نویسنده: امیر سرمدی
منبع: سی و دومین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
هفدهمین دوره پارالمپیک تابستانی از روز هفتم شهریورماه در شهر پاریس کشور فرانسه آغاز می شود. کاروان جمهوری اسلامی ایران با 65 ورزشکار در 10 رشته ورزشی عازم کشور فرانسه خواهند شد. به همین بهانه در این یادداشت، به تاریخچه ای از پارالمپیک، وضعیت رشته های اعزامی جانبازان و توان یابان و در ادامه، به بررسی وضعیت ورزشکاران اعزامی نابینا و کم بینا به این رقابت ها نگاهی خواهیم انداخت و وضعیت این رشته ها در ادوار قبلی مسابقات پارالمپیک را از نظر خواهیم گذراند.
پارالمپیک چگونه شکل گرفت
سال 1945 نقطه پایانی بود بر جنگ جهانی دوم. جنگی خانمان سوز که آثار سوء اش تا سال ها بر ملت های درگیر سایه انداخت. درست در این نقطه است که تاریخ، نام سر لودویگ گاتمن، پزشک و عصب شناس انگلیسی ـ آلمانی تبار را به عنوان پدر جنبش پارالمپیک ثبت می کند. این پزشک متعهد وقتی آسیب های روحی افرادی که در جنگ دچار معلولیت شده بودند را دید، تصمیم گرفت مسابقات ورزشی را برای معلولین برگزار کند و بعد از بازی های المپیک 1948 لندن، اولین دوره مسابقات معلولین در بیمارستانی در شهر استوک مندویل انگلستان برگزار شد. ورزشکاران دارای معلولیت دنیا سال 1960 و شهر رم را به خوبی به خاطر دارند. سالی که برای اولین بار بازی های پارالمپیک با حضور 300 ورزشکار از 10 کشور دنیا برگزار شد. از 1988 سئول به بعد که اولین حضور پارالمپیکی ایران هم محسوب می شود، تمامی ادوار بازی های المپیک و پارالمپیک به میزبانی یک کشور برگزار می شوند.
نگاهی به وضعیت رشته های اعزامی جانبازان و توان یابان در پاریس 2024
جانبازان و توان یابان با 51 ورزشکار در 8 رشته ورزشی عازم فرانسه می شوند. در رشته تیر اندازی با کمان که ششمین تجربه حضور ایران در این رشته است، 6 ورزشکار اعزام می شوند. ره آورد این رشته در ادوار پارالمپیک تا کنون 4 طلا، 3 نقره و 2 مدال برنز بوده است. در رشته وزنه برداری که نهمین حضور خود در پارالمپیک را تجربه می کند، 6 ورزشکار اعزام خواهند شد. وزنه برداری در ادوار پارالمپیک تا کنون، 12 مدال طلا، 10 نقره و 10 مدال برنز به دست آورده است. رشته های پارا شنا و پارا کانو سومین حضور خود در پارالمپیک را تجربه می کنند. دو ورزشکار در هر رشته به فرانسه اعزام می شوند و پارا شنا و پارا کانو تا کنون مدالی را در دو دوره قبلی پارالمپیک کسب نکرده اند. در رشته تیر اندازی که برای هشتمین بار راهی پارالمپیک می شود، 4 ورزشکار اعزام می شوند. تیر اندازی در ادوار گذشته پارالمپیک تا کنون 5 مدال طلا و 2 مدال برنز به دست آورده است. در رشته پارا تکواندو که برای دومین بار در آوردگاه بزرگ پارالمپیک شرکت می کند، 5 ورزشکار اعزام می شوند. در توکیو یک طلا و یک مدال نقره حاصل کار پارا تکواندو کشورمان بود. والیبال نشسته که قدمتی معادل حضور کاروان ایران در تاریخ پارالمپیک دارد و برای دهمین بار در این رویداد شرکت می کند، با 12 ورزشکار راهی پاریس می شود. 7 طلا و 2 مدال نقره حاصل افتخار آفرینی این رشته در ادوار پارالمپیک بوده است. پارا دو ومیدانی جانبازان و توان یابان نیز که دهمین دوره حضور خود در پارالمپیک را تجربه می کند، با 14 ورزشکار راهی فرانسه می شود. این تیم در 9 دوره قبلی پارالمپیک صاحب 34 مدال طلا، 25 نقره و 30 مدال برنز شده است.
