مادری در تجمع افراد دارای معلولیت مقابل سازمان برنامه و بودجه کشور از ناتوانی اش برای تأمین هزینه های درمانی و بهداشتی فرزندان معلولش به خبرنگار «شرق» می گوید: «هزینه کرایه خانه، دارو و وسایل بهداشتی همه سرسام آور هستند. ما به جرأت می گویم دو ماه است که در خانه گوشت قرمز ندیده ایم. اگر هزینه پوشک بچه های معلول و فلج مغزی ام از طرف خیّر و چهار نفر دوست و آشنای دلسوز تأمین نشود، باید از دستمال کهنه به جای پوشک استفاده کنیم که بارها این کار را کردیم و چاره هم نداشتیم. یکی از دخترهایم به دلیل بیماری شدید اعصاب و روان، آن قدر داروی اعصاب و روان خورده که در اول جوانی یائسه شده و دکترها می گویند از عوارض داروهاست». این مادر دهانش را باز می کند و جای خالی تمام دندان هایش را نشان می دهد و می گوید با وجود تمام این هزینه ها هیچ پولی برای رسیدگی به دندان هایش ندارد. التماس می کند که پزشک اعصاب و روانی معرفی شود که نیکوکار بوده و هزینه ویزیت را دریافت نکند. می گوید مسئولان به خانه ام بیایند و از نزدیک وضعیت زندگی مان را ببینند… . پدری با یک عصا و لنگ لنگان برای مصاحبه می آید و از نایاب بودن یا گرانی داروی «دپاکین» و سایر داروهای مورد نیاز برای فرزند بیمار و فلج مغزی اش می گوید. از ناتوانی برای خرید وسایل بهداشتی و مراقبت او در خانه «مسئولان حمایتی نمی کنند و در کنارش بودجه و حق و حقوق قانونی را هم تأمین نمی کنند. کف حقوق وزارت کار را دریافت می کنم و شب ها تا دیروقت مسافرکشی می کنم. آخر هم هرچه درمی آورم، هزینه استهلاک ماشین یا هزینه های بچه بیمارمان می شود. همسرم توان مراقبت ندارد و هر روز خسته و افسرده تر می شود. دیگر نمی دانیم چه کنیم…». فرد دارای معلولیتی از معلولان ساکن در روستاهای سیستان و بلوچستان می گوید: «معلولانی به سختی راه می روند که ویلچر، عصا و امکاناتی ندارند. آنها حتی با حقوقشان هم آشنا نیستند و نمی دانند که اینجا تجمع شده است. مسئولان چرا صدای ما را نمی شنوند؟ فقط بودجه معلولان باید کم شود؟ فقط طلب معلولان باید پرداخت نشود؟ ما صدای مان را به کجا برسانیم؟». افراد دارای معلولیت بعد از آنکه در تجمع قبلی، درِ ساختمان برنامه و بودجه را گِل گرفتند، این بار نیز برای رساندن صدای شان مقابل این سازمان آمدند تا با سر دادن شعار، مطالبات شان را به گوش مسئولان و حتی رهگذرانی که هیچ شناختی از این افراد و مشکلات شان نداشته، برسانند. ناشنوا، نابینا، بیمار ذهنی، معلول جسمی- حرکتی، ضایعه نخاعی، سی پی و… در این تجمع به چشم می آمدند.
طلب معلولان با اعتراض هم داده نشد!
