نویسنده: مریم مشایخی
منبع: بیست و چهارمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
ما در این سری برنامه ها با افراد نابینایی صحبت می کنیم که در شغل خودشون موفق هستن و امیدواریم ایده هایی به ذهن شما برسه راجع به شغل هایی که برای شما مناسبه. امروز هم یه مهمون خوب داریم. من به همراه دوستم، چارلی کالینز، اینجا هستیم. خب چارلی! از مشکل بیناییت برامون بگو. چشمات چی شدن؟
ـ خب بله! تو چشمای من لکه های زرد هست. بهش می گیم «اشتارگارت» یا «دژنراسیون ماکولا». من چهارتا خواهر و یه برادر دارم. از ما شش تا، چهارتامون مشکل بینایی مون تو سن خیلی کم تشخیص داده شد. اون موقع من نُه سالم بود. ولی وقتی سیزده سالم شد، به صورت رسمی، گواهی نابیناییم رو از ایالت کُنِتیکت گرفتم و فهمیدم که از نظر قانون نابینا هستم و الآن پنجاه و پنج سالمه.
ـ تبریک می گم [با خنده]. خب! بعداً راجع به شغل های قبلیت حرف می زنیم. فعلاً بهمون بگو الان چی کار می کنی.
ـ در حال حاضر دارم روی یه آموزشگاه پُر رونق برای نابینایان کار می کنم. یه آموزشگاه برای خونواده ها، پدر مادرها، عزیزان و نزدیکان نابینا ها و کلاً کسانی که با نابینا ها و کم بینا ها زندگی می کنن و خود نابینا ها و کم بینا ها و قراره زنجیرۀ حرف هایی مثل «نمی دونم کجا برم»، «نمی دونم چه شکلی آماده بشم» و … رو قطع کنیم، چه برای کار هایی مثل سر کار رفتن، چه پذیرفته شدن به عنوان یه عضو نابینا در خانواده و چه گذار از دبیرستان به کالج، از دبیرستان به محیط کار و کلاً گذارهایی که همۀ ما در زندگی تجربه می کنیم. تمرکز من روی این جور مسائله. ما می خوایم بستری بسازیم که افراد بتونن آموزش های لازم رو ببینند، گواهی بگیرن و اساساً اعتماد و اطمینان لازم رو به خودشون پیدا کنن و بدونن مهم نیست چه کاری، اونا می تونن هر کاری رو که می خوان تو زندگی انجام بدند شروع کنند. ما این بستر رو فراهم کردیم و هدف اصلی من فقط اینه که در رو باز کنیم، این فکر به ذهنمون برسه: «یه لحظه صبر کن، اگه یه نفر این کار رو انجام داده، پس حتماً منم می تونم، حتماً می شه، شاید منم بتونم از فرصت استفاده کنم، خطر کنم و شروع کنم به انجام کاری که بیش از هر چیز آرزوی انجام دادنش رو تو زندگیم داشتم».
ـ بله! چیزی که من همیشه به همه می گم و مطمئنم که تو هم باهام موافقی، اینه که واقعاً ما ویژگی عجیب غریبی نداریم. نه اینکه ما سوپرمَن باشیم و خیلی کار شاقی انجام بدیم. ما فقط خیلی عادی تصمیم می گیریم و انجامش می دیم.
ـکاملاً حرف حساب می زنی سم! ما در محل کار از شیوه های مختلفی برای انجام کار امون استفاده می کنیم. ما کار امون رو انجام می دیم، چون نیاز داریم انجامشون بدیم و بنابراین روی این کار ها تمرکز می کنیم و پیش می ریم.
ـ پس این کاریه که شما در آموزشگاهتون به افراد کمک می کنید تا انجامش بدن؟
ـ بله!
ـ خیلی عالیه! چند وقته که مشغول به این کار هستی؟
ـ آموزشگاه حدوداً یک سال پیش تأسیس شد، البته قبل از اون ما باید زیرساخت ها رو فراهم می کردیم. درگاهی رو برای عضویت ایجاد می کردیم، آماده کردن ویدیو ها و طراحی دوره ها و البته آگاهی بخشی راجع به این بستر، و درمجموع وقت زیادی رو برای آگاهی بخشی و دعوت افراد برای پیوستن به ما صرف کردیم.