وضعیت نابینایان در پاریس چگونه است
کاروان نابینایان و کم بینایان نیز با 14 ورزشکار در سه رشته گلبال، جودو و دوو میدانی راهی پارالمپیک می شوند. نابینایان امیدوارند درخشش دوره قبلی این رقابت ها در توکیو را تکرار کنند. جایی که توانستند به 4 مدال طلا و 2 مدال نقره دست پیدا کنند. امری که در پاریس 2024 کمی دور از ذهن به نظر می رسد.
گلبال
گلبال ایران برای اولین بار در بازی های پارالمپیک 1988 سئول پارالمپیکی شد و این حضور با وقفه ای نسبتاً طولانی در بازی های 2008 پکن تکرار شد که عنوان نهمی را برای ایران ثبت کرد. 2012 لندن، سومین تجربه پارالمپیکی گلبال بود و تیم مردان کشورمان توانست در جایگاه پنجم قرار گیرد. رقابت های قهرمانی آسیا و اقیانوسیه که به میزبانی هانگژو برگزار شد، جایی بود که گلبالیست های کشورمان توانستند با کسب عنوان قهرمانی، جواز حضور در پاریس 2024 را به دست آورند. حالا تیم ایران بعد از 12 سال وقفه حضور در پارالمپیک و برای چهارمین بار با هدایت بهمن دوستی سرمربی و محمد کرم کولیوند مربی تیم ملی و با حضور حسن جعفری، محمد پرنیا، مهدی عباسی، محمدمهدی نفیسی نسب، میلاد سوری و نعمت الله سرافراز راهی کشور فرانسه می شوند. تیم کشورمان در گروه A با تیم های برزیل، آمریکا و فرانسه رقابت های مرحله مقدماتی را برگزار می کند و در گروه B نیز تیم های چین، اوکراین، مصر و ژاپن به مصاف هم خواهند رفت. ورزشگاه ساوث شهر پاریس از هشتم تا پانزدهم شهریورماه، شاهد حضور 96 گلبالیست در بخش زنان و مردان خواهد بود.
با ورزشکاران اعزامی گلبال بیشتر آشنا شویم
حسن جعفری متولد پنجم فروردین 1369 در استان اردبیل است. کسب دو طلای مسابقات پارا آسیایی 2014 اینچئون و 2018 جاکارتا و مدال برنز 2022 هانگژو به همراه 7 طلا، 2 نقره و 4 مدال برنز رقابت های بین المللی، آسیایی و منطقه ای از مهم ترین افتخارات این ورزشکار محسوب می شود. محمد پرنیا متولد 12 آذر 1370 در اردبیل است. طلای پاراآسیایی 2018 جاکارتا و 3 مدال نقره مسابقات منطقه ای در آسیا از افتخارات این ورزشکار اردبیلی است.
مهدی عباسی متولد 11 آبان 1377 در شهرستان ساوه، استان مرکزی است. برنز پاراآسیایی 2022 هانگژو و یک طلا، یک نقره و یک برنز مسابقات آسیایی و منطقه ای از دیگر افتخارات این ورزشکار جوان است.
محمد مهدی نفیسی نسب متولد 16 فروردین 1382 در شهریار استان تهران است. مدال طلای بازی های پاراآسیایی جوانان 2021 بحرین و یک مدال نقره از مسابقات منطقه ای در کارنامه ورزشی وی ثبت شده است.
میلاد سوری متولد 10 اردیبهشت 1374 در تویسرکان، استان همدان است. کسب مدال برنز مسابقات پاراآسیایی 2022 هانگژو و 2 طلا و 2 نقره مسابقات بین المللی و منطقه ای از افتخارات میلاد سوری محسوب می شود. نعمت الله سرافراز نیز متولد اول تیر 1364 در تویسرکان است. مدال برنز بازی های پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال طلای (مسابقات منطقه ای) هانگژو 2023 در کارنامه این ورزشکار قدیمی تویسرکانی ثبت شده است.
