نویسنده»: میثم امینی
منبع: سی و دومین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
شرکت گوگل در اکتبر سال ۲۰۲۰ که دنیا گرفتار بحران کرونا بود و کارمندان دور کار بیش از هر زمانی نیاز به مشارکت از راه دور داشتند، گوگل وُرک اِسپِیس را معرفی کرد.
گوگل ورک اسپیس در واقع محصول جدیدی نیست، بلکه همان جی اِسویت سابق است که با رنگ و لعاب جدید و یکپارچگی بیشتری ارائه شده است.
این خدمت جعبه ابزاری شامل برنامه های آنلاین مختلف شرکت گوگل است که همه با هم در ارتباط اند تا کاربران بتوانند به شکلی یکپارچه از آنها استفاده کنند. بعضی از برنامه های موجود در مجموعه گوگل ورک اسپیس در حال حاضر عبارت اند از:
ـ تقویم گوگل برای برنامه ریزی و یادآوری.
ـ جی مِیل که خدمت ایمیل این شرکت است.
ـ گوگل دِرایو، خدمت فضای ذخیره سازی ابری شرکت گوگل.
ـ گوگل داکس که برنامه ویرایش سند این شرکت است.
ـ گوگل اِسلایدز که مثل برنامه پاورپوینت شرکت مایکروسافت برای طراحی ارائه در اختیار کاربران قرار گرفته است.
ـ گوگل میت، خدمت تماس تصویری و کنفرانس آنلاین شرکت گوگل.
ـ گوگل کیپ برای یادداشت برداری.
ـ گوگل فرمز که امکان طراحی فرم های آنلاین را برای کاربران فراهم می کند.
ـ گوگل سایتس، خدمتی که گوگل برای ساخت وب سایت های مختلف ارائه کرده است.
ـ گوگل کارِنتس که محیطی برای ارتباط کارمندان در یک شرکت با یکدیگر را در اختیار آنها قرار می دهد.
ـ گوگل شیتس، برنامه صفحه گسترده گوگل.
مهم ترین تغییر گوگل ورک اسپیس نسبت به جی اسویت سابق، امکانات مشارکتی بیشتر آن است. در واقع گوگل ورک اسپیس یک دفتر کار مجازی است که کارمندان یک شرکت یا کاربران عادی می توانند به راحتی در آن در پروژه های مختلف با هم همکاری کنند. مثلاً چند کارمند می توانند در حالی که در گوگل داکس روی تهیه و ویرایش یک سند کار می کنند از طریق چت نوشتاری، صوتی یا ویدئویی با هم در ارتباط باشند یا همان جا قرار ملاقاتی را در تقویم گوگل ثبت کنند.
تغییر دیگری که در گوگل ورک اسپیس اتفاق افتاده، افزایش امنیت این خدمت نسبت به جی اسویت است که باعث می شود افراد و شرکت ها با خیال راحت تری بتوانند از این مجموعه ابزار در کارهای روزمره و شرکتی خود استفاده کنند.
گوگل ورک اسپیس پلن های مختلفی دارد که هر کدام همان ابزار، ولی با امکانات متفاوتی را در اختیار کاربران می گذارد. کاربران عادی که نیازی به امکانات پیشرفته ندارند، می توانند از نسخه رایگان این مجموعه نرم افزاری آنلاین استفاده کنند.
گوگل در مجموعه گوگل ورک اسپیس هم مثل اکثر محصولات خود، به دسترسی پذیری متعهد بوده است و کاربران نابینا می توانند با استفاده از صفحه خوان، کلیدهای میانبر ارائه شده و نمایشگر بریل با این مجموعه کار کنند. همچنین این مجموعه با تنظیمات دسترسی پذیری مربوط به کم بینایان سازگاراند و بعضی از برنامه های این مجموعه خود نیز امکانات دسترسی پذیری مناسبی را برای کاربران کم بینا ارائه داده اند.
