نویسنده: Treva Olivero
منبع نسخه ی انگلیسی: Future Reflection
مترجم: محسن غلامی
منبع نسخه ی ترجمه شده: محله ی نابینایان
یادداشت سردبیر
این مقاله برگرفته از کارگاهیست که در قالب یک کنفرانس و توسط سازمان ملی والدین دارای فرزند نابینا “NOPBC” برگزار شد. خاطر نشان می گردد که این برگزاری کارگاه در خلال گردهمایی سال 2020 فدراسیون ملی نابینایان آمریکا “NFB” صورت پذیرفت. تروا الیورو معلم دانش آموزان نابیناست و به عنوان رئیس فدراسیون ملی نابینایان در شعبه ی مرکزی ما در شمال آمریکا، یعنی شهر لوئیزیانا مشغول به خدمت می باشد.
تایپ، که گاهی نوشتن با صفحه کلید نیز گفته می شود، یک مهارت بنیادین می باشد. هر کسی که برای کار یا مدرسه از رایانه استفاده می کند، لازم است بداند چگونه باید تایپ کند. در این کارگاه قصد دارم راجع به این که چرا تایپ کردن اینقدر مهم است، صحبت کنم و چند برنامه تایپ را که برای آموزش به دانش آموزان نابینا در دسترس می باشد، مورد بررسی قرار دَهَم.
اهمیت تایپ
وقتی بحث تایپ مطرح می شود، من یک هیولای سرعت نیستم. افرادی هستند که میتوانند بیش از دویست کلمه در دقیقه تایپ کنند، اما من چنین شخصی نیستم. در هر صورت حتی اگر شما یک تایپیست سریع نیستید، مهارت تایپ میتواند به شما کمک کند شخص مفید تری باشید. وقتی شما با نقشه صفحه کلید آشنا باشید و بدانید که انگشتتان را کجا بگذارید، مجبور نیستید از روش شکار و نوک زدن استفاده کنید. تایپ لمسی، همانگونه که از اسمش معلوم است برای این که بدون دیدن قابل استفاده باشد در نظر گرفته شده است. چه تایپیست نابینا یا دارای بینایی کامل باشد.
ممکن است شما فکر کنید چون کودک نابینای من دستگاه بریل در اختیار دارد، چرا باید یاد بگیرد که چگونه تایپ کند؟
حتی اگر کودک شما دارای ابزار بریلی همچون دستگاه یادداشت بردار بریل است، تایپ کردن ضروری میباشد. رایانه پر کاربرد ترین وسیله ایست که کودک شما به آن نیاز دارد تا بتواند در مدرسه و محل کار، شخص اثرگذاری باشد. وقتی دانش آموز نابینای جدیدی را می بینم، والدین اغلب به من میگویند: “کودک من باید یاد بگیرد که چگونه از صفحه خوان استفاده کند.” اولین سوالی که من می پرسم این است که “آیا کودک شما میداند چطور باید تایپ کند؟” برای استفاده بهینه از صفحه خوانی مثل Jaws شما باید بتوانید با دقت تایپ کنید. بریل هم مهم است و یقینا کاربرد های خودش را در تکنولوژی دارد، اما من معتقدم تایپ هم به اندازه بریل با اهمیت می باشد.
تایپ به دانش آموزان نابینا اجازه می دهد تا با تجهیزات رایج کار کنند. آنها میتوانند از رایانه همراه و یا رومیزی استفاده کنند. یا یک صفحه کلید را به تبلت متصل کنند. زمانی که از تلفن آیفونم استفاده می کنم و پیام های متنی را تایپ می کنم، مهارت های کار با صفحه کلیدم به من در استفاده از صفحه لمسی کمک می نماید.
در تایپ لمسی تایپیست همیشه با قرار دادن دست ها روی سطر کلید هایی که به عنوان کلید های اصلی نیز شناخته می شوند شروع به تایپ میکند. تمام صفحه کلید هایی که من با آنها مواجه بوده ام، همگی دارای علامت های قابل لمس از پیش تعبیه شده ای در سطر اصلی بر روی کلید های F و J بوده اند. این علائم برای این قرار داده شده اند تا به تایپیست های کم بینا یا نابینا کمک کند که دستانشان را به درستی بر روی صفحه قرار دهند. این نوع صفحه کلید نیازی به سازگاری های ویژه ای برای تایپیست های نابینا ندارد. در حقیقت من با استفاده از برچسب های درشت چاپ شده حروف یا برچسب های بریل بر روی کلید ها شدیدا مخالف هستم. با تمرین شما محل قرار گیری تمامی کلید ها را به خاطر خواهید سپرد.
