نویسنده: فاطمه جوادیان
منبع: پانزدهمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
اینها را از حرف های حسین برداشت کرده ام؛ وقتی که دربارۀ نحوۀ برقراری ارتباط با فرزندش سخن می گفت.
حسین نابیناست و یک مرکز آموزشی را سرپرستی می کند. او بعد از اتمام دوره کارشناسی با یکی از همکلاسی هایش که یک خانم بیناست ازدواج کرده است. سال های پیش از دانشگاه را هم در مدارس همگانی و هم در مدارس ویژه درس خوانده. به این گونه که تا اواسط دوره ابتدایی از کتاب های درشت خط استفاده می کرد و بعد از این که بینایی اش به تحلیل می رود، وارد آموزشگاه ویژه می شود و خط بریل را یاد می گیرد. با اینکه به رشته ریاضی علاقه فراوان داشت، به خاطر محدودیتی که در تدریس این رشته به افراد نابینا و همچنین تهیه کتاب های صوتی و بریل در سازمان آموزش و پرورش استثنایی وجود داشت، به تحصیل در رشته ادبیات و علوم انسانی پرداخته و زبان و ادبیات فارسی را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد انتخاب کرده است. او در همان ابتدای زندگی مشترک با تصادفی پر آسیب مواجه می شود؛ تصادفی که به گفته خودش تا مدت ها کیفیت زندگی اش را تحت تأثیر قرار داده بود. آنها هنوز شهد شیرین اولین سفر بعد از ازدواجشان را نچشیده بودند که این تصادف رخ داد. دست و پایش چنان آسیب دیده بود که بعد از جراحی و گچ و انواع نگهدارنده ها، به بیش از دویست جلسه فیزیوتراپی نیاز داشت.
از او می پرسم که چه چیز به شما انگیزه می داد که این همه تلاش کنید، به جلسات فیزیوتراپی بروید و همچنان به درس و دانشگاه و کار هم بپردازید. در یک کلمه می گوید: «نیروی جوانی» و ادامه می دهد: «اگر در این روزها چنین اتفاقی برایم رخ دهد، نمی دانم چقدر می توانم امیدوار باشم؛ در حالی که در آن زمان یک پایم در گچ بود، با یک دست عصای حرکتی را نگه می داشتم و با دست دیگر عصای سفید را و بدین روش به دانشگاه و محل کار می رفتم. با دست آسیب دیده ام قادر نبودم عصای حرکتی را به خوبی در دست بگیرم؛ این بود که پیش از حرکت، عصا را با بندی روی شانه ام محکم می کردم تا به راحتی از دستم رها نشود.»
از او می خواهم برایمان بگوید که بالاخره توانسته است با خانواده به سفر برود یا نه. می گوید: «بله. به اتفاق همسر و فرزندم بارها به شهرهای مختلف ایران سفر کرده ایم.»
از چگونگی برقراری ارتباط میان او و فرزندش می پرسم. می گوید: «من هم مانند بسیاری از والدین نابینا در مراحل مختلف زندگی فرزندم نگرانی هایی داشته ام؛ به خصوص اینکه دلم می خواست بدانم او هم اکنون چه احساسی نسبت به نابینایی من دارد؛ اما هرگز آن را به زبان نیاوردم. به این نتیجه رسیده بودم که او خود، هر زمان که لازم باشد احساس یا پرسشش را با من در میان خواهد گذاشت. فقط سعی کردم خودم باشم؛ یک پدر خوب. در زمانی که نیاز بیشتری به نگهداری و مراقبت داشت، تا جایی که ممکن بود مشارکت می کردم. با اینکه خسته از سر کار به خانه می رسیدم، چون می دانستم فرزندم منتظر است تا بیایم و با او بازی کنم، بخشی از وقتم را به بازی با او اختصاص می دادم. او در این ارتباط ها مرا آنگونه که بودم پذیرفته بود. به عنوان مثال اگر یکی از اسباب بازی هایش خراب می شد، دستم را روی آن قسمت می گذاشت تا برایش تعمیر کنم.»
وقتی از آن روزها صحبت می کند، صدایش بسیار پرنشاط است. از او می خواهم خاطره ای هم برایمان بگوید.