هر چند کاربران نابینا می توانند از امکانات دسترسی پذیری گوگل ورک اسپیس در سیستم عامل ها و مرورگرها و با صفحه خوان های مختلف استفاده کنند، شرکت گوگل پیشنهاد می کند که برای داشتن بهترین تجربه از امکانات دسترسی پذیری گوگل ورک اسپیس کاربران سیستم عامل ویندوز از صفحه خوان اِن وی دی اِی یا جاز و مرورگر کُرُوم، کاربران سیستم عامل مَک اُو اِس از صفحه خوان وُویس اُووِر و مرورگر کروم و کاربران سیستم عامل کُرُوم اُو اِس از صفحه خوان کُرُوم واکس و مرورگر کروم استفاده کنند.
همچنین تجربه نشان داده است که در سیستم عامل اندروید نیز، می توان با دو صفحه خوان محبوب تاک بَک و کامِنتِری و با استفاده از مرورگر کروم یا اپ های اختصاصی مربوط به برنامه های مجموعه گوگل ورک اسپیس از این برنامه ها استفاده کرد.
در بعضی برنامه های گوگل ورک اسپیس برنامه از همان ابتدا دسترس پذیر است، اما در بعضی دیگر که نیاز به سفارشی سازی بیشتری برای دسترسی پذیری دارند، کاربران نابینا باید ابتدا حالت دسترسی پذیری را فعال کنند تا بتوانند از برنامه استفاده کنند.
معمولاً رویه کلی کار با خدمات مختلف گوگل ورک اسپیس غیر فعال کردن حالتی در صفحه خوان است که به ما اجازه می دهد با کلیدهای میانبر، سریع در سند حرکت کنیم. بعد از غیر فعال کردن این امکان که مثلاً در صفحه خوان ان وی دی ای حالت مرور و در جاز نشانگر مجازی نام دارد، می توانیم از کلیدهای میانبری که توسعه دهندگان گوگل ورک اسپیس برای هر برنامه در اختیار ما قرار داده اند برای کار با آن استفاده کنیم. مثلاً در گوگل داکس و حالت استاندارد جی میل از این روش استفاده می شود. البته در بعضی برنامه های گوگل ورک اسپیس مثل جی میل ممکن است نیاز باشد که کلیدهای میانبر اضافی ارائه شده برای کاربران نابینا را فعال کنیم تا بتوانیم از برنامه بهره کامل ببریم.
اما بعضی دیگر از برنامه های گوگل ورک اسپیس مثل تقویم گوگل را می توانیم مثل هر وب سایت دیگری بدون غیر فعال کردن حالت مرور سند صفحه خوان به کار بگیریم. البته در این برنامه ها هم معمولاً کلیدهای میانبری وجود دارد که می توانیم از آنها استفاده کنیم.
کلاً در هر دو نوع برنامه ما ممکن است در شرایطی لازم داشته باشیم حالت مرور سند صفحه خوان را روشن و خاموش کنیم.
روشی که توسعه دهندگان گوگل برای دسترس پذیر کردن بعضی برنامه ها مثل گوگل داکس به کار برده اند، شاید کمی نامأنوس باشد. مثلاً در گوگل داکس نمی توانیم از امکانات صفحه خوان برای خواندن متن استفاده کنیم و این خود برنامه گوگل داکس است که وظیفه خواندن متن را به عهده دارد و شاید کار با آن در ابتدا کمی دشوار باشد. این موضوع به دلیل محدودیت های موجود در برنامه های تحت وب است که امید می رود در آینده این محدودیت ها رفع شود.
منابع مربوط به نحوه استفاده از برنامه های مختلف مجموعه گوگل ورک اسپیس برای نابینایان و کم بینایان در این صفحه جمع آوری شده است که می توانید در صورت نیاز آنها را مطالعه کنید. برای اکثر کاربران نسخه رایگان گوگل ورک اسپیس کافی است. اما در صورت نیاز به داشتن امکانات بیشتری مثل حجم فضای ابری بیشتر باید پلن های هزینه دار این سرویس را خریداری کنید. به دلیل تحریم های موجود، ما نمی توانیم مستقیماً پلن های پریمیوم گوگل ورک اسپیس را خریداری کنیم، ولی وب سایت هایی هستند که به طور غیر مستقیم و با میانجی شدن بین کاربر ایرانی و گوگل امکان خرید این پلن ها را فراهم می کنند.