ـ و اما شغل های قبلیت، بهمون بگو قبل از این چه شغل هایی رو تجربه کردی؟ تا جایی که من می دونم تو طومار بلندی از شغل ها رو تو این سال ها داشتی. یه کم از این قصه برای ما هم بگو.
ـ وقتی جوون بودم شروع کردم به چمن زنی؛ چمن زنی برای بقیه، برای همسایه ها. وقتی چمن ها رو کُپه می کردم، مثلاً می شد پنج جعبه چمن، خیلی ذوق می کردم، البته اینا به پدر مادرم برمی گرده؛ اونا بودن که من رو وادار می کردن کار های خونه رو انجام بدم، اونا من رو وادار می کردن چمن ها رو کوتاه کنم، یا از من می خواستن جارو کنم و همه چیز رو تمیز نگه دارم، اونا بودن که من رو وادار می کردن چوب ها رو جمع کنم. روزی رو که بابام بهم یاد داد از اره برقی استفاده کنم یادمه. هیچ وقت نگفت تو نمی بینی و نمی تونی و این حرف ها. فقط گفت این شکلیه و باید یادش بگیری، باید بدونی که این شکلی چمن ها رو می زنن. فقط مراقب باش دندونه هاش ممکنه آسیب بزنن. این جوری بود که چمن ها رو می زدم، بعد باغچه های پیاده روها رو بیل می زدم و بعد با خودم گفتم می تونم پول دربیارم، پس تو یه کلاب تابستونی تنیس و شنا شروع به کار کردم، اونجا مسئول زمین تنیس بودم و زمین رو جارو می کردم. خیلی هم کارم رو دوست داشتم. بعد یه پیشنهاد کار برای ساخت و باز سازی زمین تنیس گرفتم و پذیرفتم، حتی با همکارام زمین تنیس رو هم رنگ کردیم. خیلی هم تو این کار ها موفق بودم. بعد از اون تو قسمت خرده فروشی یه فروشگاهِ لوازم اسکی کار کردم. من اونجا چکمه و لوازم اسکی می فروختم. چون اسکی رو هم خیلی دوست داشتم؛ خیلی بهم خوش گذشت و یه عالمه یاد گرفتم. حالا قدر همۀ چیز هایی رو که به سختی یاد گرفتم می دونم سم! چه صبح هایی که آرزو می کردم بارون بیاد، من نرم سَرِ کار. حقوقم که خوشحالم می کرد؛ با همۀ این داستانا وقتی بیدار می شدم، برای سر کار رفتن اون قدر ها هیجان نداشتم، شاید چون کارم در مسیر هدف اصلیم نبود. کارم سخت بود، اما هیچ وقت مشتاقانه منتظر لحظه سر کار رفتنم نبودم. فقط رفتم و به خاطر همین هم روز به روز که توی کار های مختلف موفق می شدم و می تونستم انجامشون بدم، احساس بهتری داشتم، عزت نفسم بیشتر می شد و پیشرفت می کردم. به خاطر همین هم همیشه به آدم ها می گم منتظر نباشید که با تمایل کاری رو انجام بدید، چون هیچ وقت انجامش نمی دید. انجامش بدید و بعد می بینید همون حسی رو دارید که قبلاً انتظارش رو داشتین.
