نویسنده: Prem Sylvester
منبع نسخه ی انگلیسی: Future Reflection
مترجم: محسن غلامی
منبع نسخه ی ترجمه شده: محله ی نابینایان
یادداشت سردبیر
آموزش کودکان نابینا در ایالات متحده و سرتاسر دنیا به علت بحرانی بودن کمبود معلمان مجرب و دارای صلاحیت با مشکلاتی روبروست. گروهی از مهندسین و برنامه نویسان در هند برای آموزش بریل سیستم امیدوار کننده ای را توسعه داده اند که میتواند در کلاس یا از راه دور مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله پرم سیلوستر از ماجرا های توسعه انی برایمان تعریف می کند و توضیح میدهد چطور این برنامه میتواند باعث رشد سواد بریل در دنیا گردد.
اَن سالیوان مِیسی همان مربی دلسوزی که راهنمای هلن کلر در یادگیری بریل بود، میراثی را به جا گذاشته است که طی سالیان دراز به دست ما رسیده است. این میراث به ما به وسیله “تینکربل لبز” “Thinkerbell ” این انگیزه را داد تا انی اولین ابزار خودآموز بریل در جهان را خلق نماییم. همچنین این یادواره باعث شد تا کودک نابینای عضو انجمن ملی نابینایان هند در ایالت گوا به محض اطلاع از تاریخچه نام انی تأکید کند فقط از او بریل یاد خواهد گرفت.
ماجرای انی در چهار سال گذشته بسیار ارزشمند بوده است. ما به عنوان توسعه دهنده با این عقیده که کار ما میتواند به آموزش بریل به طرز قابل توجهی کمک کند، در تلاش هستیم. داستان این ابزار آموزشی همانطور که برای همگی ما اتفاق می افتد، با حروف الفبا آغاز می شود.
پیش از انی
در سال 2014 سانسکریتی دُوال “Sanskriti Dawle” و امان سِریواستاوا “Aman Srivastava, “، دانشجویان دانشگاه بیتس پیلانی “BITS Pilani” در ایالت گوا “Goa”و مؤسسان تینکربل لبز، پروژه منحصر به فردی را در دستشان داشتند. پروژه مادرا نسخه پیشین و ساده انی بود و با یک رایانه رَزبِری پای و به زبان پایتون نوشته شده بود. این پروژه معلم املایی به حساب می آمد که با هدف کمک به آموزش الفبای بریل طراحی شده بود. با این وجود آنها متوجه شدند این وسیله توانایی این را دارد که خیلی بیشتر از یک پروژه دانشجویی باشد. در حقیقت، نیاز به بهبود در شیوه های تدریس و یادگیری بریل به صورت کاملا واقعی احساس می شد.
نرخ سواد بریل به طرز نگران کننده ای در سرتاسر دنیا پایین می باشد. در ایالات متحده میزان سواد بریل حوالی 10 درصد و در هند کمتر از 1 درصد است. کمبود آموزگاران مجرب مانع اصلی بر سر راه توسعه بریل است. خطی که معمولا از طریق تعامل نزدیک میان مربی و شاگرد آموزش داده می شود. هرچه تعداد مربیان کمتر باشد، بهره مندی از توجهی که کودکان نابینا برای یک آموزش مفید به آن نیاز دارند، دشوار تر می شود.
چندین دهه است روش های تدریس و یادگیری بریل به طرز شگفت‌آوری بدون تغییر مانده است. از این رو به نظر میرسید که ارزش آن را داشت از تکنولوژی به عنوان وسیله ای جهت ارتقای تعامل کودکان نابینا با بریل به صورت انفرادی و در کلاس درسشان استفاده کرد. سانسکریتی این موضوع را اینگونه بیان می کند: “من در دهه نود با بازی های آموزشی بهتری نسبت به چیزی که کودکان نابینا، امروزه در دسترس دارند ، بزرگ شده ام. این مسأله باید تغییر می کرد.” وقتش رسیده بود تا فناوری مخصوص یادگیری بریل ساخته شود. فناوری که در آینده با نام انی معروف و مورد علاقه قرار خواهد گرفت.
