امروزه افراد نابینا به کمک نرم افزار‌های متعدد قادر به انجام بسیاری از فعالیت‌ها در زمینه‌های مختلف می‌باشند.
به عنوان مثال نابینایان قادر هستند با استفاده از نرم‌افزار‌های گویاساز، به خواندن و نوشتن از طریق کامپیوتر و گوشی تلفن همراه بپردازند؛ فعالیت‌های تجاری و بانکی خود را به سهولت انجام دهند.
به وسیله قلم‌های هوشمند بر روی هر آنچه که می‌خواهند برچسب‌های صوتی نصب کنند.
به وسیله نرم‌افزار‌ها و رباط‌های هوشمند مقدار اسکناس را تشخیص دهند؛ نوشته روی انواع بسته‌بندی را بخوانند.
و همچنین از طریق تماس‌های تصویری می‌توانند توسط شخص دیگری که در آن سوی دوربین آماده کمک کردن است، تمام اطراف خود را مشاهده نمایند.
با این وجود، نصب نشانه‌های بریل و برجسته می‌تواند به عنوان مکملی بسیار مؤثر به سرعت عمل افراد نابینا کمک کند.
چرا که در این صورت افراد از قدرت شنوایی خود جهت کشف صداهای محیط استفاده می‌کنند و در زمان نوسانات شبکه‌ای با مشکلات کمتری مواجه می‌گردند.
ما قصد داریم در این نوشتار به مباحثی در زمینه خواندن و نوشتن، نشانه‌گذاری بر طبقات و واحد‌های تجاری و مسکونی، مناسب‌سازی اسباب‌بازیها و بسته‌های غذا و دارو بپردازیم.
باشد که مورد توجه و استفاده علاقمندان واقع شود.
۱ خواندن کتاب، نگارش و ارائه مطلب.
در گذشته نه چندان دور، افراد نابینا به تنهایی قادر به خواندن کتاب نبودند و همواره می‌بایست شخصی در کنار آنها باشد تا کتاب را برایشان بخواند.
بودند افرادی همچون دکتر محمد خزایلی که به همین روش به واسطه همت بلندی که داشتند، در زمینه‌های مختلف به درجات عالی دست یافتند.
اما مگر قرار بود همه افراد نابینا به درجات عالی دست یابند؟
بعضی از آنها فقط می‌خواستند کتاب بخوانند؛ نامه بنویسند؛ در کلاسهای درس هم گام با سایرین مطالب را یادداشت کنند به گونه‌ای که بتوانند بعدها از آن استفاده نمایند.
بعضی دیگر می‌خواستند اشعار، خاطرات، دل نوشته‌ها، دستاوردهای علمی و یا هر نکته دیگری را بر روی کاغذ بیاورند تا در مواقع لزوم به آنها مراجعه کنند.
همه ما خوب می‌دانیم که نوشتن به افکار آدمی نظم می‌بخشد.
آنهایی که در سخنرانی‌ها، جلسات و سایر مجامع از یادداشت استفاده می‌کنند با انسجام بیشتری به ارائه مطالب می‌پردازند.
گرچه ممکن است در بسیاری موارد افراد نابینا از تمرکز حواس بیشتری برخوردار باشند اما آنها نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
در چنین مواردی آنهایی که از مهارت خواندن و نوشتن به خط بریل برخوردار هستند با چالشهای کمتری مواجه می‌شوند.
آنها به خوبی می‌دانند که در چه شرایطی می‌بایست از دستگاه‌های ضبط صدا و در چه زمان از خط بریل استفاده کنند.
تصور کنید در جمعی نشسته‌اید که قرار است سه تن از افراد نابینا و کم بینا به ارائه مطلب بپردازند.
یکی از آنها هدفون به گوش دارد و برای به خاطر آوردن مطالب مرتب دستگاه پخش و یا تلفن همراهش را کنترل می‌کند.
دیگری صفحه‌ای را در فاصله کمی از چشمانش نگه داشته به زحمت در حال خواندن مطلب است در حالی که میکروفون مرتب از او دور و یا به او نزدیک می‌شود و تمرکز حواس مخاطب را بهم می‌زند.
نفر سوم برگه‌های بریل را روی تریبون می‌گذارد، میکروفون را تنظیم می‌کند؛ با دست‌هایش می‌خواند و رو در روی مخاطبان به ارائه مطالب خود می‌پردازد.
شما با محتوای مطالب کدام یک از افراد بالا ارتباط بیشتری برقرار می‌کنید؟
۲ شماره طبقات و نام و شماره واحد‌های مسکونی و تجاری.
تصور کنید با عصای سفید در پیاده‌رو در حال حرکت هستید و قصد دارید وارد لباس‌فروشی بشوید.
کنار یکی از مغازه‌ها توقف می‌کنید. با این تصور که این همان لباس‌فروشی مورد نظر شماست.
وقتی دستگیره در را پیدا می‌کنید، دستتان با نقطه‌هایی آشنا برخورد می‌کند. می‌بینید که نام یکی از پرده‌فروشی‌ها به خط بریل بر روی شیشه کنار دستگیره نوشته شده است.
حالا با اطمینان بیشتری تصمیم می‌گیرید که از پرده‌فروشی گذر کنید یا از همانجا آدرس لباس‌فروشی را بپرسید.
بیشتر اوقات افراد پس از پیاده شدن از آسانسور به اطراف نگاه می‌کنند تا شماره طبقه‌ای را که در آن پیاده شده‌اند، ببینند.
اما اگر آسانسور مجهز به سیستم گوینده طبقات نباشد، فرد نابینا در آسانسور‌های پر رفت و آمد دچار سرگردانی می‌شود.