برای تایپ به شیوه صحیح شما میبایست ژست صحیحی داشته باشید. لازم است کاملا راست بنشینید. هر مربی تایپی، به شدت شخص کم بینا را از خم شدن به جلو برای نگاه انداختن به کلید ها برحذر خواهد داشت. هدف اصلی از تایپ لمسی این است که شخص صرفا با لمس تایپ کرده و محل قرار گیری کلید ها را با تمرین فرا گیرد.
آموزش زود هنگام
برخی از نرم افزار ها به خوبی برای آموزش تایپ در رایانه همراه و رومیزی به کار می آید. چند برنامه دیگر ممکن است به خوبی برای دانش آموزان نابینا و کم بینا قابل استفاده نباشد.
وقتی مشغول آموزش تایپ هستید، از خاموش بودن صفحه لمسی رایانه تان اطمینان حاصل کنید یا آن را با چیزی مثل یک تکه مقوا بپوشانید. معمولاً بزرگسالان میتوانند این موضوع را از یاد نبرند که مچشان را بالا نگه دارند تا به طور اتفاقی صفحه لمسی را لمس نکنند. اما بچه ها ممکن است نتوانند فورا به این قضیه مسلط شوند. خاموش کردن صفحه لمسی مانع این می شود که کودکان به طور اتفاقی متنی را بنویسند یا دستوری را وارد رایانه نمایند.
یکی از جنبه های خوب بسیاری از نرم افزارهای تایپ این است که دانش آموزان می توانند مستقلانه از آنها استفاده کنند. به خاطر وجود مدارس بسیار متعددی که به صورت آنلاین فعالیت می کنند، اکنون زمان فوق العاده ایست که دانش آموزان بر روی مهارت های تایپ خود کار کنند.
شما می توانید به کودکان از همان سه سالگی صفحه کلید را آموزش دهید. کودکان کم بینا وقتی که به کودکستان و مهد میروند، شروع به یادگیری استفاده از موس می کنند. کودکان نابینا نیز همان موقعی که بچه های کم بینا استفاده از موس را آموزش می بینند، لازم است یادگیری تایپ را آغاز نمایند.
توصیه می کنم بچه ها قبل از رفتن به سطح بعدی، به میزان دقت نود درصد برسند. تلاش میکنم پیش از ادامه حرکت، آنها به 20 واژه در دقیقه دست پیدا کنند. با این حال احساس می کنم دقت مهم تر از سرعت می باشد. از هر نرم افزار تایپی که استفاده می کنید، باید بدانید تمرین کردن ضروریست.
نرم افزار های مخصوص آموزش تایپ
Ballyland Keyboarding
یک نرم افزار که من بسیار در موردش هیجان زده هستم، Ballyland نام دارد. طوری طراحی شده که کودکان با رایانه همراه یا رومیزی از آن استفاده کنند. Ballyland توسط Sonokids تولید شده است و دانش پایه استفاده از صفحه کلید را آموزش می دهد. این برنامه لزوماً به یادگیری جایگذاری مناسب انگشتان کمک نمی کند، اما اگر میخواهید کودکتان کار با رایانه را شروع کند، فوق العاده است. جهت تقویت یادگیری هر کلید صدای متفاوتی را تولید می کند. علائم نقطه گذاری صدای حیوان می دهند و حروف صدا های بسیار قابل تشخیصی را در اطراف خانه ایجاد می کنند.
راهنمای استفاده Ballyland روش هایی را برای استفاده از برنامه جهت آموزش جنبه های گوناگون تایپ پیشنهاد می دهد. نرم افزار همچنین شامل دستورات صفحه کلید برای معلمین نابینا می باشد. من با Jaws از این برنامه استفاده کرده ام. اما در واقع این نرم افزار دارای سیستم گویای مخصوص خودش است. اگر رایانه ای در حال استفاده از صفحه خوانی باشد، Ballyland صدای صفحه خوان را خاموش می کند. اگر شما دارای کودک نابینای کم سن و سال یا کودک نابینایی که دارای چند معلولیت مضاف بر آن هستید، این برنامه می تواند مقدمه بسیار خوبی برای صفحه کلید باشد.
