پروتکل رمزگذاری سیگنال تأثیر بسیار زیادی در افزایش امنیت پیام های شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن های پیام رسان دارد؛ اما آیا اطلاعاتی در مورد این پروتکل رمزگذاری دارید؟
هفته گذشته شاهد اعلام تغییری از سوی گوگل بودیم که می تواند شرایط را برای ۲ میلیارد کاربر اندروید در سراسر جهان، پیچیده تر کند. این غول فناوری اقدام به انتشار نسخه بتای پیام رسان اندروید کرد که اکنون و به صورت پیش فرض از قابلیت رمزگذاری end-to-end استفاده می کند. این سطح از رمزگذاری محدود به مکالمه های یک به یک است؛ اما برای جلوگیری از جاسوسی سایر کاربران طراحی شده است. شرکت های مخابراتی، آژانس های اطلاعاتی، هکرها و حتی گوگل امکان رمزگشایی و مشاهده میلیاردها پیام را نخواهند داشت.
این اخبار را نمی توان فقط یک پیروزی برای حفظ حریم خصوصی جهانی عنوان کرد؛ بلکه این پیروزی برای یک سیستم رمزنگاری خاص است؛ پروتکل سیگنال (Signal) که توانسته بیشتر مکالمه های متنی زمان واقعی جهان را مدیریت کند. از آن جایی که این پروتکل برای رمزگذاری پیام ها در بیشتر سرویس های اصلی استفاده می شود، باید بدانید چه قابلیت هایی موجب ایجاد تمایز بین پروتکل مدنظر و سایر پیام های رمزگذاری شده end-to-end شده است. این احتمال وجود دارد که شما سیگنال را به لطف یکی از برنامه های محبوب رمزگذاری end-to-end با نام مشابه آن، بشناسید که توسط Cypherpunk Moxie Marlinspike ایجاد و در سال های گذشته توسط بنیاد سیگنال میزبانی شده است. سیگنال برنامه ای است که در سطح جهان، شهرت بسیار زیادی در زمینه امنیت و حریم خصوصی دارد. سیگنال در پست مدیر اجرایی ، برایان آکتون را می بیند که در سال ۲۰۱۸ از سمت مدیر عاملی واتساپ انصراف داد و به سیگنال پیوست.
البته سیستم رمزنگاری که مارلین اسپایک طراحی کرده و سیگنال هم مبتنی بر آن ساخته شده، بسیار فراتر از یک برنامه است. واتساپ برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴، پروتکل سیگنال را برای رمزگذاری کلیه پیام های گوشی های اندروید تصویب کرد و مارلین اسپایک آن را بزرگ ترین استقرار رمزگذاری end-to-end معرفی کرد. واتساپ پس از گذشت ۲ سال و به صورت پیش فرض، قابلیت مدنظر را برای میلیاردها کاربر در سراسر جهان فعال کرد. همچنین گوگل در پیام رسان ALLo و سرویس چت ویدیویی Duo اقدام به استفاده از رمزگذاری end-to-end ازطریق پروتکل سیگنال کرد؛ البته پیام رسان ALLo در حال حاضر از کار افتاده است. در ادامه فیسبوک قابلیت مدنظر را با عنوان مکالمه محرمانه (Secret Conversation) در پیام رسان خود قرار داد. تصمیم گوگل برای ادغام پروتکل سیگنال در برنامه پیام رسان اندروید به صورت پیش فرض، نشان دهنده بزرگ ترین مجموعه ای است که با عبور از صدها میلیون دستگاه جدید، باز هم از استاندارد مربوطه استفاده می کند.
