محققان موفق به کشت چشم در آزمایشگاه شده اند و به این ترتیب گامی مهم در جهت درمان نابینایی برداشته اند.
محققان کالج لندن در تحقیقی با کمک کودکان مبتلا به سندروم آشر، نخستین شبکیه چشم مصنوعی را در آزمایشگاه کشت کردند. این سندرم یکی از رایج ترین شرایطیست که هم بر شنوایی و هم بر بینایی فرد تأثیر می گذارد. بزرگترین علامت آن نیز از دست دادن شنوایی و اختلال بینایی است که این اختلال می تواند منجر به عارضه ی از دست دادن بینایی در شب شود.
چشم مینیاتوری آزمایشگاهی مردمک نیز دارد هرچند در حقیقت فقط رنگدانه در شبکیه است.
کاربرد این چشم آزمایشگاهی در مطالعه سندروم آشر شواهد جدیدی از رویدادهایی را فراهم کرد که به از بین رفتن شبکیه منجر می شوند. این امر یکی از دلایل اصلی کوری است که در آن سلول های حساس به نور از بین می روند.
پژوهشگران برای انجام تحقیق سلول های پوست از بیماران جوان مبتلا به سندروم آشر در بیمارستان گریت اورموند استریت را جمع آوری و سپس دوباره برنامه ریزی کردند تا سلول های بنیادی بسازند. سلول های بنیادی را می توان به هر نوع سلولی در بدن تبدیل کرد.
محققان فرایندهایی که در رحم مادر برای جنین روی می دهد را طی ۹ ماه در آزمایشگاه تقلید کردند. هدف آنها ساخت ۷ نوع سلول بود که الگوهای دقیقی را شکل می دهند و به مینی شبکیه (لایه نازکی اطراف کره چشم که نور را ردیابی می کند) تبدیل می شوند.
از آنجا که به نظر می رسد سلول مولر اهمیت زیادی در ابتلاء به سندروم آشر دارد، احتمالاً در انواع دیگر تحلیل شبکیه نیز نقش دارند. این بدان معنا است که سلول های مذکور نقشی مهم در بیماری های دیگر مرتبط با از بین رفتن شبکیه مانند دژنراسیون ماکولار دارند.
چشمان کوچک ساخته شده به اندازه یک میلیمتر بودند و در مقایسه با چشمان مینیاتوری که از سلول های کودکان سالم ساخته شده بودند، مشکلات اولیه رصد نور در آنها مشخص بود. بعداً مشخص شد سلول های مولر در رتینا آسیب دیده و احتمالاً به دلیل یک اختلال ژنتیک از بین رفته اند.
با کمک این روند محققان توانستند آنچه منجر به سندروم آشر می شود را ردیابی کنند. در این روند سلول هایی به نام «مولر» نقش بسیار مهمی دارند آنها از شبکیه عبور و انرژی برای چشمان را فراهم می کنند.
این دستاورد به شواهدی می افزاید که طبق آنها سلول های مولر در انواع مختلف فرایندهای از بیبن رفتن شبکیه نقش دارند. یکی از دلایل این امر آن است که احتمالاً سلول های مولر در برخی افراد آسیب دیده اند و به طور کامل از از سلول های حسگر نور پشتیبانی نمی کنند.
این تحقیق در ژورنال «استم سل ریپورتز» منتشر شده است.
منبع: مهر.