نویسنده: میثم امینی
منبع: شانزدهمین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
در ماه های اخیر ربات «چَت جی پی تی» از شرکت «اوپِن اِی آی» که با استفاده از هوش مصنوعی می تواند با افراد گفت وگوی متنی داشته باشد، به سؤالات کاربران به شکلی طبیعی پاسخ دهد، رزومه ایجاد کند، بسته به درخواست کاربر برنامه نویسی کند و کارهای بسیار زیاد دیگری را نیز انجام دهد، همۀ علاقه مندان به فناوری را هیجان زده کرده است و در دنیا بحث های زیادی پیرامون کاربردهای احتمالی این فناوریِ انقلابی درگرفته است.
یکی از زمینه هایی که این فناوری جدید می تواند در آن بدرخشد، حوزۀ دسترس پذیری و ارائه کمک به افراد دارای معلولیت های مختلف از جمله افراد نابینا و کم بیناست. توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات و درک بالای چت جی پی تی از محتوا، می تواند آن را در بسیاری از موارد به جایگزینی مناسب برای کمک انسانی تبدیل کند که باعث افزایش استقلال افراد معلول می شود.
اضافه شدن امکان تبدیل تصویر به متن به نسخه ۴ چت جی پی تی، این ربات هوشمند را به خصوص برای نابینایان کاربردی کرده است و این امکان را برای توسعه دهندگان برنامه های کمکی به وجود آورده تا از امکانات پیشرفته این ربات در برنامه های خود استفاده کنند.
از زمان شروع به کار در سال ۲۰۱۵، برنامه «بی مای آیز» تلاش کرده است بین ۶٫۳ میلیون داوطلب بینا و کاربران نابینا و کم بینای خود ارتباط ویدئویی برقرار کند تا این داوطلبان بتوانند با استفاده از دوربین تلفن همراه افراد نابینا و کم بینا در کارهای روزمره به آنها کمک کنند. ابزار داوطلب مجازی جدیدی که در مرحله آزمایش بتای خود قرار دارد، بی مای آیز را در رسیدن به هدف آن یعنی بهبود دسترس پذیری و کاربری و دسترسی به اطلاعات یاری می کند. این فناوری در ارائه منابع قدرتمند جدید برای حرکت بهتر در محیط های فیزیکی، رفع نیازهای روزمره و دستیابی به استقلال بیشتر به نابینایان و کم بینایان تحولات قابل توجهی را به وجود خواهد آورد.
ابزار داوطلب مجازی بی مای آیز با برنامه موجود ادغام می شود و از مدل زبان جی پی تی ۴ شرکت اوپِن اِی آی قدرت می گیرد که دارای یک تبدیل کننده پویای تصویر به متن جدید است. کاربران می توانند از طریق برنامه بی مای آیز تصاویر را برای یک داوطلب مجازی قدرت گرفته از هوش مصنوعی ارسال کنند که هر سؤالی را درباره تصویر پاسخ می دهد و کمک دیداری فوری را برای گستره وسیعی از کارها به کاربران ارائه می دهد.
چیزی که این داوطلب مجازی را از سایر فناوری های تصویر به متنی که امروزه در دسترس است متمایز می کند، محتوا است، با سطح درکی عمیق تر و توانایی در مکالمه که تا به حال در هیچ یک از دستیار های دیجیتال دیده نشده است. برای مثال، اگر یک کاربر عکسی از داخل یخچال خود را برای داوطلب هوشمند ارسال کند، این داوطلب مجازی نه تنها مواد غذایی داخل یخچال را شناسایی می کند؛ بلکه با تجزیه و تحلیل و استنتاج از اطلاعات دریافت شده، قادر است تشخیص دهد که کاربر چه غذاهایی را می تواند با موادی که در یخچال خود دارد درست کند. این ابزار در ادامه از این توانایی برخوردار است که تعدادی دستور آشپزی را مبتنی بر مواد غذایی موجود پیشنهاد دهد و یک راهنمای قدم به قدم درباره چگونگی پخت این غذاها را برای کاربر ارسال کند. چنانچه داوطلب مجازی قادر به پاسخ گویی نباشد، به صورت خودکار برای دریافت کمک، گزینه اتصال به یک داوطلب بینا را از طریق برنامه به کاربر پیشنهاد می کند. اضافه شدن داوطلب مجازی به معنای کنار گذاشتن دسترسی به داوطلبان بینا در بی مای آیز نیست و این امکان همچنان در دسترس کاربران خواهد بود.
این امکان جدید نه تنها از طریق برنامه بی مای آیز پشتیبانی بهتری را به کاربران نابینا و کم بینا ارائه می دهد؛ بلکه با اولویت دادن به دسترس پذیری به شرکت ها اجازه می دهد به مشتریانشان بهتر خدمت رسانی کنند. بی مای آیز در نظر دارد در هفته های آینده مرحله آزمایشی داوطلب مجازی را برای شرکت هایی که مشتری این اپلیکیشن هستند شروع کند و این امکان را امسال به صورت گسترده به عنوان قسمتی از بخش راهنماییِ ویژه، به کاربران خود ارائه دهد.
این امکان در حال حاضر در مرحله آزمایش بتای بسته است و گروهی کوچک از کاربران بی مای آیز در حال تست و ارائه بازخورد درمورد این ابزارند. در چند هفته آینده گروه آزمایش کنندگان بتا بزرگ تر خواهد شد و امید است که داوطلب مجازی بی مای آیز در ماه های آینده به صورت گسترده در دسترس کاربران قرار بگیرد. مثل خدمت دریافت کمک از داوطلبین بینا که در حال حاضر موجود است، این ابزار نیز برای همه اعضای نابینا و کم بینای برنامه بی مای آیز رایگان خواهد بود.
سازندگان این اپلیکیشن امیدوارند در بلندمدت با استفاده از این فناوری ابزار ها و قابلیت های قدرتمندی را برای کاربران خود فراهم کنند تا این افراد تجربه استفاده از دستیار مجازی را به روش های شگفت انگیز و پیچیده و غیر قابل تصور غنی تر کنند. مثلاً تصور کنید که با کمک داوطلب مجازی بی مای آیز در یک ایستگاه مترو در یک مکان ناآشنا حرکت کنید، به یک کشور خارجی سفر کنید که به زبان آن کشور صحبت نمی کنید، وبسایت ها و سکوهای شبکه های اجتماعی را مرور کنید، خرید آنلاین انجام دهید و بسیاری موارد دیگر که جامعه نابینایان و کم بینایان در طی زمان با آزمون و خطا کشف خواهند کرد. امکانات بی حد و حصرند و ما تازه اول راهیم.