TypeAbility
برنامه مورد علاقه من برای آموزش تایپ به کودکان دارای سنین بالا تر و بزرگسالان، TypeAbility محصول YesAccessible نام دارد. این نرم افزار از صفحه خوان Jaws استفاده می کند و استفاده از آن بسیار آسان است. وقتی دانش آموزانم را به شروع به کار با این برنامه ترغیب کردم، بسیاری از آنها بسیار مستقلانه توسط این نرم افزار آموزش دیدند. برنامه بسیار سرگرم کننده است. این نرم افزار به کودکان واکنش فوق العاده ای می دهد. به عنوان نمونه وقتی به خوبی کاری را انجام میدهند، برنامه خواهد گفت: “معرکه بود!” این نرم افزار به لطیفه های داخلی خود معروف می باشد.
TypeAbility موضوعاتی که دانش آموزان از قبل می دانند را مبنای شروع کار قرار می دهد. به عنوان مثال با کلید های تابع آموزش را آغاز می کند. کلید های تابع بعداً برای تعامل با برنامه به کار می رود. راهنمای برنامه ممکن است بگوید: “دو بار کلید F1 را فشار دهید تا یک لطیفه بشنوید.”
TypeAbility حاوی نود و هشت درس می باشد. برای تدریس جایگذاری صحیح انگشتان بسیار مناسب است. معلمان می توانند ویژگی هایی مثل تکالیف املا را سفارشی سازی نمایند.
یکی از نقاط ضعف TypeAbility این است که معلوم نیست وقتی دانش آموزی درسی را تمام نکرده باشد، چه اتفاقی می افتد. اشکال دیگر این است که تنها برای رایانه های شخصی رومیزی در دسترس می باشد. هنوز نسخه ای برای Mac وجود ندارد.
Typio Online
برنامه دیگری که من آن را می پسندم، Typio Online تهیه شده توسط Accessibyte می باشد. شما می توانید لایسنس 365 روزه را خریداری کنید. اما مجوز رایگان آزمایشی دو هفته ای نیز وجود دارد. من کاملاً این برنامه را مورد بررسی قرار نداده ام، اما این ایده را می پسندم که میتواند با یک تبلت، رایانه رومیزی یا Mac مورد استفاده قرار گیرد. مزیت دیگر این است که دانش آموز به جای دانلود یک برنامه روی رایانه، به سادگی وارد یک وبسایت می شود. Typio بازخورد صوتی عالی ای را ارائه می دهد و صدا های خوبی دارد. نرم افزار توسط معلمین ساخته شده است و هدف آن آموزش کودکان بوده است. در حالت کاوش دانش آموز میتواند با صفحه کلید تایپ کند و برنامه نام هر کلید را اعلام می کند.
Talking Typer
Talking Typer برنامه ایست از طرف APH (خانه چاپ امریکا ویژه نابینایان). اگر شما از بودجه قانون سهمیه بندی استفاده می کنید که صرف تهیه تجهیزات از طرف APH برای نواحی آموزشی می گردد، این برنامه برای شما رایگان می باشد. Talking Typer هم با رایانه و هم با تبلت کار میکند. نسخه آزمایشی رایگان از طریق typerbeta@aphtech.org در دسترس می باشد.
Talking Typer دارای گویا ساز داخلی می باشد، به این معنی که با Jaws کار نمی کند. شما باید صفحه خوانتان را خاموش کنید. پیش از اینکه بتوانید برنامه را راه اندازی نمایید. شما قادر هستید سرعت گفتار را که دستور العمل ها را ارائه می دهد، کنترل کنید. Talking Typer خیلی خیلی وراج است. این برنامه خیلی هیجان انگیز نیست، اما به دانش آموزان نحوه تایپ را آموزش میدهد. یک ویژگی که “عجله کن، زود باش” نامیده می شود، به دانش آموزان در تقویت سرعت تایپ یاری می رسانَد.
Typing Club
آخرین برنامه ای که میخواهم راجع به آن بحث کنم، Typing Club نام دارد. مدارس بسیاری از آن استفاده می کنند. به وبسایت typingclub.com رفته و رایگان ثبت نام کنید. یک معلم میتواند برای دانش آموزی که نابینا یا کم بینا می باشد، یک پروفایل راه اندازی نماید.
Typing Club نرم افزاری رایگان می باشد که در اصل برای دانش آموزان کم بینا طراحی گردیده بود. بعد ها شرکت برنامه را برای دانش آموزان نابینا نیز دسترس پذیر کرد. Typing Club از طریق وب قابل دسترس می باشد. به همین خاطر دانش آموز از یک مرورگر استفاده می کند. من فهمیدم که بهترین کارایی اش را با Chrome دارد. با Jaws نیز به خوبی کار می کند، اما این برنامه دارای گویا ساز داخلی می باشد. برنامه توصیه می کند که Jaws را غیر فعال کنید، اما jaws میتواند به دانش آموزان در استفاده مستقلانه تر کمک کند.
