نویسنده: اشکان آذرماسوله
منبع: چهل و پنجمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
فقط چند ساعت به شب یلدای سال ۱۳۹۴ مانده بود. در حالی که عموماً همه مردم عجله داشتند تا سریع تر خود را به میهمانی های شب یلدا برسانند، ما در اندیشه کاشتن یک نهال کوچک بودیم؛ نهالی که خودمان با زحمت آن را بزرگ کرده و می خواستیم به درختی تنومند تبدیلش کنیم.
صبح همان روز بود که قرار ملاقاتی با دکتر علیرضا حبیبی، مدیر وقت گروه اخلاق و زندگی شهروندی رادیو تهران داشتیم. نامه نگاری ها از طرف انجمن نابینایان ایران قبلاً با معاونت صدا انجام شده بود. پرونده ساخت برنامه های ویژه نابینایان به چندین شبکه رادیویی از جمله رادیو تهران ارجاع داده شده بود و من حتی طرح برنامه “شش نقطه” را پیش از جلسه نوشته بودم. وقتی در دفتر آقای دکتر حبیبی حاضر شدیم، طبق معمول شروع کردم به صحبت کردن در مورد اینکه در جامعه به نابینایان اعتماد کافی نمی شود و اگر این اعتماد صورت گیرد، حتماً اتفاقات بهتری خواهد افتاد. تا خواستم بحث را به سمت رسانه و رادیو ببرم، دکتر حبیبی با برخوردی مهربانانه به سمتم آمد و گفت: «بی خیال! طرحت را بده بخوانم!»
طرح را گرفت، نگاهی به آن انداخت و گفت: «خوبه، من موافقم. ازش دفاع می کنم و حتماً وارد کنداکتور می کنم. نگران نباش.» سپس بحث را عوض کرد و دقایق باقی مانده را به صحبت در مورد مسائل روز، انجمن، کارکرد های آن، کتاب صوتی، ادبیات، و نامداران و چهره های برجسته فرهنگی نابینا پرداخت.
ما به خیال خودمان فکر می کردیم نهایتاً دو یا سه هفته دیگر کار آغاز خواهد شد، چون دکتر حبیبی حتی زمان برنامه جدید را هم به ما گفته بودند: پنج شنبه ها ساعت ۱۹:۳۰ تا ۱۹:۵۰. اما چهل و پنج روز پس از اولین ملاقات، از ما خواسته شد تا یک ماکت از برنامه “شش نقطه” بسازیم. ماکت، نمونه صوتی و آماده پخش یک برنامه رادیویی است.
خیلی زود ماکت را ساختیم و به گروه ارسال کردیم، اما برخلاف تصور ما، روزها گذشت و خبری از نهایی شدن شروع تولید “شش نقطه” نشد. تا جایی که پیگیری های ما هم بی نتیجه ماند و راستش را بخواهید، خودمان هم از شروع این برنامه جدید رادیویی نا امید شده بودیم. نهایتاً در اولین روزهای شهریور، طی تماسی از دفتر دکتر حبیبی، از ما و مدیران انجمن نابینایان ایران دعوت شد تا برای مراسم رونمایی از برنامه جدید “شش نقطه” به دفتر ایشان برویم.
مراسم رونمایی با صحبت های مدیران و گرفتن عکس های یادگاری برگزار شد و بلافاصله فردای آن روز به استودیو رفتیم تا اولین قسمت “شش نقطه” را با همان آیتم هایی که برای ماکت ساخته بودیم، آماده پخش کنیم. قرار بود اولین قسمت از “شش نقطه” روز شنبه ششم شهریور ساعت ۲۲ روی آنتن رادیو تهران برود، اما به دلیل پوشش جشنواره فیلم کودک و نوجوان، هنوز نیامده، اولین قسمت لغو شد و به این ترتیب، اولین قسمت از “شش نقطه” یک هفته بعد، یعنی در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۹۵، از رادیو تهران پخش شد.
آن لحظه برای ما بسیار هیجان انگیز بود؛ پس از ۹ ماه انتظار، شاهد به ثمر نشستن تلاش هایمان بودیم. چیزی نزدیک به یک سال و هفت ماه پس از پخش آخرین قسمت از برنامه “امید نشاط زندگی” با مأموریتی مشابه، ما توانسته بودیم جایگاه جدید و البته بهتری را برای پرداختن به نابینایان در رادیو فراهم کنیم.
این ها تمام اتفاقاتی بود که پیش از شروع برنامه “شش نقطه” رخ داد. پس از پخش اولین قسمت تا این لحظه، ۹ سال است که همچنان “شش نقطه” صدای نابینایان در صدا و سیما است.
آیا رسانه ای مانند رادیو هنوز اهمیت دارد؟
شاید در ذهنتان این سؤال ایجاد شود که آیا وجود یک برنامه در صدا و سیما برای نابینایان، با وجود گسترش و پیشرفت رسانه ها در عصر ارتباطات، اتفاق مهم و واجبی است؟ بله، قطعاً!