برای حل این مسئله می‌توان شماره طبقات را بر دیوار کنار آسانسور نزدیک به دکمه احضار آسانسور به خط بریل نصب کرد.
ضمن این که نصب شماره واحد‌های تجاری و مسکونی به خط بریل در کنار در ورودی در نقطه‌ای دسترس‌پذیر کمک می‌کند تا افراد نابینا به سهولت و بدون نیاز به حاضران احتمالی واحد مورد نظر خود را پیدا کرده، وارد شوند.
۳ اسباب‌بازیها
یکی از مهمترین زمان‌هایی که انسان‌ها قدرت بالایی در تطبیق خود با شرایط موجود دارند، زمان کودکی است.
در این زمان است که کودکان شرایط ظاهری یکدیگر را به سهولت می‌پذیرند و به دنبال راهی می‌گردند تا با یکدیگر ارتباط بیشتری برقرار کنند.
انجام بازیهای چند نفره یکی از این راه‌هاست.
از بازیهایی که نیاز به دیدن و دویدن دارد اگر بگذریم، بازیهایی هم وجود دارند که نیازمند ابزار هستند. مانند: منچ، مار و پله، شطرنج، روبیک و …
وقتی شما صفحه و مهره‌های منچ را در مقابل فرد نابینا قرار می‌دهید، او یک صفحه صاف می‌بیند به همراه شانزده مهره یک شکل و یک طاس.
او قادر نیست مهره‌ها را از روی رنگشان تفکیک کند و یا اینکه هر مهره را در نقطه‌ای که در نظر گرفته شده بگذارد.
به همین ترتیب تعداد بازیهایی که می‌توانست بین کودکان نابینا و کودکان بینا ارتباط بیشتری برقرار کند، محدودتر می‌شود.
خوشبختانه در حال حاضر تولید کنندگان به این فکر افتاده اند که ابزار‌های بازی را به گونه‌ای مناسب‌سازی کنند تا افراد نابینا با توجه به علائم برجسته و نوشته‌های بریل رنگها و یا محل جای گذاری مهره‌ها را تشخیص دهند.
چنین اقداماتی سبب می‌شود افراد با یکدیگر تعامل بیشتری داشته باشند.
۴ بسته‌های غذا و دارو
ممکن است هر یک از شما با یک محصول دارویی یا آرایشی مواجه شده باشید که بر روی آنها نام محصول به خط بریل نوشته شده باشد.
فرد نابینا با لمس چنین نوشته‌ای برای لحظاتی احساس استقلال می‌کند.
با اینکه راه‌های متنوعی برای خواندن نوشته‌های روی انواع بسته‌بندی وجود دارد، خواندن از روی نوشته بریل کاملاً بدون دخالت ابزار و یا افراد دیگری صورت می‌پذیرد.
بنا نیست تمام ویژگیهای محصول بر روی آن به خط بریل نوشته شود.
کافی است کلمه‌ای انتخاب شود که نمایانگر محتوای واقعی آن باشد تا فرد نابینا بداند بسته‌ای که در دست دارد خمیر دندان است نه خمیر دفع حشرات.
در این نوشته جا دارد قدردان تولید کنندگان داخلی باشیم که به استقبال چنین طرحی رفته‌اند مانند صنایع غذایی آناهیتا به خاطر درج نشانه‌های بریل بر روی بطری آب آشامیدنی نستله و شرکت ماسترفوده به خاطر استفاده از خط بریل بر روی آدامس بایدنت.
با توجه به مطالبی که در بالا ذکر شد، ایجاد نشانه‌های بریل و یا برجسته بر روی محصولات و همچنین اماکن عمومی موجب کاهش شکاف اطلاعاتی میان افراد نابینا و سایرین می‌گردد.
به این ترتیب که آنها مجبور نیستند برای دریافت ساده‌ترین اطلاعات از سایر افراد کمک بگیرند.
شایان ذکر است که امروزه با ظهور نرم‌افزار‌های متعدد، نابینایان تا حد زیادی در عرصه‌های مختلف به طور مستقل عمل می‌کنند اما وجود این نرم‌افزار‌ها ذره‌ای از ارزش نشانه‌های برجسته نمی‌کاهد.
نشانه‌هایی که نیازمند شبکه‌های اینترنتی نمی‌باشند و یا همچنین نیازمند اشخاصی که از قاب دوربین گوشی‌های تلفن همراه به راهنمایی افراد نابینا می‌پردازند
چنانچه مدیران و مسئولان تمام نهاد‌های اجتماعی علاقهمند به ایجاد شرایطی مناسب برای حضور افراد نابینا در جامعه باشند،
می‌توانند با استفاده از ایده‌های خلاقانه افراد نابینای صاحب‌نظر، بهترین امکانات را با صرف کمترین هزینه‌ها ایجاد نمایند.
گاهی وقتها به نظر می‌رسد برخی طرحها بسیار حجیم و انجام آن امکان ناپذیر هستند؛ اما با نگاهی به گذشته
زمانی که لویی بریل راز نقطه‌ها را بر جهانیان آشکار کرد، در می‌یابیم که اگر اراده و انگیزه‌ای قوی در كار باشد می‌توان بسیاری از غیر‌ممكن‌ها را ممكن ساخت.
گرچه جهان سالها پس از درگذشت او به ارزش این اختراع بزرگ پی برد؛ اما افراد نابینا هرگز این تحول عظیم را در زندگی خود از یاد نخواهند برد.
نویسنده: فاطمه جوادیان کارشناس کودکان و دانش‌آموزان دارای اختلال بینایی
منبع: محله نابینایان
pactos.net