«بهروز مروتی»، مدیر کمپین معلولان، در حاشیه تجمع افراد دارای معلولیت مقابل سازمان برنامه و بودجه تأکید می کند: «سازمان برنامه و بودجه حدود 49 درصد از بودجه بهزیستی را هنوز پرداخت نکرده است و اراده ای برای پرداخت معوقات تا پایان سال جاری ندارد. همچنین سال آینده نیز تعهدی برای پرداخت بودجه های سال قبل ندارد و فقط وعده می دهد. همچنین از ابتدای سال جاری باید حق پرستاری افراد دارای معلولیت افزایش پیدا می کرد که متأسفانه این افزایش از آذر ماه اعمال شد و حق پرستاری از یک میلیون تومان به یک میلیون و 500 هزار تومان رسید. معوقه حق پرستاری افراد دارای معلولیت شدید و غیر شدید از فروردین تا آذر هنوز پرداخت نشده و از سازمان برنامه و بودجه طلبکار هستیم». به گفته این فعال حوزه معلولان، کمک هزینه معیشت 200 هزار تومانی از بابت ماده 27 که باید چهار میلیون و خرده ای و اندازه حداقل دستمزد سالانه باشد، هم هنوز پرداخت نشده است. از بابت شهریه های دانشگاه دانشجویان، تأمین تجهیزات توان بخشی، خدمات توان بخشی مثل غربالگری شنوایی و بینایی سنجی و نیز بیمه های خویش فرمایی و کارفرمایی نیز مطالباتی داریم. به همین دلیل با تأخیر تزریق بودجه، تمام فعالیت های حوزه توان بخشی راکد مانده و صدای اعتراضات مداوم ما به جایی نرسیده است. اغلب خانواده های دارای معلول از طبقات فرودست و آسیب پذیر هستند و نمی توانند وسایل مورد نیاز را تهیه کنند».
بودجه های محقق نشده و آسیب به معلولان
مدیر کمپین معلولان با اعلام اینکه با توجه به میزان خط فقر مطلق اعلام شده در میان خانواده های ایرانی، فرد دارای معلولیت و سرپرست خانوار، با هزینه های اجاره نشینی و مشکلات معیشتی بی شمار از مستضعف ترین اقشار جامعه هستند که حامی و حمایتی ندارند، تصریح می کند «تنها خواسته و مطالبه فعلی ما به دریافت حقوقی است که در قانون حمایت از معلولان برای ما در نظر گرفته شده؛ اما دولت از پرداخت معوقات بودجه و عمل به قوانین مصوب و بالادستی خودداری می کند. حتی فیلم وزیر اقتصاد موجود است که به صراحت اعلام کرده تا پایان دی ماه حدود 85 درصد از بودجه های کشور محقق شده و باید حداقل تاکنون 92 درصد از بودجه پرداخت می شد؛ در حالی که تاکنون حدود 50 درصد از نصف بودجه سازمان بهزیستی به تأخیر افتاده است». بر اساس این گزارش، در بودجه سال ۱۴۰۲ هیچ ردیف اعتباری برای اجرای قانون حمایت از معلولان دیده نشده. این در حالی است که طبق لایحه اصلاح قانون حمایت از معلولان مصوب سال ۹۶ هرساله برای اجرای این قانون باید ردیف اعتباری جداگانه در بودجه دیده شود. «مروتی» یادآور می شود: «هر سال ردیف بودجه کمی به قانون معلولان اختصاص می یافت که آن هم با گفتمان، تجمع و مطالبه گری به نتایج مد نظر نمی رسیدیم؛ اما این بار سازمان برنامه و بودجه نه به دلیل مشکلات ساختاری بلکه به دلیل وجود مشکلات تفکری در این حوزه که افراد دارای معلولیت را صرفا افرادی مصرف گرا تلقی می کنند، ردیف بودجه مستقل قانون حمایت از حقوق معلولان را حذف کردند».
انجمن های مردمی به سکوت و انزوا کشیده می شوند
درعین حال در کنار افراد دارای معلولیت و خانواده های آنها، مدیران مراکز نگهداری، توان بخشی و کارکنان مراکز مثبت زندگی نیز در اعتراض به پرداخت نشدن معوقات هشت ماهه و پاسخ گو نبودن سازمان برنامه و بودجه به مطالبات شان، مقابل سازمان برنامه و بودجه تجمع اعتراضی برپا کرده و در فراخوان آنها اعلام شده است که انجمن عالی مراکز غیردولتی توان بخشی معلولان کشور تا به امروز همه اقدامات و راه های قانونی برای پیگیری مطالبات بحق مراکز توان بخشی غیردولتی معلولان و سالمندان کشور از سوی انجمن عالی به عنوان نماینده قانونی مراکز و پیگیری های فردی و جمعی مدیران مراکز توان بخشی در کشور از تمام مراجع قانونی بدون پاسخ مانده است. همچنین «سعید سعدآبادی»، مدیرعامل انجمن عالی مراکز غیردولتی توان بخشی معلولان کشور، در حاشیه تجمع افراد دارای معلولیت با اشاره به مطالبات مراکز غیر دولتی توان بخشی و نگهداری معلولان می گوید «مراکز روزانه توان بخشی حدود 60 هزار خانواده را به آرامش رسانده است و اگر قرار باشد که افراد دارای معلولیت به خانه های شان برگردند، اتفاقات ناگواری نه تنها برای خانواده ها بلکه برای جامعه رخ خواهد داد. ما در این تجمع می خواهیم صدای مان را به مسئولان بالادستی که انجمن های مردمی و غیردولتی را به سکوت و انزوا تهدید کرده و ابزار یا اختیارات نظارتی را از انجمن ها می گیرند، برسانیم».
