نداشته است؛ حتی نشست وبرخاست های رئیس فدراسیون با حلقۀ بالای قدرت و ثروت هم نتوانسته اندکی از این مشکلات را کاهش دهد. فدراسیون نابینایان تابه حال نتوانسته از ظرفیت بنگاه های اقتصادی، شبکۀ بانکی کشور و شرکت های بزرگ در راستای مسئولیت اجتماعی و اداره کل ورزش و جوانان در استان ها در راستای وظایف قانونی، در جهت ساخت اماکن و سالن های اختصاصی برای ورزش نابینایان که اولین قدم ورود آن ها به دنیای حرفه ای و همگانی ورزش نابینایان محسوب می شود، استفاده کند. چنین مواردی را می توان جزو مصادیق بارز تکیۀ ریاست فدراسیون به روش های سنتی مدیریت و عدم تحول خواهی او به شمار آورد. ظرفیت های بزرگی در کشور وجود دارد که تابه حال از آن ها استفاده نشده و تداوم وضع موجود در چهار سال بعدی، ورزش آسیب دیدگان بینایی را بیش از پیش دچار خسران خواهد کرد. دستور وزیر پیشین ورزش و جوانان مبنی بر اعطای یک زمین چمن مصنوعی به هیئت های ورزش نابینایان در استان ها، می توانست اتفاق بسیار خوبی برای ورزش نابینایان باشد و هیئت های نابینایان در استان ها را صاحب درآمد های پایدار کند؛ اما مدیریت ضعیف و نبود لابی قدرتمند با استانداران و مدیرکل ادارۀ ورزش و جوانان در استان ها باعث شده تابه حال هیچ کدام از استان ها از این امکان بهره مند نشوند.
هیئت هایی که همیشه همراه هستند
وقتی با رؤسای ورزش نابینایان در استان ها صحبت می کنیم، همواره از وضعیت بودجه، امکانات و شرایط خود و حمایت های فدراسیون نابینایان و اداره کل ورزش و جوانان ناراضی هستند؛ اما سؤال اینجاست چه می شود که با فرارسیدن مجمع انتخابات، همگی آن ها هم سو می شوند؟ دو سوم آرا در مجامع انتخاباتی را رؤسای هیئت های استانی به سبد رئیس وقت می ریزند که همین تعداد رأی برای نشاندن یک شخص بر مسند فدراسیون کفایت می کند. دست بر قضا، رؤسای هیئت های استانی با حمایت و هدایت رئیس وقت فدراسیون در طول دورۀ چهار ساله انتخاب و چینش می شوند. حال سؤال مهم آن است که رؤسای هیئت های ورزش نابینایان در استان ها تا چه اندازه در نارسایی های ورزش نابینایان در سال های اخیر نقش دارند؟ پاسخ روشن است. اغلب رؤسای هیئت ها، صرفاً مدیران تابع و گوش به فرمان هستند و قدرت مدیریت از بالا به پایین را ندارند. بسیاری از آن ها که عمر صدارت شان از سال های سلطنت ناصر الدین شاه قاجار هم بیشتر شده، فاقد توانایی لابی گری و مدیریت هدفمند برای جذب منابع مالی و کشف استعداد ها هستند و هیچ برنامۀ مدون و بلند مدتی برای رشد و پیشرفت ورزش نابینایان ندارند؛ بنابراین، فدراسیون نابینایان به تنهایی مقصر ایجاد مشکلات مذکور نیست و هیئت های استانی به عنوان بازوی اجرایی باید در کنار فدراسیون باشند.
رشد کمی و کیفی مدال ها در تورنمنت های برون مرزی ما را فریب ندهد
واقعیت آن است که نتایج ورزش کاران کشورمان در دوران هشت سالۀ مدیریت محمدرضا مظلومی در فدراسیون نابینایان، به ویژه در تورنمنت های بزرگ بین المللی، رضایت بخش و در حال رشد بوده است. کسب 4 طلا و 2 نقره در پارالمپیک 2020 در برابر سه مدال نقره در 2016 ریو، کسب 15 طلا، 14 نقره، 19 برنز و مجموع 48 مدال در مسابقات پارا آسیایی 2018 جاکارتا در مقابل 7 طلا، 19 نقره، 9 برنز و مجموع 35 مدال در بازی های پارا آسیایی 2014 اینچئون، حاکی از رشد کمی و کیفی مدال های ورزش نابینایان در سال های اخیر است؛ اما صرفاً این اعداد، نمی تواند آینه ای تمام نما از وضعیت فعلی ورزش نابینایان باشد و این آمار و ارقام نباید ما را فریب بدهد. در گلبال که اصلی ترین رشتۀ ورزشی نابینایان محسوب می شود و در رشتۀ پر مدال شنا، دو دوره از راهیابی به پارالمپیک باز مانده ایم. در رشتۀ جودو علی رغم کسب دو مدال طلا، در پنج وزن دیگر نتوانستیم سهمیۀ حضور در پارالمپیک توکیو را به دست آوریم و در فوتبال پنج نفره هم به علت مدیریت ضعیف و با وجود کسب سهمیه به توکیو اعزام نشدیم. تنها رشته ای که در آن نسبتاً موفق عمل کرده ایم، دو و میدانی است که باید سرمایه گذاری بیشتری روی این رشته صورت گیرد. رشته های مدال آور مثل بولینگ و شطرنج می بایست بیش از پیش در تیررس توجه مدیران فدراسیون نابینایان باشند و به طور کلی، ورزش نابینایان در چهار سال آینده، نیازمند یک پوست اندازی و تغییر و تحول جدی در مدیریت رویکرد ها است تا در آستانۀ ورود به قرن جدید، شاهد رشد و شکوفایی بیشتر آن در دو سطح حرفه ای و همگانی باشیم.
منبع: ماهنامه ی نسل مانا.