پارا جودو
حضور ورزشکاران نابینا و کم بینا در این رشته و مهارت آنها در مبارزه با یکدیگر، از دیدنی ترین صحنه های بازی های پارالمپیک در هر دوره است. اولین حضور پارالمپیکی ایران در رشته جودو به آتن 2004 برمی گردد. جایی که هانی عساکره با کسب مدال برنز، اولین مدال آور این رشته در پارالمپیک لقب گرفت. 2008 پکن نیز برای جودوی ایران با کسب یک مدال نقره توسط سعید رحمتی همراه بود؛ اما در 2012 لندن و ریو 2016 نمایندگان کشورمان موفق به کسب مدال نشدند. درخشان ترین حضور پارا جودوی ایران در بازی های 2020 توکیو رقم خورد. جایی که وحید نوری و محمدرضا خیرالله زاده با کسب دو نشان طلا این حضور را ماندگار کردند.
حالا تیم جودوی ایران در ششمین حضور پارالمپیکی خود، با حضور سید میثم بنی طبا و موسی غلامی با هدایت محمدرضا یوسف زاده سرمربی و محسن ذکریا به عنوان مربی، راهی فرانسه می شود. رقابت های پارا جودو پاریس با حضور 148 ورزشکار از 15 تا 17 شهریور در ورزشگاه شاندو مارس برگزار می شود. میثم بنی طبا دهم فروردین سال 1368 در اصفهان متولد شد. وی موفق به کسب عنوان قهرمانی از بازی های پارا آسیایی هانگژو 2022 و عنوان سوم بازی های پاراآسیایی جاکارتا 2018 شده است. بنی طبا در مسابقات جهانی نیز خوش درخشیده و توانسته به نشان طلای مسابقات جهانی آذربایجان 2022 و مدال برنز مسابقات جهانی بریتانیا 2023 دست یابد. کسب 5 مدال طلای مسابقات گرندپری و قهرمانی آسیا از دیگر افتخارات این جودوکار اصفهانی است.
موسی غلامی در 11 اسفند سال 1372 در قوچان متولد شد. مدال نقره پاراآسیایی 2022 هانگژو و مدال طلای مسابقات جهانی 2023 بریتانیا از مهم ترین افتخارات غلامی محسوب می شود. کسب دو طلای مسابقات گرندپری و قهرمانی آسیا از دیگر افتخارات این ورزشکار است.
طلایی که به راحتی از دست رفت
وحید نوری یکی دیگر از جودوکاران اعزامی به پارالمپیک پاریس بود. ورزشکاری که با توجه به عناوین پر افتخارش در جهان و پارالمپیک، می توانست دومین طلای خود در پارالمپیک را تکرار کند. شرح حذف حضور این جودوکار از رقابت های پاریس، قصه پر غصه ای دارد که از زبان خودش در مصاحبه با نسل مانا نقل می شود.
پنجم تیرماه سال جاری ایمیلی از سوی فدراسیون جهانی نابینایان ایبسا به فدراسیون نابینایان مبنی بر نقص مدارک 15 جودوکار می رسد که می بایست دوباره کلاس بندی شوند. یکی از این ورزشکاران من بودم و از ما خواسته شده بود تا روز دهم تیرماه آزمایش های پزشکی جدید خود را شامل میدان دید، عصب و شبکیه چشم را برای فدراسیون جهانی ارسال کنیم و در روز پانزدهم تیرماه برای کلاس بندی مجدد در قاهره کشور مصر حاضر شویم. این در حالی است که من 28 بهمن ماه سال گذشته در کشور آلمان کلاس بندی پزشکی گرفتم و کلاس جدید من برای دو سال اعتبار داشت.
