مقاله: هنر های تجسمی

نویسنده: سارا استوارت (Sarah Stewart)

مترجم: شبکه مترجمین ایران

منبع نسخه ی انگلیسی: future reflections

منبع نسخه ی ترجمه شده: محله ی نابینایان

یادداشت سردبیر:

از مدت ها قبل، آموزگاران درک ارزش هنرهای زیبا را یک تجربه ی صرفاً بصری در نظر گرفته اند. لذا کودکان نابینا و کم بینا همواره فرصت های محدودی برای کشف و خلق آثار هنری داشته اند. خوشبختانه، تعدادی از آموزگاران نوآور و همچنین خود هنرمندان نابینا در حال اثبات این فرضیه هستند که مشارکت در فعالیت های هنری بیشتر از اینکه به بینایی فیزیکی ربط داشته باشد به داشتن قدرت تفکر خلاق وابسته است. در این مقاله، سارا استوارت نقش خود را در برنامه ی هنرهای تجسمی (Envision Arts) که در شهر ویچیتای (Wichita) ایالت کانزاس (Kansas) بنیان گذاری شده است، شرح می دهد. در حال حاضر، او به دنبال اخذ گواهینامه ی هنرهای بیانی از مؤسسه ی هنرهای بیانی فلوریدا (Expressive Arts Florida Institute) واقع شده در شهر ساراسوتای ایالت فلوریدا (Sarasota, Florida) است. او قصد دارد تا در برنامه ی هنرهای تجسمی که از سال ۲۰۱۹ میلادی شروع شده است، رویکردهای جدیدی شامل موسیقی، حرکت و نوشتن را وارد کند.

دو دختر مجسمه ی یک عنکبوت آویزان را بررسی می کنند.

من به عنوان یک هنرمند، به لطف شرکت انویژن (Envision, Inc.) که یک سازمان غیر انتفاعی واقع شده در شهر ویچیتای ایالت کانزاس است، هدف بزرگتری برای زندگی ام پیدا کرده ام. مأموریت انویژن بهبود کیفیت زندگی و الهام بخشی به افراد نابینا و کم بینا از طریق اشتغال، کمک رسانی، توانبخشی، تحصیل و پژوهش است. هنر نقش قابل توجهی را در شرکت انویژن ایفا می کند و این برنامه می تواند توسط دیگران الگوبرداری شود. در این میان، والدین کودکان نابینا و کم بینا باید از نقش هنر در رشد شناختی و موفقیت های آینده ی کودک خود آگاه باشند.

در پنج سال گذشته، من به عنوان معلم هنر و مدیر هنری در برنامه ی هنرهای تجسمی، مشغول به خدمت بوده ام. این برنامه رشد و موفقیت غیرقابل تصوری داشته و از طرف جامعه و سازمان های مشابه در سراسر کشور به رسمیت شناخته شده است. برنامه ی هنرهای تجسمی به عنوان یک فعالیت هنری و صنایع دستی در برنامه ی سوادآموزی ما تحت عنوان «چشم هایی برای دیگران» (Eyes for Others) آغاز شد، و در ادامه به یک مرکز هنری با بیش از یکصد دانش آموز از هر سنی و نزدیک ۳۵۰۰ مخاطب در سال توسعه یافته است. ما یک برنامه خرده فروشی آثار هنری به صورت مرسولات را راه اندازی کردیم که دانش آموزان از طریق آن می توانند آثار خود را بفروشند و برای این مورد موفق به دریافت «جایزه ی هنری بینش کور» (Blind Insights Art Awards) از «خانه ی چاپ آمریکا» (American Printing House) شده ایم. دانش آموزان ما بیش از چهل اثر را خلق کرده اند که در طبقه همکف هتل آلوفت (Aloft Hotel) ویچیتا نصب شده است. برنامه ی هنرهای تجسمی در حال تغییر زندگی افراد نابینا و کم بینا و همچنین تغییر نگرش دیگران به آنچه که این افراد قادر به دستیابی به آن هستند، می باشد.