او در پاسخ به پرسش دیگری که هزینه نگهداری یک معلول در مراکز شبانه روزی چقدر تمام می شود؟ ادامه می دهد: «هر معلول در مراکز شبانه روزی 16 میلیون تومان و در مراکز روزانه نیز هشت میلیون تومان هزینه دارد. هزینه های جاری، حقوق و… که حداقل حقوق وزارت کار است، برای پرسنل این مراکز در نظر گرفته شده است. کدام یک از کارکنان دولتی حاضر هستند با این حجم از مسئولیت و فشار کار کنند و با مدارک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس، کمترین میزان از دستمزد وزارت کار را دریافت کنند؟».
زخم بستر و هزینه های سر سام آور پوشک
این فعال حوزه افراد دارای معلولیت با اشاره به مشکلات مراکز غیر دولتی نگهداری معلولان و سالمندان تصریح می کند: «بسیاری از خیرین و حامیان مالی مراکز از ایران رفتند و مهاجرت کردند؛ به همین خاطر امکان دریافت کمک از خیرین به سختی حاصل می شود. مراکز خصوصی از دریافت کمک های مردمی و خیرین منع شده و طبق قوانین مصوب امکان تبلیغ برای جذب خیر و مشارکت مردمی را ندارند. پس با تمام این محدودیت ها بعید نیست که مراکز رو به تعطیلی یا تضعیف رفته و به مرور شاهد از بین رفتن سالمندان، معلولان، بیماران روانی مزمن و … باشیم. در حال حاضر حدود 16 هزار بیمار روانی مزمن در مراکز داریم که فقط سه نفر از این بیماران روانی کافی است که برای گرفتن حق و حقوقشان از دولت اقدام کنند؛ آن وقت شاید بتوانند مسئولان را برای گرفتن حق و حقوق قانونی مراکز و افراد دارای معلولیت قانع و توجیه کنند. کارکنان در مراکز خصوصی نگهداری از بیماران روانی با کمترین میزان از دستمزد و حقوق کار می کنند و بیماران روانی مزمن را نه تنها نگهداری بلکه آموزش می دهند؛ در حالی که کمترین حمایت را ندارند». «سعدآبادی» با اشاره به حجم وسیعی از مشکلات و مسائل دردآور افراد دارای معلولیتی که روزانه با آنها سروکار دارند، تأکید می کند: « اگر افراد سالمند در مراکز نگهداری زخم بستر بگیرند، فوت می کنند؛ چون هزینه درمان و پوشک آنها در ماه بیش از 700 هزار تومان است. برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز مددجوها و افراد دارای معلولیت مجبور می شوند داخل قلم گاو، آب بریزند و هزاران مشکل دیگر. حالا دولت که بودجه ای نمی دهد، امکان جذب مشارکت های مردمی هم که وجود ندارد، پس تکلیف افراد دارای معلولیت و وظیفه انسانی چه می شود؟».