Typing Club تا حدودی بازخورد صوتی ارائه می دهد. اما خیلی جذاب نیست. یکی از خوبی های برنامه این است که شامل 684 درس می باشد. فرصت های بسیاری در اختیار دانش آموزان قرار گرفته است تا تمرین کنند!
حالا آیا کسی سوالی دارد؟
دیان: من مشغول آموزش به یک دانش آموز سال هشتمی هستم که از یک دستگاه یادداشت بردار بریل استفاده می کند. آیا باید تایپ با رایانه همراه را نیز آموزش دَهَم؟
تروا:بدون شک! دستگاه یادداشت بردار بریل وسیله خارق العاده ایست. اما برای موفقیت در دانشگاه و فراتر از آن، دانش آموزتان به دسترسی به نرم افزار های کاربردی نیاز خواهد داشت. وقتی که موضوع دسترسی به جدید ترین نسخه های برنامه ها مطرح باشد، فنآوری های ویژه نابینایان تمایل به عقب ماندن دارند. حتی آنهایی که اغلب به شکل گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. اگر دانش آموز شما تایپ را بلد باشد و از رایانه همراه استفاده کند، صفحه خوان احتمالاً این دسترسی را فراهم می سازد. حتی اگر فناوری ویژه نابینایان به روز نباشد. دستگاه یادداشت بردار بریل نوعی منطقه حفاظت شده است. این منطقه کاملاً راحت و بی دردسر می باشد. با یک رایانه همراه و صفحه خوان دانش آموز شما قادر خواهد بود که از برنامه ها و وبسایت ها در رایج ترین محیط ها استفاده نماید.
جین: چه زمانی شما پیشنهاد می کنید که دانش آموزان تکلیف هایشان را از بریل نویسی به تایپ تغییر دهند؟ دختر من سال سوم است. اما هنوز از کامپیوتر استفاده نمیکند.
تروا: دانش آموزان زمانی باید شروع به ارائه تکالیف در رایانه نمایند که با صفحه خوان و Word احساس راحتی کنند. آنها باید بتوانند یک سند را باز، ویرایش و ذخیره کنند. حتی بعد از آن که محل تمامی حروف را یاد می گیرند، باید یاد بگیرند که چگونه از یک برنامه صفحه خوان برای باز کردن، ذخیره و بستن یک سند استفاده کنند.
بریتانی:بهترین زمان برای شروع آموزش تایپ چه زمانیست؟؟
تروا:از پایینترین سنی که امکان دارد! با نرم افزار Ballyland کودکان میتوانند از سه سالگی به بالا شروع به یادگیری نمایند. ممکن است که هنوز آنها مهارت های حرکتی را نداشته باشند، اما میتوانند شروع به توسعه آگاهی شان نسبت به صفحه کلید کنند. من دانش آموزانی را دیده ام که تا سال ششم، هفتم یا هشتم شروع به تایپ نکرده اند و با این وجود تایپیست های موفقی می شوند. بنابر این اگر زودتر اقدام نکرده اید، نگران نباشید! همین حالا شروع کنید!
کیسی: من فکر می کنم با اطمینان میتوان به این نکته اشاره کرد که ما کودکان بینا را در سال اول و دوم اقدام به استفاده از تایپ می کنیم.
تروا: بله همان وقتی که بچه های بینا شروع میکنند، کودک شما نیز باید همان موقع اقدام کند.
الکس: آیا یادگیری تایپ باعث گیج شدن دانش آموزانی که مشغول خط بریل نیز هستند خواهد شد؟
تروا: تصور نمی کنم اینطور باشد.
کیسی: من هم بریل و هم تایپ را به دانش آموزانم درس دادم. اینها دو مهارت متفاوت هستند. دانش آموزان می توانند به وضوح بین قواعد بریل و تایپ کردن در رایانه تمایز قائل شوند. این مهارت ها آنقدر متمایز هستند که دانش آموزان دچار سردرگمی نشوند. آنها برای یادگیری هر دو این مهارت ها به طور یکسان هیجانزده می شوند. آنها فکر می کنند که جالب است وقتی شما چیزی را به آنها به بریل آموزش می دهید و بعد میگویید: “حالا قصد داریم یاد بگیریم چطور آن را در رایانه بنویسیم.”
تروا: اگر این حقیقت که آنها در حال یادگیری دو شیوه نوشتن هستند را مسأله خیلی مهمی جلوه ندهید و فقط به یادگیری تشویقشان کنید، نتیجه را خواهید دید.