شهر هوشمند با خدمات فراگیر و دردسترس، زندگی و رفت و آمد برای افراد نابینا و کم بینا را آسان می کند.
یک شهر هوشمند با حمل و نقل عمومی کارآمد، رفت و آمد را برای افراد نابینا و کم بینا آسان می کند و آنها را از زمان حرکت وسایل نقلیه و مسیرهای بدون مانع آگاه می سازد. همچنین فناوری های جدید سیستم خواندن و نوشتن لمسی (خط بریل) بهینه سازی و برنامه های کاربردی مفید را برای زندگی روزمره نابینایان تسهیل می کند. پیشنهادهای نوآورانه و کاربردهای جالبی برای دستگاه هایی وجود دارد که می توانند زندگی افراد نابینا یا کم بینا را در سطح شهر بهبود بخشند.
بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، حدود ۱.۳ میلیارد نفر در جهان با نوعی اختلال بینایی زندگی می کنند و حدود ۳۶ میلیون نفر از آنها کاملاً نابینا هستند و این ارقام نشان دهنده اهمیت سازگاری شهرها با آنها و بهبود کیفیت زندگی آنها است. در بسیاری از شهرهای جهان ادغام این بخش مهم از جمعیت در شهر در حال بررسی است، زیرا انقلاب دیجیتال که مبتنی بر صفحه نمایش است، چندان به این افراد توجه نکرده است و فناوری هوشمند می تواند فرصتی عالی برای تحقق این هدف ارائه دهد. مجموعه کاملی از پروژه های نوآورانه مانند ابزارهای پوشیدنی، چاپ سه بعدی، برنامه های کاربردی برای دستگاه های تلفن همراه و ابزارهای شناخته شده مانند عصای سفید وجود دارد که سعی می کنند وضعیت را به نفع افراد دچار اختلال بینایی تغییر دهند و از پتانسیل فناوری موجود حداکثر استفاده را برای ادغام این جمعیت در برنامه های شهری ببرند.
کمک هوش مصنوعی به افراد دچار اختلال بینایی
در طول تاریخ، خط بریل خود را در اشیا روزمره مانند اسکناس یا سکه، ایستگاه اتوبوس، تابلوهای دکمه های آسانسور، بسته بندی محصولات غذایی، داروها و بازی های کودکانه گنجانده است. وسایل مبتنی بر این الفبا به طور مداوم به روزرسانی می شوند و هوش مصنوعی می تواند نقش تعیین کننده ای در پیشرفت این وسایل داشته باشد. برای مثال، مایکروسافت در سال ۲۰۱۸ پروژه «هوش مصنوعی برای دسترسی» را با بودجه ۲۵ میلیون دلاری و با هدف در دسترس قرار دادن فناوری خود برای افراد دارای معلولیت راه اندازی کرد.
فناوری های هوشمند برای افراد نابینا
صفحه خوان ها
صفحه خوان ها برنامه های نرم افزاری رابط بین سیستم عامل کامپیوتر، برنامه های کاربردی آن و کاربر هستند و این امکان را به کاربران نابینا یا کم بینا می دهند تا متنی را که روی صفحه نمایش است به کمک یک ترکیب کننده گفتار یا نمایشگر بریل بخوانند. کاربر با فشار دادن کلیدهای ترکیبی مختلف روی صفحه کلید کامپیوتر یا نمایشگر بریل دستورات را ارسال می کند تا به ترکیب کننده گفتار دستور دهد که چه چیزی بگوید و وقتی تغییراتی در صفحه رایانه اتفاق می افتد به طور خودکار صحبت کند. علاوه بر این، به کاربران اجازه می دهد تا دستورات پیشرفته تری از جمله مکان یابی متنی با رنگ خاص در صفحه نمایش، خواندن قسمت های از پیش تعیین شده، خواندن متن هایلایت شده و شناسایی گزینه فعال در یک منو را انجام دهند.
ذره بین های صفحه نمایش
ذره بین های صفحه نمایش، متن و اشیا روی صفحه رایانه را بزرگ می کنند و معمولاً توسط افراد کم بینا استفاده می شوند که نمی خواهند از صفحه خوان برای دسترسی به رایانه استفاده کنند. انواع مختلفی از این ذره بین ها وجود دارد و بعضی از آنها می توانند با یک نرم افزار خواندن صدا همراه شوند.
عینک هوشمند
دانشگاه آکسفورد عینک های هوشمندی ساخته است که از یک سیستم دوربین و نرم افزار طراحی شده برای افراد کم بینا برای شناسایی اشیا نزدیک و اجتناب از موانع احتمالی استفاده می کند و بینایی باقیمانده آنها را تقویت می کند. همین ایده در عینک های Orcam MyEye وجود دارد که برای تقویت استقلال روزانه افراد کم بینا طراحی شده است و به آنها کمک می کند تا متن را از هر کتاب و صفحه ای بخوانند، افراد را بشناسند و در لحظه با آنها ارتباط برقرار کنند.
نگاشت سه بعدی صدا
برنامه هایی مانند Microsoft Soundscape یک نقشه صوتی دقیق ایجاد می کنند تا زمانی که افراد کم بینا در شهر قدم می زنند آنها را از آنچه در اطرافشان است مطلع کند. چراغ های صوتی گروهی از فناوری های صوتی هستند که وضعیت را به صورت گفتاری به اطلاع کاربر نابینا یا کم بینا می رسانند.
صفحات لمسی خط بریل
دستگاه هایی وجود دارند که الفبای بریل را در لحظه بازتولید می کنند. این قابلیت را می توان به رایانه ها یا تلفن های هوشمند با دستگاه های خارجی نیز اضافه کرد. گزینه هایی مانند Blitab، تبلت بریل با استفاده از فناوری لمسی مبتنی بر مایع، با توجه به قابلیت حملشان برای افراد کم بینا و نابینا بسیار جالب هستند.