این واقعیت که در طول سال ها اتفاقاتی افتاده که مردم نسبت به رسانه رادیو و تلویزیون سرد شده و دیگر آن را پیگیری نمی کنند و حتی به آن اعتمادی ندارند، واقعیتی غیرقابل انکار است. عجیب تر آنکه این فاصله روزبه روز در حال عمیق تر شدن است و انگار برخی از وجود چنین شکاف عمیقی لذت می برند و برای پر کردن آن کاری نمی کنند، بلکه تلاش می کنند این شکاف عمیق تر شود.
اما به هرحال رسانه هر چقدر هم که اعتبارش را به واسطه سیاست های نادرست از دست بدهد، بالاخره رسانه است، آن هم از نوع ملی! و هنوز آن قدرها هم که پنداشته می شود، بی اثر نشده است. گذشته از آن، ما فکر می کنیم آنچه اکنون در دست ماست، یک تریبون است و خودمان باید قدر و ارزشش را بدانیم. کافی است فقط کمی رفتار و تفکر حرفه ای داشته باشیم تا فارغ از سیاست های موجود، حرف حق را بزنیم و آنچه صحیح است را در مورد جامعه ای که به نمایندگی از آن، این تریبون به امانت به ما سپرده شده، بگوییم.
همین چند خط اخیر را اگر دوباره بخوانید، در خواهید یافت که چگونه توانسته ایم “شش نقطه” را با جابه جایی چهار مدیر گروه و سه مدیر شبکه، حفظ کنیم و به بادوام ترین برنامه در حوزه افراد دارای آسیب بینایی تبدیل کنیم. به این راز پی خواهید برد که چگونه وقتی حتی خودی ها، از انجمن ها و تشکل های نابینایی گرفته تا افراد جامعه هدف، برای از پا درآوردنت تیغ نقدهای غیرمنصفانه و مکاتبات به ظاهر دلسوزانه را تیز کرده و به سمتت نشانه رفته اند، این نهال کوچک را در دست می گیری و از جان برای حفظ و حراستش مایه می گذاری تا مبادا آسیبی ببیند.
آری، مسیری که تاکنون رفته ایم، مسیری پرفراز و نشیب بوده که هر چالش در آن گویی با چالش های پیشین متفاوت بوده و داستانی جدید برای ما رقم زده است.
در آخرین روزهای سال ۱۴۰۳، وقتی در برنامه به همراه رفیق همیشه همراهم، امیر سرمدی، از برنامه های سال بعد می گفتیم، جمله ای بر زبانم جاری شد که بعدها به اصرار دوستانم در تدوین نهایی حذف کردم، اما واقعیت موجودی بود که با حذف آن جمله از بین نمی رفت. گفتم: «من در حال حاضر می تونم قول بدم که تا پایان فروردین ۱۴۰۴ قطعاً برنامه “شش نقطه” را خواهیم داشت». خیلی زود مشخص شد که این پیش بینی چندان هم بی اساس نبوده است. به هرحال، ما از این چالش هم گذشتیم و همچنان “شش نقطه” پابرجاست.
آینده “شش نقطه” و راه ارتباط با ما
شاید فضای برنامه با گذشته تفاوت هایی داشته باشد که البته سعی کردیم با طراحی “عصای سفید هوشمند” و “لیگ شش نقطه”، قدری از بار این تفاوت های منفی کم کنیم، اما در حال حاضر ما به هیچ چیز جز دوام این برنامه فکر نمی کنیم؛ بنابراین، بدون ورود به هرگونه حاشیه و معرکه ای، از تمام ناملایمات با سکوتی که البته طعمی تلخ دارد، می گذریم و سفره درد خود را پیش هیچ کس جز خدای مهربان باز نمی کنیم. باشد که به واسطه این سکوت و تمرکز بر متن و پرهیز از حواشی، این روزها نیز بگذرد تا بار دیگر در کنار هم نفسی تازه کنیم.
شما هم تا آن زمان اگر حوصله همراهی داشتید، ما را از رادیو تهران بشنوید و با ارسال پیامک به سرشماره ۳۰۰۰۰۹۴ در زمان پخش برنامه، بازخوردتان را ارائه دهید و یا با پیوستن به کانال تلگرام “شش نقطه” به نشانی @sheshnoghteh و پیج اینستاگرام “شش نقطه” به نشانی @sheshnoghteh_radio، از ما در فضای مجازی حمایت کنید.
کلام آخر اینکه خوشحالیم که ۹ سال با شما بودیم. کمی ها و کاستی ها را بر ما ببخشایید. ما با قدرت و با توکل بر خدا متعهد شده ایم که در این مسیر بمانیم و از پا ننشینیم.