سؤال این است که چرا غول های فناوری جهان، همگی از سیگنال به عنوان پروتکل رمزگذاری استفاده کرده اند؟ متیو گرین، استاد علوم کامپیوتر و رمزگذاری دانشگاه جان هاپکینز، ویژگی برجسته آن را محرمانگی پیشرو عنوان کرده است. در بیشتر سیستم های رمزگذاری هنگام نصب برنامه روی گوشی، یک جفت کلید دائمی برای رمزگذاری و رمزگشایی ایجاد می شود؛ این دو کلید را می توان کلید عمومی (ارسال به سرور پیام رسان) و کلید خصوصی (هرگز گوشی کاربر را ترک نمی کند) دانست. در صورتی که کلید خصوصی (همانند وقتی که گوشی شما هک یا ضبط می شود) در خطر باشد، به طور بالقوه کلیه پیام های شما در معرض رمزگشایی خواهند بود و آسیب پذیر خواهند شد. حتی اگر پیام ها را از گوشی خود حذف کرده باشید، این کلید می تواند تمام پیام های رمزگذاری شده ای که شنوندگان موفق به ضبط کردن هنگام ورود به شبکه شده اند رمزگشایی کند.
پروتکل سیگنال از یک سیستم به اصطلاح ضامن دار (Ratchet) استفاده می کند که کلید را بعد از هر پیام، تغییر می دهد؛ این کار علاوه بر کلیدهای دائمی، با تولید مجموعه ای از کلیدهای جفت موقتی برای هر کاربر انجام می شود. هنگامی که ازطریق برنامه مبتنی بر پروتکل سیگنال، یک پیام برای مخاطب ارسال شود، برنامه اقدام به ترکیب جفت های موقتی و دائمی کلیدهای عمومی و خصوصی برای هر دو کاربر می کند تا بدین ترتیب، یک کلید مخفی مشترک ایجاد شود و بتوان از آن برای رمزگذاری و رمزگشایی استفاده کرد. از آن جایی که تولید کلید مخفی نیازمند دسترسی به کلیدهای خصوصی کاربران است، فقط در دو دستگاه از آن ها وجود دارد. هر زمانی که پیام ارسال می کنید، کلید شما به روزرسانی می شود؛ این بدان معنا است که اگر گوشی شما در ساعت X ربوده شود، کلیه پیام هایی که قبل از ساعت مدنظر ارسال کرده اید، ایمن باقی خواهد ماند. این اطمینان وجود دارد که iMessage اپل، یکی دیگر از برنامه های پیام رسان محبوب است که از رمزگذاری end-to-end استفاده می کند.
در صورتی که کاربران پیام های خود را به صورت دوره ای حذف نکنند، محرمانگی پیشرو کاملا بی فایده است. اگر گوشی هوشمند توسط سارقان دزدیده شود و پیام های شخصی به صورت دست نخورده باقی بماند، کلیه پیام ها برای افرادی که گوشی را در اختیار دارند، قابل مشاهده خواهد بود. برنامه سیگنال، پیام های ناپدیدشده را ارائه می دهد که پس از یک محدودیت زمانی، به صورت خودکار حذف می شوند. واتساپ هم بعد از سال ها بدون داشتن این قابلیت، توانسته است ویژگی حذف خودکار را ارائه دهد. کاربران پیام رسان اندروید هم باید به صورت دستی اقدام به حذف پیام هایی کنند که قصد دارند از آن ها محافظت کنند و بدین ترتیب از مزایای کامل محرمانگی پیشرو (Perfect Forward Secrecy) بهره مند شوند.
محبوبیت سیگنال نه تنها از قابلیت محرمانگی پیشرو، بلکه به دلیل طراحی متن باز آن رقم خورده است. هنگامی که از گوگل در مورد علت انتخاب سیگنال سؤال شد، سرپرست پیام رسان شرکت از آن به عنوان یک پروتکل متن باز، شفاف و کاملا حساب شده یاد کرد. زمان کافی برای بررسی وجود داشته و قرارگیری آن در واتساپ و فیسبوک منیجر، نشان دهنده عملکرد قابلیت های مدنظر است؛ در حقیقت کلیه مشکلات در طول سال های قبل، شناسایی و رفع شده اند. توجه داشته باشید که در مقایسه با استفاده از سایر برنامه های رمزگذاری نشده، استفاده از برنامه های مبتنی بر سیگنال نمی تواند برای کاربران دشوار باشد؛ در حقیقت بهتر است کاربران استفاده از پیام رسان های رمزگذاری شده را به استفاده از پیام رسان های فاقد این قابلیت، آن هم در سریع ترین زمان ممکن ترجیح بدهند تا بتوانند از اطلاعات خود محافظت کنند.
منبع: زومیت.