عناصر طراحی شهری فراگیر برای نابینایان
برای داشتن شهری فراگیر و در دسترس برای افراد با اختلال بینایی به عناصر شهری نیاز است که با استفاده از بافت ها و رنگ های متضاد مناسب برای ساختمان ها، محیط های مبتنی بر حس را طراحی کنند، تا افراد کم بینا یا نابینا بتوانند از این مفاهیم برای انجام کارهای روزمره خود استفاده کنند. همچنین باید راه حل های در دسترس تری مانند نقشه های گردشگری لمسی، مراکز اطلاعاتی و نقاط علامت گذاری در فضای باز مجهز به حروف بریل یا حروف لمسی برجسته ارائه شود. اکثر بانک های بزرگ دارای دستگاه های خودپرداز با صفحه کلید بریل و راهنمای صوتی هستند. اروپا با هدف خاص جلوگیری از تصادفات در بین افراد کم بینا و افراد مسن، وسایل نقلیه برقی را ملزم به ایجاد صدا هنگام حرکت با سرعت کم و هنگام دنده عقب زدن کرده است.
Do Watch، ساعت هوشمند بریل، برنامه WhatsCine که فیلم ها را با فرمت های مناسب برای افراد نابینا تطبیق می دهد، عصای هوشمند WeWalk مجهز به Google Maps و بلندگوها، راهنماهای بلوتوث واقعیت افزوده که بسیار دقیق و شخصی عمل می کنند از جمله مثال های توسعه فناوری به سوی در دسترس بودن برای افراد نابینا و کم بینا هستند. در ادامه به چند شهر هوشمند اشاره می شود که طراحی فراگیر برای افراد دچار اختلالات بینایی را در دستورکار برنامه توسعه شهری خود قرار داده اند.
ماربورگ، شهری هوشمند برای افراد نابینا و کم بینا
شهر ماربورگ در آلمان به خوبی نشان می دهد که چگونه شهرهای هوشمند می توانند دسترسی و فراگیری را به نفع همه شهروندان را افزایش دهند و رسانه ها اغلب از آن به عنوان بهشت نابینایان یاد می کنند. این شهر هوشمند با در نظر گرفتن نیازهای افراد نابینا و کم بینا طراحی شده است و مواردی از جمله چراغ راهنمایی صوتی، ایستگاه های اتوبوس گویا، سیگنال های لمسی خطرات و موانع، نقشه های برجسته و پلان های طبقات ساختمان و منوهای بریل در رستوران ها ارائه کرده است تا امکان لذت بردن از فعالیت های شهری را برای افراد نابینا و کم بینا فراهم کند. کلید موفقیت ماربورگ در پرورش فرهنگی است که در آن ساکنان به تعامل با یکدیگر بدون توجه به ناتوانی ها و توانایی هایشان عادت دارند. پذیرش فرهنگی افراد نابینا و کم بینا، شهر هوشمند ماربورگ را در رویکرد خود منحصر به فرد کرده است و نشان می دهد که فراگیری و در دسترس بودن شهر برای همه افراد جامعه، شهری ایجاد می کند که بر رفاه ساکنان متمرکز است.
ناوبری صوتی فراگیر و در دسترس در لندن
اپلیکیشن راه یابی مبتنی بر وب Wayfinder که اولین بار در سال ۲۰۱۵ در لندن راه اندازی شد، برای ایجاد یک سیستم موقعیت یابی داخلی از نقشه های آنلاین مانند Google Maps استفاده می کند. این برنامه به گونه ای طراحی شده است که کاربران بتوانند مسیر خود را در حین حرکت در ساختمان پیدا کنند و به آنها امکان می دهد به طور مؤثر در آن مستقر شوند. Wayfinder اولین استاندارد مورد تأیید بین المللی جهان را برای ناوبری صوتی قابل دسترسی توسعه داده است و دارای پلان های طبقات و امکان جستجوی اتاق ها یا تجهیزات خاص است و یک مسیر گام به گام برای رسیدن به هدف را در اختیار کاربر قرار می دهد. همچنین این برنامه مسیرهای مناسب برای ویلچر را ارائه می دهد.
علائم راهنمایی و رانندگی صوتی در هلسینکی
خط جدید متروی هلسینکی در فنلاند با چراغ های صوتی تجهیز شده است که به افراد نابینا و کم بینا کمک می کنند تا ایستگاه مورد نظر خود را پیدا کنند. این سیستم جدید به گونه ای تغییر کرده است که پیام های صوتی را تنها در صورت درخواست فرد پخش می کند و به این ترتیب از آلودگی صوتی دائمی در فضای مترو جلوگیری می کند. هلسینکی برای حصول اطمینان از عملکرد این علائم، نمایندگانی را برای برقراری ارتباط نزدیک با افراد کم بینا و نابینا منتصب کرد. این خط مترو به طور کامل به چراغ های صوتی هوشمند مجهز شده است و مسیر صوتی و لمسی راهنمایی از ورودی به آسانسورها و به پایین تا سکوهای سوار شدن به قطار ادامه دارد و در ایستگاه بعدی مسیر از همان درب قطار تا خروجی به صورت پیوسته برقرار است. چراغ های صوتی در خروجی مترو، موقعیت ایستگاه های اتوبوس را در خارج از ایستگاه اعلام می کنند. این چراغ های صوتی دارای چهار سطح اطلاعات به سه زبان هستند و اطلاعات به ترجیحات کاربران بستگی دارد.
منبع: ایمنا