بعد از اون رفتم تو کار خرید و فروش موتورسیکلت و از این راهم پول درآوردم. یه روز که کنار یه فروشگاه موتورسیکلت بودم، صاحبش اومد بیرون و من چون دلم می خواست اونجا اعتبار کسب کنم، بهش پیشنهاد دادم کار چمن زنی براشون انجام بدم. این بهترین قسمت ماجراست سم؛ اینکه تو هیچ وقت نمی دونی چه اتفاقی می افته. وقتی پیشنهاد خدمات چمن زنی رو به فروشگاه موتورسیکلت دادم، شغل داشتم، اما می خواستم روز های شنبه که تعطیل بودم، این کار رو انجام بدم، چون موتور دوست داشتم و می خواستم اونجا باشم. به مدیر فروشگاه گفتم: من می تونم برای شما چمن زنی انجام بدم؟ گفت: باشه. بهش گفتم: من شنبه ها و حتی یکشنبه ها می تونم بیام و این کار رو انجام بدم. اون گفت: تو باید علاوه بر چمن زنی، مانیتور ها و موتور سیکلت ها رو هم جابه جا کنی. گفتم: می دونم و اصلاً به خاطر همین این کار رو دوست دارم. برای کار باید کلید ها رو می گرفتم، می رفتم بیرون و موتور ها رو استارت می زدم و از روی چمن ها می آوردم بیرون و وقتی که خیالم راحت تر شد، موتور ها رو تا یه کم دورتر می روندم … یه روز مدیر فروشگاه اومد زد رو شونه م و بهم گفت: هی! تو دلت می خواد اینجا کار کنی؟ و این اولین بار بود که با ترس به این بزرگی مواجه شدم. از خودم پرسیدم: چرا این کار رو از من، خواست؟ من که نابینام! بهش گفتم: از من می خوای چه کاری انجام بدم؟ گفت: می خوام موتورسیکلت بفروشی. من بهش گفتم: بذار کمی فکر کنم، بعد بهت می گم. بعد رفتم خونه و یادمه به مامانم گفتم: حالا واقعاً باید از مغزم استفاده کنم. من قراره فروشنده باشم و با مردم ارتباط داشته باشم. من توی هیچ کدوم از کار هایی که انجام دادم، با مردم در ارتباط نبودم و اینجا جایی بود که باید شروع می کردم. فرداش رفتم فروشگاه، اسم مدیر «جیمبو» بود. به جیمبو گفتم: جیمبو! من پیشنهادت رو می پذیرم، ولی تو باید یه چیزی رو بدونی. راستش می خواستم بهش بگم: تو دیوونه ای! من نابینا هستم، اما این رو بهش نگفتم. می خواستم ازش بپرسم: تو اصلاً چرا من رو استخدام کردی؟ من اصلاً نمی تونم از پسِ کار تو بر بیام. من فقط باید چمن ها رو کوتاه کنم و این همۀ کاریه که ازم برمی آد. ولی خب! همه می دونیم یه چیزی درونمون در تب و تابه. من می دونستم باید کاری رو که اون ازم می خواد شروع کنم، ولی اینم می دونستم که نمی دونم اصلاً از پس این کار برمی آم یا نه. خلاصه بهش گفتم: بله! ولی تو می دونی که من نابینا هستم. اون گفت: می دونم که مشکل بینایی داری، ولی این برای من مسئله ای نیست. من این جوری بودم که: جدی می گی؟ برای خودم که تقریباً همیشه مسئله ست! اون گفت: من به تو باور دارم، من فکر می کنم با اومدن تو به اینجا و آموزش ما تو می تونی دارایی خوبی برای کسب و کار ما باشی، پس هیچ وقت یادت نره که ما به تو باور داریم. من به این جمله بیش از هر چیزی تو زندگیم نیاز داشتم. به خاطر همینم هست که همیشه به آدما می گم بهشون باور دارم، چون می دونم که این نابینایی نیست که ما رو متوقف می کنه، بلکه داستان پشت نابینایی مونه. وقتی این داستان برای من تغییر کرد، در ها شروع به باز شدن کردن و من شدم مدیر فروش. به جز من فقط دو نفر دیگه بودن، ولی فکر کن! من رئیس بودم. چه طور ممکنه؟! من نمی دونم. من فقط شروع کردم. خیلی بااشتیاق در مورد اجناس حرف می زدم و همۀ دفترچه ها و مجله ها رو می خوندم. بعد از سه سال شدم نایب رئیس و سهام دار بخشی از اون شرکت چند میلیارد دلاری. روزی که من با اون ترس فلج کننده به جیمبو جواب مثبت دادم، نقطۀ عطف زندگی من بود. اون روز بود که به آدمایی که می خواستن با وجود نابینایی من بِهم کمک کنن، پاسخ مثبت دادم. این اولین بار بود که من تو زندگیم کمک خواستم و این اتفاق برای من هیجان انگیز بود.