«آن وقت ها ما باهم کارتون زبل خان را بازی می کردیم؛ یک شکارچی که حیوانات را شکار می کند. همیشه من نقش زبل خان را داشتم تا اینکه یک روز پسرم تصمیم گرفت او زبل خان باشد. چند روز پیش هم از من خواسته بود یک شمشیر پلاستیکی برایش بخرم. قرار شد من شیر بشوم تا او مرا شکار کند. من خواستم او را غافلگیر کنم، به اتاق رفتم و چیزی روی سرم انداختم. پسرم رو به تلوزیون نشسته بود. آرام به سمتش رفتم و ناگهان صدای غرش شیر در آوردم. او چنان هیجان زده شد که با شمشیرش محکم بر کمر من کوبید؛ طوری که تا چند روز جای آن شمشیر پرقدرت روی کمرم باقی مانده بود.»
می خواهم از دوران مدرسه برایم بگوید.
«معمولاً انجام امور مدرسه بسیاری از بچه ها با مادرشان است. ما هم چنین بودیم. گاهی اما من هم به مدرسه سر می زدم. نگران بودم که مبادا فرزندم از حضور من در مدرسه ناراحت شود؛ اما هرگز این نگرانی را با او در میان نگذاشتم. ماندم تا روزی خود، احساسش را به من بگوید؛ تا اینکه یک روز از من خواست تا به مناسبت روز جهانی افراد نابینا به مدرسه شان بروم و برای بچه ها از مسائل مربوط به افراد نابینا و همچنین خط بریل صحبت کنم. او پیش از آنکه این درخواست را با من مطرح کند، مسئله را با معاون مدرسه هم درمیان گذاشته بود و هماهنگی های لازم را با مدرسه انجام داده بود. این همان پاسخی بود که از سؤال های نپرسیده ام گرفتم. من فقط سعی کردم خودم باشم؛ در قبال فرزندم یک پدر خوب. اتفاقاً روز دیگری با سخنی دیگر مهر تأیید دیگری بر رفتارم زد. گفت که والدین یکی از همکلاسی هایش ناشنوا هستند و عمه شان با اولیای مدرسه ملاقات می کند و چقدر خوب است که شما خودتان برای رسیدگی به وضعیت من به مدرسه می آیید. البته به او توضیح دادم که افراد ناشنوا عموماً برای دریافت و انتقال مفاهیم نیاز به حمایت بیشتری دارند. در دوره دوم دبیرستان، مدیر مدرسه از همۀ شاگردان خواسته بود تا خودشان برای حل مسائل و مشکلات خود تلاش کنند؛ به این ترتیب آنها قادر خواهند بود در آینده به خود متکی باشند. من هم از این تصمیم مدرسه استقبال کردم. او مسائل را با من در میان می گذاشت اما خود، اقدام لازم را برای حل کردن آنها انجام می داد.»
از او می خواهم به عنوان یک پدر آگاه، پیشنهادی برای والدین نابینا داشته باشد.
«من با بسیاری از والدین نابینا ارتباط نزدیک داشته ام. گاهی وقت ها پیش می آید که پای حرف هایشان می نشینم. بعضی از آنها نگران این هستند که چگونه مسئله بینایی خود را با فرزندشان در میان بگذارند. به این دسته از دوستان می گویم که فقط خودتان باشید؛ فقط به نقشی فکر کنید که در زندگی دارید. در این صورت فرزندتان شما را آن گونه که هستید باور خواهد کرد و راه ارتباط با شما را هم پیدا می کند. گروهی دیگر از والدین هستند که به فرزندشان، هرچند کوچک و کم سن و سال، به چشم یک راهنما یا یک مراقب نگاه می کنند؛ به طوری که در سفرهای گروهی فرزندشان اجازه و فرصت پیدا نمی کند با همسالان خود به گردش و بازی بپردازد. پیشنهاد من به آنها این است که در کسب استقلال خود بیشتر تلاش کنند و به بچه ها فرصت آزادی بیشتری بدهند. آنها اگر خودشان بخواهند، به والدین کمک خواهند کرد. بهتر است در سفرها ضمن حفظ استقلال فردی، در صورت لزوم از افرادی کمک بگیرید که مسئله مشابهی با شما دارند یا مسئولیتی در همان زمینه بر عهده دارند که شما کمک می خواهید. تأکید می کنم که مراقب کودکی های فرزندتان باشید تا در بزرگ سالی شخصیتی شاداب و مستقل داشته باشند.»
با آرزوی نیکروزی و بهروزی برای شما خواننده عزیز، روزهایتان پر از شوق زندگی!