قائم مقام انجمن نابینایان مطرح کرد: از بانک های بزرگ مثل صادرات و ملی انتظار بیشتری داریم

4 سال است که از نصب اولین سامانه خدمات بانکی نابینایان در شعب که در پست بانک ایران افتتاح شد می گذرد. از 23 مهر 94 تا کنون، 163 شعبه از 22 بانک کشور به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز شده است.

برای آگاهی از روند تجهیز و توسعه بانک ها به این سامانه، با منصور شادکام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران به گفتگو نشستیم.

وی ابتدا ضمن تقدیر و تشکر از سیستم بانکی کشور گفت: یکی از بزرگترین طرحهای مناسب سازی و دسترس پذیری نابینایان کشور در بانکها انجام شده است. به طوری که تا کنون، 22 بانک کشور به این طرح پیوسته اند و 163 شعبه در 31 استان کشور به این سامانه تجهیز شده است. این امر میمون و مبارک را مدیون بخشنامه های بالادستی بانک مرکزی خطاب به بانک ها، پیگیری های انجمن نابینایان ایران و شرکت پکتوس هستیم. شادکام بیان داشت: علاوه بر تجهیز شعب، تا کنون وبسایت، همراه بانک و اینترنت بانک دو بانک کشور در شرف دسترس پذیری کامل هستند. در زمینه عابر بانک ها نیز تا کنون شاهد پیشرفت ملموسی نبودیم و عابر بانک های گویای فعلی نیز نمیتوانند به صورت کامل نیاز های نابینایان را رفع کنند.

قائم مقام انجمن نابینایان ایران در خصوص همکاری بانک های مختلف در طرح سامانه خدمات بانکی نابینایان اظهار کرد: بانک تجارت بیشترین همکاری را با ما داشته و در زمینه سامانه خدمات بانکی نابینایان در شعب، تا کنون 37 شعبه را تجهیز کرده است. همچنین اینترنت بانک این بانک و اپلیکیشن پات که وابسته به شرکت ایرانکیش و در نهایت بانک تجارت است، برای نابینایان دسترس پذیر شده است. وی ضمن انتقاد از بانک های بزرگ دولتی که بیشترین شعب در سطح سیستم بانکی دارند را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: ما از بانک های دولتی انتظار همکاری بیشتری داریم. بانک هایی مثل صادرات و ملی، به نسبت تعداد شعبی که دارند شعب کمتری را تجهیز کرده اند. انتظار ما از این دو بانک، به جهت امکانات و منابع بیشتری که در اختیار دارند، بسیار بالا تر از سایر بانک ها است.

وی افزود: بخشنامه 138816/88 مورخ 02/07/1388 بانک مرکزی از کلیه بانکها و مؤسسات اعتباری     می خواهد یک باجه در کلیه شعب را برای پاسخگویی به جانبازان و معلولین تجهیز کند. اما توقع ما حداقلها است. بر خلاف بخشنامه بانک مرکزی که خواستار مناسبسازی کلیه شعب بانکها برای معلولین شده است، ما اعتقاد داریم با توجه به وضعیت فعلی کشور و به تبع آن وضعیت بنگاه های اقتصادی، بانک ها حداقل ها را در نظر بگیرند و یک شعبه در هر مرکز استان، یک شعبه در شهر های پر جمعیت و چندین شعبه در کلانشهر هایی مثل تهران، اصفهان، مشهد و شیراز را به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز کنند. بانک های بزرگی مثل صادرات و ملی پتانسیل و امکانات تأمین این حداقلها را دارند اما تا کنون به تناسب جایگاهی که دارند، با ما در زمینه تجهیز شعب بانکی همکاری خوبی نداشته اند. بانک های بزرگ و دولتی حداقل 60 شعبه را باید تجهیز کنند تا انتظارات حداقلی ما در زمینه مراکز استان ها، شهر های پر جمعیت و کلان شهر ها برآورده شود.

بحث دسترس پذیری خدمات فیزیکی و فضای مجازی، نکته ای است که در ماده 2 قانون حمایت از حقوق معلولان هم بدان اشاره شده و ما در کنار مسئولیت های اجتماعی، پشتوانه قانونی هم در این ارتباط داریم.

شادکام در ادامه به همکاری ضعیف بانک های خصوصی مثل پارسیان و پاسارگاد نیز اشاره کرد و افزود: در میان بانک های خصوصی نیز این دو بانک همکاری کمتری با انجمن نابینایان ایران داشته اند. هر دو تنها در سطح پایتخت شعب محدودی را به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز کرده اند و در سایر استان ها هنوز هیچ شعبه ای تجهیز نشده است.