دوران اولیه انی
انی ساخته شد تا ابزاری جامع برای یادگیری بریل به صورت خود آموز باشد. ابزاری که میتوانست یادگیری را برای دانش‌آموزان نابینا سرگرم کننده، تعاملی و غریزی سازد. این موضوع اهمیت داشت که سخت افزاری مورد پسند کودک طراحی می شد که حسی شوخ طبعانه داشت. وسیله ای که یاد گیرنده را به سرگرم شدن تشویق می کرد. همزمان با این مسأله، محتوای آموزشی انی می بایست توجه کودکان را از طریق ترکیبی از درس های بریل و بازی درگیر خود می کرد تا منجر به ارتقای عملکردشان در خواندن و نوشتن بریل می شد.
با در نظر داشتن این الزامات، انی طوری طراحی شد تا هم از طریق لمس و هم صدا با کودک تعامل داشته باشد. با راهنمایی دستور العمل های صوتی مشوقانه ، کودکان می توانند متوجه شوند چگونه خودشان به تنهایی با درس ها و بازی های این دستگاه تعامل داشته باشند. نمایشگر بریل بزرگ، یادگیری به وسیله لمس را حتی آسانتر هم می سازد. با بررسی انی و فرصت های آموزشی متنوع آن، کودکان مشتاقند محتویات برنامه را امتحان کنند و با سرعت متناسب خودشان به یادگیری بپردازند.
یکی از چالش های عمده در ایجاد چنین تجربه کاربری لمسی و شنیداری که به “UX” معروف است، قرار دارد. ما به عنوان توسعه دهندگان بینا باید خودمان این موضوع را درک می کردیم که نابینایان در حال یادگیری، برای این که تجربه آموزشی مفیدی داشته باشند به چه چیز هایی در ابزار آموزشی‌شان احتیاج دارند. ما در سال 2017 در انجمن ملی توانمند سازی افراد دارای آسیب بینایی در شهر دِرادون “Dehradun” و آموزشکده شِری رامانا ماهاریشی “Shree Ramana Maharishi “، ویژه نابینایان در شهر بانگالور “Bangalore”، برای دریافت بازخورد افراد مشغول یادگیری در مورد سخت افزار، نرم افزار و محتوای انی، آزمایش های میدانی برگزار کردیم.
همزمان با طراحی بخش تجربه یادگیری، ما به نگهداری اطلاعات یادگیرنده و حفظ ارتباط با محتوای انی چه از منظر نرم افزار، محتوا یا سخت افزار، اولویت دادیم. محتوای درسی انی بر اساس “Hands On” راهنمای مقدماتی برای خواندن بریل توسط “RNIB” (مؤسسه سلطنتی ملی نابینایان بریتانیا) در انگلستان طراحی شده است. “Hands On” به شکل گسترده ای شناخته شده و معتبر است. محتوای ما، نمایانگر بهترین ویژگی های راهنمای “Hands On”، تجربیات گروه مؤسس در رابطه با آموزش بریل و همچنین دانش جمع‌آوری شده از توسعه انی می باشد.
ارزش انی
حمایت گروه ما از سواد بریل از آنجا ناشی می شود که شخصا شاهد سختی که آموزگاران بریل در ارائه آموزش با کیفیت به دانش‌آموزانشان مواجه می شوند هستیم و تشخیص این که در صورت در اختیار داشتن منابع مناسب، دانش‌آموزان خیلی بیشتری میتوانند در دوره های خودآموز شرکت نمایند. سانسکریتی از تجربیاتش راجع به دوست نابینای کارآفرینی که پیوسته از بریل و فنآوری های کمکی استفاده می کرد تعریف می کند. او به این نکته اشاره می کند که آموزش بریل برای کودکان نابینا باید به طور پیشفرض در دسترس باشد تا افراد بتوانند بدون محدودیت های خارجی، انتخابی واقعی داشته باشند. شاگردان و مربیان ممکن است حتی متوجه نشوند راه های بهتری برای یادگیری و آموزش بریل وجود دارد. وظیفه پر کردن این چاله با نوآوری های انی بر عهده ما قرار دارد.