آموزش اختصاصی

در طول سال، برنامه ی هنرهای تجسمی با فراهم کردن یک محیط الهام بخش، حس استقلال را در بین افراد از طریق خود ابرازی خلاقانه، رواج می دهد. صرف نظر از گروه سنی، هر کلاس تحت یک طرح پشتیبانی اصطلاحاً چتری قرار می گیرد. در حالی که ما به شناسایی نیاز، توانایی و آرزوهای هر فرد می پردازیم، هرکدام از این موارد به عنوان پایه ای برای ساخت و گسترش یک روش آموزشی اختصاصی عمل می کند. روش های آموزشی ما جهت حمایت از تغییرات و رشد مثبت افراد رویکردی اختصاصی شده دارند. دانش آموزان ورودی باید توضیح دهند که به چه دلیل به اینجا آمده اند، چه اهداف شخصی ای را دنبال می کنند و از یک برنامه هنری خلاقانه چه انتظاراتی دارند. دانش آموزانی که از مرکز توانبخشی تجسمی به برنامه ی هنرهای تجسمی ارجاع داده شده اند ممکن است به دنبال فرصت هایی باشند که از طریقشان بتوانند مهارت های جدید در زندگی کسب کنند و یا سرگرمی هایی را که به دلیل از دست دادن بینایی رها کرده اند، از سرگیرند. افرادی که از خارج از سازمان ما در برنامه ی هنرهای تجسمی ثبت نام می کنند، می توانند به دنبال یافتن راهی برای افزایش مهارت های خلاقانه خود، ملاقات با دوستان جدید و یافتن جامعه ای با ویژگی های مشترک باشند. صرف نظر از این که چه چیزی شرکت کنندگان ما را به ثبت نام در برنامه ی هنرهای تجسمی سوق داده است، ما هر آنچه که لازم است را برای الهام بخشی و بهبود سلامت روانی-اجتماعی آن ها از طریق خود ابرازی خلاقانه، انجام خواهیم داد.

دسترسی برابر به آموزش هنر

پسری با استفاده از پاپیه ماشه (papier mâché) ماکت سر یک آهو را می سازد.

برنامه ی هنرهای تجسمی، کلاس های هنری و صنایع دستی را برای بزرگسالان و همچنین کلاس های هنری طراحی شده ای را برای نوجوانان و جامعه ی جوانان بزرگسالمان ارائه می دهد. برنامه های پس از مدرسه نیز به موازات تحصیلات دانشگاهی در زمینه ی هنر برای جوانان برگزار می شود. ما به بررسی هنر و تاریخ فرهنگی، اصول و عناصر طراحی، هنر مفهومی و کاربردی، فعالیت های الهام گرفته از علم، فناوری، مهندسی، هنر و ریاضیات (STEAM-inspired activities) و همچنین رویدادهای جاری می پردازیم. ما زمان زیادی را به برگزاری کارگاه های عمومی اختصاص می دهیم تا دانش آموزان بتوانند افکار خود را از طریق هنر بیان کنند.

کلاس های تابستانی ما را از فضای کلاس بیرون می کشد و به سمت جامعه می برد تا ارتباط میان آثار خلق شده در کارگاه ها و آثار هنری ای که فضای عمومی، نمایشگاه ها و موزه های ما را مزین کرده است، را پیدا کنیم. برنامه ی هنرهای تجسمی متعهد به یافتن لحظات و فرصت های قابل تدریسی است که امکان مشارکت افراد را فراهم می کنند. همچنین این برنامه تلاش کرده است تا شرایطی مشابه با افراد بینا را برای آموزش هنر بنیادی به افراد نابینا و کم بینا فراهم کند.

حضور دانش آموزان و توسعه ی برنامه ی پس از مدرسه ی ما گواهی بر ارزش اجرای یک فرایند خلاقانه برای کودکان دارای نقص بینایی می باشد. دانش آموزان هیجان بی پرده ای را برای اکتشاف خلاقانه از خود بروز می دهند و برای ساختن، یادگیری و رشد مشتاق هستند.

به گفته ی بنیاد بین المللی هنر کودک (International Child Art Foundation, icaf.org): «تحقیقات نشان داده است که قرارگیری کودک در معرض هنر، به اکتساب یک توانایی ویژه برای دستیابی به ویژگی های کلیدی لازم جهت رسیدن به موفقیت فردی و کامیابی اجتماعی در قرن بیست و یکم کمک می کند. این ویژگی های کلیدی شامل تفکر خلاقانه، منحصر به فرد بودن، کشف، نوآوری و ایجاد مالکیت فکری هستند.» والدین و سرپرستان کودکان نابینا برای فرزندانشان خواستار ارائه ی آموزش و دسترسی به منابع با کیفیتی مشابه با همتایان بینایشان هستند.

ما با انکار این حقیقت که کودکان به ابراز خلاقیت از طریق موسیقی، نویسندگی و هنرهای زیبا نیاز دارند، گویی آن ها را از دریافت مواد مغذی ضروری برای رشدشان منع می کنیم. در حقیقت ما آن ها را بدون ابزار لازم برای بیان ایمن و مؤثر افکار، ایده ها و احساساتشان رها می کنیم. با این وجود، بعضی از آموزگاران هنوز اعتقاد دارند که کودکان نابینا از مطالعه ی هنر تقریباً هیچ سودی کسب نمی کنند.