وعده های محقق نشده دولت به معلولان
مدیرعامل انجمن عالی مراکز غیردولتی توان بخشی معلولان کشور همچنین با انتقاد از عملیاتی نشدن بسیاری از وعده ها به فعالان حوزه معلولان ادامه می دهد: « اعلام شده بود که یارانه دهک های بالای درآمدی به نفع افراد دارای معلولیت قطع می شود و 900 میلیارد تومان اعتبار تخصیص می یابد، اما عملیاتی نشد و اعلام کردند که تنها 220 میلیارد تومان از خزانه تأمین شده و تا از خزانه پول تأمین نشود، بودجه یا اعتباری تخصیص داده نمی شود. به عنوان نماینده مراکز، سراغ خزانه رفتیم که پاسخ درستی نداد و ما را به رسمیت نشناختند. مهر ماه سال جاری قرار بر اعلام قیمت تمام شده نگهداری از هر معلول در مراکز بود که نه تنها اعلام نشد، بلکه جلسات مربوط به سال آینده هم هنوز تشکیل نشده است. هشت ماه از معوقات بودجه ای مراکز توان بخشی محقق نشده و اگر سال تمام شود هیچ ضمانتی برای پرداخت مابه التفاوت و معوقات وجود نداشته و راه شکایت و پیگیری از جانب انجمن ها بسته می شود. او در پاسخ به این سؤال که آیا دولت دغدغه معلولان را دارد یا نه می گوید: «دغدغه دارد اما باید صدای ما را بشنود. ما می خواهیم با وجود اینکه می خواهند انجمن ها را محدود و ساکت نگه دارند، صدایمان را به مقامات مسئول کشور برسانیم. حالا نمی دانیم که آقای رئیسی، معاونانشان، افراد خیر و نیکوکار صدای ما را می شنوند یا خیر، اما اگر صدای ما را می شنوند، راضی هستند که زن و بچه ها در خانواده های دارای معلولیت قلم گاوی بخورند که با آب آشامیدنی پر شده است؟ می دانم که با گفتن این صحبت ها، از فردا حساسیت نسبت به مراکز و سخت گیری ها بیشتر می شود، اما باید صدای اعتراض و مطالبات قانونی و منطقی ما به گوش مقامات برسد تا به نتیجه ای برسیم».
مراکز مثبت زندگی پاس کاری معلولان را تشدید کرد
تعدادی از مدیران و کارکنان مراکز مثبت زندگی نیز به دلیل پاره ای از مطالبات قانونی در این تجمع اعتراضی حضور داشتند که «سعد آبادی» با اشاره به دلایل نارضایتی کارکنان مراکز مثبت زندگی بهزیستی به خبرنگار «شرق» تأکید می کند: «مراکز مثبت زندگی حاصل تولد یک سیاست اشتباه است. پرونده های مددکاری قبل از مراکز مثبت زندگی در مراکز بهزیستی پیگیری می شد و با روی کار آمدن این مراکز، پرونده ها به این مراکز واگذار شده و به بهانه کاهش هزینه، رسیدگی بیشتر و کوتاه مدت به پرونده های مددکاران آغاز به کار کردند؛ در حالی که مراکز مثبت زندگی یک مرحله از پاس کاری اداری را بیشتر کرد؛ یعنی افراد دارای معلولیت قبلا در مراکز بهزیستی پاس کاری می شدند و بعد از آن مرحله دیگری از پاس کاری اضافی و وقت گیر به کار معلولان اضافه شد». او با اشاره به موازی کاری های مراکز مثبت زندگی با اقدامات مراکز بهزیستی و مشکلات فعلی شان برای تأمین هزینه های جاری، هزینه نیرو ها و … تصریح می کند: «در واقع مراکز مثبت زندگی سیبل بهزیستی بوده و کارکنان این مراکز تصور می کنند پرداخت مطالبات و بودجه شان برای اداره و پرداخت حق و حقوق پرسنل، بر دوش سازمان بهزیستی است؛ در حالی که این سازمان بودجه ای برای امور جاری این مراکز ندارد. حدود سه سال است که مراکز مثبت زندگی بدون داشتن خروجی رضایت بخش و مفید، فعال بوده و حالا تأمین هزینه های جاری شان با مشکلات عمیق رو به رو شده است». بر اساس این گزارش، افراد دارای معلولیت تا زمان دریافت ابلاغیه رسمی و کتبی پرداخت معوقات بودجه ای و تأمین بودجه مورد نیاز اجرای مفاد قانون حمایت از حقوق معلولان، همچنان به تجمع مقابل ساختمان برنامه و بودجه در روزهای آینده ادامه خواهند داد.
منبع: شرق