ما شیوه آموزشی یادگیری تعاملی انی را بر اساس دو درسی که از قبل متوجه شده بودیم، پایه گذاری کردیم. اول: هدف انی مهم تر از هر چیزی کمک به کودکان است. بچه ها دوست دارند بازی کنند و از محیط اطرافشان یاد بگیرند. آنها مایلند با هم سن و سال هایشان رقابت کنند و ممکن است از روزمرگی کلاس درس آزرده شوند. دوم: ما متوجه شدیم یادگیری کودکان نابینا نه به خاطر معلولیتشان بلکه به خاطر شرایط آموزش و روش های اغلب منسوخ شده تعامل با بریل، محدود شده است. تعاملی که کودکان بینا معمولاً با یادگیری نحوه چاپ کردن از آن لذت می برند.
انی در دنیا
در سال 2016 در جریان رویدادی برای برندگان جایزه سفینه فناوری برتر توسط سازمان تجارت و سرمایه گذاری انگلستان “UKTI”، شاهزاده ویلیام و دوشس کِیت میدِلتون جزو اولین کسانی بودند که در ملأ عام با انی کار کردند. تیم ما با خوشحالی، هیجان زده شدنشان را از یادگیری هجی کردن اسم پسرشان جورج در بریل، به خاطر می آورد. این حادثه باعث شد تا مُهر تأیید زود هنگامی بر مأموریتمان زده شود.
انی در 18 مارچ در اجلاس “VIEW” در شهر بیرمنگام انگلستان به صورت جهانی رو نمایی شد. ما تمایل شدیدی از طرف آموزگاران و مؤسساتی که علاقه مند به گسترش آموزش بریل با انی بودند دریافت کردیم. این رابطه متقابل منجر به شکل‌گیری مفهومی به نام کلاس های هوشمند انی گردید. چندین انی میتوانست در یک کلاس مجازی با نظارت معلمین نصب گردد. شاگردان میتوانستند از محتوای آموزشی دارای جنبه رقابتی و نیازمند همکاری، بیشترین بهره را ببرند. همچنین برای اینکه این امکان را به والدین و معلمین بدهیم تا بتوانند عملکرد کودک را پیگیری و برای دروسشان برنامه ریزی کنند، هِلیوس “”Helios” را ساختیم. یک ابزار با ارزش در جهت تعامل بین خدمات گیرنده و ارائه دهنده که به صورت هماهنگ با انی کار می کند.
اولین کلاس هوشمند انی در هند و نخستین استفاده ما از اکوسیستم انی در تاریخ 18 ژوئن 2018 و در “راجیاکیریت نِتراهین مادیا ویدیالیا” “Rajyakrit Netrahin Madhya Vidyalaya”، مدرسه ای ویژه نابینایان در شهر رانچی “Ranchi”استان جارکاند “Jharkhand”شکل گرفت. علاقه ای که کودکان نسبت به انی بروز می دهند و هیجانشان برای یادگیری با آن، مهمترین پیروزی ما در این زمینه می باشد. از زمان استقرار این سیستم، ما صدها ساعت آموزش در کلاس درس را در گزارشاتمان ثبت کرده ایم. شیوان آگاروال یکی از اعضای تیم مهندسی ما، اتفاقی را به خاطر می آورد که آموزگاران بخش توسعه آینده انی در شهر جاشپور از شهر رانچی بازدید کردند. آنها کنجکاو بودند بدانند دانش‌آموزان چطور با انی آموزش می بینند. او میگوید: “وقتی معلمان فهمیدند بچه ها به جای معلمین، همه چیز را راجع به انی به آنها آموزش می دهند، به عنوان یک بازدیدکننده، شگفت زده شده بودند.” کودکی، حتی وقتی معلمی مرتکب خطا شد، در حالی که میگفت: “Arre yahan nahi hain games, mujhe do.” (بازی ها اینجا نیست، بده اون رو به من.)،اشتباهش را اصلاح کرد. بعد کودک معلم را به محل بازی روی دستگاهش راهنمایی کرد.