برنامه ریزی درسی

قبل از این که به عنوان آموزگار هنر در مجموعه ی هنرهای بصری مشغول به کار شوم، نقاشی، طراحی و مجسمه سازی را در دو دانشگاه در ایالت کانزاس تدریس می کردم. دریافت مدرک کارشناسی ارشد در هنرهای زیبا (MFA: master’s in fine arts) با گرایش مجسمه سازی منجر به کسب تجربه در زمینه ی کار با بسیاری از رسانه ها، فرایندهای خلاقانه و ابزار، برای من شده بود. پیشینه ی تحصیلی ام، مرا برای فراخوانی آماده کرده است که از طریق آن می توانم دانش و اشتیاقم به هنر را با جامعه ای که تشنه ی منابع خلاقانه است به اشتراک بگذارم. در طول مسیری که جهت تکمیل تحصیلاتم طی کردم، چندین ایده از پروژه ها و برنامه های درسی پر از جزئیات به ذهنم خطور کرد و در آن تثبیت شد. در طول سرفصل نویسی و هدف گذاری هر ترم به این ایده ها و برنامه ها رجوع می کنم.

با این حال، نمی توانم ادعا کنم که برای چالش هایی چون انطباق پروژه ها و بازنویسی مراحل به صورتی که با مجموعه ی مهارت ها و میزان بینایی دانش آموزان منطبق باشد، کاملاً آماده بودم. در سال ۲۰۱۵ میلادی، با یک راهنمای قوی و مؤثر از منابع معلمان آشنا شدم که مسیر صحیح را به من نشان داد و اعتماد به نفس لازم جهت تدریس را در من پدید آورد. این دستورالعمل «راهنمای آموزش هنر سازمان بین المللی VSA در زمینه هنر و معلولیت» (VSA International Organization on Arts and Disability Art Education Guide) نام دارد. راهنمای مذکور در بخش VSA و دسترسی (Department of VSA and Accessibility) در مرکز هنرهای نمایشی جان اف کندی برای هنرهای نمایشی (John F. Kennedy Center for the Performing Arts) با وبسایت http://education.kennedy-center.org/education/#access قابل دستیابی است. بیش از سی و پنج سال پیش، جین کندی اسمیت (Jean Kennedy Smith) سازمان هنرهای بسیار ویژه (Very Special Arts) یا VSA  را جهت فراهم کردن فرصت های هنری و آموزشی برای افراد دارای معلولیت و افزایش دسترسی همگانی به هنر تأسیس کرد.

نتیجه

دوست دارم والدین و سرپرستان را به در نظر گرفتن مزایایی که کودکان با شرکت در کلاس های هنری، کلاس های موسیقی و برنامه های ورزشی مانند هنرهای رزمی و دو و میدانی به دست می آورند تشویق کنم. به دنبال فعالیت هایی در اجتماع باشید که ممکن است برای فرزندتان جذاب باشند. بسیاری از مراکز هنری اجتماعی، کلاس های هنری ترکیبی (mixed-media) را ارائه می کنند. چنین کلاس هایی می توانند فعالیت های لمسی، چند حسی و همچنین مهارت های تعامل اجتماعی ارزشمندی را ارائه دهند. با مرکز هنری محلی خود تماس بگیرید و علاقه ی فرزندتان به ساخت یک اثر هنری را شرح دهید. توضیح دهید که او چگونه از یک اکتشاف خلاقانه سود می برد. به احتمال زیاد شما جایگاه فرزندتان را در کلاس هنری بعدی تضمین خواهید کرد.

هنگامی که ما به دنبال راه هایی برای حصول اطمینان از مشارکت همه ی کودکان در چنین فعالیت هایی هستیم، در مورد توانایی های افراد نابینا و کم بینا به همسایگان خود اطلاع و آموزش می دهیم. ما به آن ها نشان می دهیم که به عنوان انسان شباهت هایمان از تفاوتهایمان بیشتر است.

«Ad Astra per Aspera»

این عبارت شعار ایالت کانزاس و به معنی «به سوی ستاره ها از طریق دشواری ها» می باشد. این شعار ایالتی که در سال ۱۸۶۱ میلادی توسط جان جیمز اینگلس (John James Ingalls) ابداع شد، منعکس کننده این است که: «آرزوی کانزاس رسیدن به دست نیافتنی هاست؛ رویای آن تحقق غیرممکن هاست.» برای من هیچ راه بهتری برای توصیف روحیه ی دانش آموزانم و بسیاری از همکاران نابینا و کم بینایم که از کار کردن با آن ها لذت می برم، وجود ندارد. این افراد حتی در مواقعی که با میزان بالایی از بلاتکلیفی روبرو هستند، هر روز به مبارزه با عقایدی که توانایی آن ها را دسته کم می گیرند می پردازند.

اطلاعات بیشتر در مورد شرکت انویژن و برنامه ی هنرهای تجسمی به صورت آنلاین در وبسایت envisionus.com در دسترس است.