بانکهای سامان، کارآفرین، گردشگری و سرمایه هنوز هیچگونه همکاری در زمینه دسترس پذیری خدمات بانکی برای نابینایان نداشته اند که جای تأسف دارد.

قائم مقام انجمن نابینایان ایران در پاسخ به این سؤال که در دیدار با مسئولان بانک های مختلف با چه چالش هایی مواجه هستید گفت: بسیاری از بانکها می گویند تعداد مراجعین نابینا به شعب بانکها کم است. آنها معتقدند با میزان پایین مراجعه برای بانک توجیه اقتصادی ندارد تا شعب بانکی را برای نابینایان دسترس پذیر کند. این در حالی است که در تمام دنیا پروژه های معلولین مبتنی بر مسئولیت اجتماعی است و نباید با فرمول هزینه درآمد به آن نگاه شود. بانک ها نیز نباید در این ارتباط نگاه اقتصادی داشته باشند. نکته دیگر آنکه طبق آمار رسمی سازمان بهزیستی کشور تا پایان شهریورماه سال جاری، 187 هزار معلول با آسیب بینایی تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که معادل 22 نفر در ده هزار جمعیت کشور است. یعنی چنانچه به یک شعبه بانک 11 نابینا مراجعه کند، معادل مراجعه 5 هزار نفر است و این مسئله باید مد نظر مدیران بانکی قرار گیرد. شادکام ادامه داد: به طور کلی، کاربری گسترده از فناوری های نوین نیاز به زمان دارد و این فرهنگسازی به مرور شکل خواهد گرفت.

منصور شادکام با اشاره به توسعه محدود دسترس پذیری خدمات غیر حضوری برای نابینایان در سیستم بانکی گفت: توسعه کم دسترس پذیری خدمات مجازی برای نابینایان به علت عدم همکاری پیمانکاران مجری درگاههای مجازی در بانکها است که روند تکمیل پروژه ها را کندتر می کند.

قائم مقام انجمن نابینایان ایران در پایان گفت: ما حدود 30 بانک در سطح کشور داریم که مجموع شعب آنها به 22513 شعبه می رسد. تا کنون 163 شعبه به سامانه خدمات بانکی نابینایان تجهیز شده که تنها 0.007 شعب بانکی را شامل می شود. یعنی حتی هنوز یک درصد از بانک های کشور برای نابینایان دسترس پذیر نشده است. لذا علیرغم اینکه بانک های کشور بیشترین همکاری را با ما در زمینه مناسب سازی خدمات بانکی برای نابینایان داشته اند، اما هنوز در ابتدای راه قرار داریم. انجمن نابینایان ایران پیگیری های خود را تا زمانی که حداقل ها در کلیه بانک های کشور ایجاد شود ادامه خواهد داد و از بانک مرکزی تقاضا داریم نظارت بیشتری در این زمینه داشته باشد.

جدول تعداد شعب هر یک از 22 بانک دارای سامانه بانکی نابینایان به شرح زیر است:

ردیف	نام بانک	تعداد سامانه نابینایان	وضعیت
1	تجارت	37 شعبه	آماده بهره برداری
2	رفاه کارگران	20 شعبه	10 شعبه آماده بهره برداری + 10 شعبه در انتظار ارسال
3	ملت	16 شعبه	3 شعبه آماده بهره برداری +13 شعبه درحال انعقاد قرارداد
4	شهر	15 شعبه	آماده بهره برداری
5	ملی	13 شعبه	آماده بهره برداری
6	آینده	11 شعبه	آماده بهره برداری
7	کشاورزی	11 شعبه	آماده بهره برداری
8	سپه	11 شعبه	آماده بهره برداری
9	موسسه اعتباری ملل	10  شعبه	آماده بهره برداری
10	دی	8 شعبه	آماده بهره برداری
11	توسعه تعاون	6 شعبه	آماده بهره برداری
12	مسکن	6 شعبه	آماده بهره برداری
13	صادرات	5 شعبه	آماده بهره برداری
14	قرض الحسنه رسالت	3 شعبه	آماده بهره برداری
15	پارسیان	3 شعبه	آماده بهره برداری
16	پست بانک	2 شعبه	آماده بهره برداری
17	سینا	2 شعبه	آماده بهره برداری
18	قرض الحسنه مهر ایران	2 شعبه	آماده بهره برداری
19	انصار	1 شعبه	آماده بهره برداری
20	پاسارگاد	1 شعبه	آماده بهره برداری
21	اقتصاد نوین	1 شعبه	آماده بهره برداری
22	موسسه اعتباری نور	1 شعبه	درحال راه اندازی