از آن زمان ما بیست کلاس هوشمند انی در گوشه و کنار هند برگزار کردیم و برای استفاده از انی در مدارس تلفیقی نقاط مختلف دنیا، همکاری مشترک داشتیم. در توسعه های بعدی نیز دلبستگی و محبتی که کودکان و حتی معلمین نسبت به انی شان نشان می دادند و با آن به منزله یک رفیق برخورد می کردند، نه صرفا به عنوان یک معلم یا وسیله آموزشی ساده. این مسأله یکی از بزرگترین دستآورد های ما در تینکربل لبز محسوب می شود. اعضای گروه چندین واقعه را نقل می کنند که کودکان شخصا عاشق انی شده اند. در مدرسه دولتی نابینایان شهر کاریناگا “Karimnagar”، بچه هایی که علاقه کمی به نشستن در کلاس از خود نشان می دادند، شروع به درخواست کردن برای صرفه نظر کردن از زنگ های ناهار کردند تا بتوانند به یادگیری بریل با انی شان ادامه دهند. در مدرسه سیلور لاینینگز شهر چاندیگار “Chandigarh”، ظرف مدتی کوتاه شنیده می شد دانش‌آموزی به ظاهر خجالتی با خوشحالی الفبا را با داستان حروف انی می خواند. کودکان آموزشگاه بیلاکو در بانگالور حتی زمانی که بیرون مشغول بازی بودند ترانه الفبای انی را زمزمه می کردند.
از نظر بسیاری از بچه ها انی نه یک شیء بلکه کسیست که با آنها صحبت می کند و همراهشان مشغول یادگیریست. دیلیپ، رئیس بخش فنی ما، “CTO”، واقعه ای را از آموزشگاه خصوصی چنتری واقع در شهر لوتِن انگلستان به یاد می آورد. دانش‌آموزی وقتی انی مؤدَبانه به اشتباهی در کارش اشاره کرد، احساساتش بر انگیخته شد. او آنقدر سریع با انی جور شد که مدرسه فورا برای او درخواست یک دستگاه انی کرد. نانداکریشنان یکی از مدیران توسعه تجاری ما به یاد می آورد در خلال نمایشگاهی راجع به تجهیزات کمکی یکی از کودکان بازدید کننده از مدرسه ای ویژه نابینایان، درس مقدمات انی راجع به تایپ بریل را به سادگی انجام داد. وقتی صدای انی به خاطر تکمیل آن درس به او تبریک گفت، او خم شد و به آرامی گفت: “ممنونم انی”
عشقی که نسبت به انی، گروه ما با بچه ها به اشتراک می گذارد تنها محدود به یادگیری بریلشان نمی شود. هدف ما از کار بر روی انی این است که نشان دهیم آموزش، نیاز ها و خواسته های کودکان نابینا دقیقا به اندازه هر شخص دیگری دارای اهمیت است. یادگیری بریل ممکن است بهترین کار ممکن باشد. این توانایی را دارد که سرگرم کننده باشد. و میتواند و می بایستی باعث تغییر در زندگی خیلی ها شود.
انی مسیر طولانی را طی کرده و هنوز راه درازی را در پیش دارد
انی به صد ها کودک نابینا کمک کرده است تا خواندن، نوشتن و تایپ بریل را در مدارس اقصی نقاط دنیا، از هند تا ایالات متحده و انگلستان یاد بگیرند. این وسیله از طریق دروس تعاملی از کوتاه‌نویسی تا بلند نویسی بریل را آموزش می دهد. دانش‌آموزان از ساعت ها بازی چند نفره لذت برده اند. ما فکر می کنیم این تازه اول راه است. ما آرزو داریم که انی را به کودکان نابینای هر چه بیشتری برسانیم. تا به دست بچه هایی برسد که بیشتر از هر شخص دیگری میتوانند از همگی معجزات فنآوری برای آموزش بریل بهره مند شوند.