به علت آنکه مصر در ایران سفارتخانه، سفیر و کاردار ندارد، در مدت کوتاه ذکر شده علی رغم پیگیری های رئیس و معاون کمیته ملی پارالمپیک موفق به اخذ ویزا نشدیم و روز 18 تیر با اعلام اسامی جدید از سوی ایبسا، نام من از فهرست جودوکاران حاضر در پاریس خط خورد و به همین راحتی سر من را بریدند.
نوری با گلایه و انتقاد شدید از محمدرضا مظلومی رئیس فدراسیون نابینایان می گوید: رئیس فدراسیون به جای آنکه ایبسا را تحت فشار بگذارد و از دیپلماسی ورزشی خود استفاده کرده و تهدید به شکایت کند، به همراه مسئول روابط بین الملل با تیم گلبال راهی کشور ترکیه می شود. حتی رئیس پارالمپیک به ایبسا پیشنهاد داد من برای کلاس بندی راهی هر کشوری که آنها می گویند بشوم یا کلاس بندی فدراسیون جهانی با هزینه ایران راهی تهران شود اما آنها قبول نکردند و این فرصت طلایی برای من از دست رفت.
پارا دو و میدانی
دو و میدانی نابینایان در این رشته در ادوار پارالمپیک تا کنون موفق به کسب 2 مدال طلا و 5 مدال نقره شده است. سجاد نیک پرست در 2012 لندن و 2016 ریو، سامان پاکباز در 2016 ریو و مهدی اولاد یک طلا و یک نقره، امیر خسروانی یک طلا و علی پیروج یک مدال نقره در 2020 توکیو برای کشورمان به ارمغان آوردند.
آشنایی با ملی پوشان اعزامی دو و میدانی نابینایان به پاریس 2024
مهدی اولاد متولد 12 فروردین 1365 در تهران است. اولاد با کسب یک طلا و یک نقره در پارالمپیک و سه طلا و یک مدال نقره در مسابقات پارا آسیایی، پرافتخارترین ورزشکار نابینا در تاریخ ورزش نابینایان است. کسب 2 طلا، 2 نقره و 4 برنز از مسابقات جهانی و قهرمانی آسیا، از دیگر افتخارات این پرتابگر دیسک و وزنه کم بینا محسوب می شود.
علی پیروج دوم بهمن 1376 در یاسوج متولد شده است. مدال نقره بازی های پارالمپیک توکیو 2020 در ماده پرتاب نیزه و مدال طلای پاراآسیایی هانگژو 2022 از مهم ترین افتخارات پیروج است. یک طلا، دو نقره و یک برنز جهان و مسابقات بین المللی از دیگر افتخارات علی پیروج محسوب می شود.
امیرحسین علی پور متولد 11 اسفند 1380 در خرم آباد است. کسب عنوان قهرمانی از پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان ژاپن 2024 از مهم ترین افتخارات علی پور است. کسب 5 مدال طلا و یک نقره از بازی های پاراآسیایی جوانان در 2017 امارات و 2021 بحرین در ماده های پرتاب وزنه، دیسک و نیزه از دیگر افتخارات این ورزشکار جوان و آینده دار محسوب می شود.
هاجر صفرزاده 24 اسفند 1378 در فلاورجان، استان اصفهان متولد شد. یک طلا، دو نقره و یک برنز از مسابقات پاراآسیایی 2022 هانگژو و 2018 جاکارتا و 6 طلای مسابقات جهانی و پاراآسیایی جوانان و بزرگسالان از دیگر افتخارات صفرزاده در دوی 100، 200 و 400 متر است.
سجاد نیک پرست 30 شهریور 1365 در بندر گناوه استان بوشهر متولد شد. دو نقره پارالمپیک و دو نقره و یک برنز مسابقات پاراآسیایی از مهم ترین افتخارات نیک پرست محسوب می شود. کسب 3 طلا، 4 نقره و 3 مدال برنز مسابقات جهانی و بین المللی از دیگر افتخارات نیک پرست در پرتاب وزنه، نیزه و دیسک است.
حسن باجولوند 15 اسفند 1363 در پل دختر، استان لرستان متولد شد. مدال برنز بازی های پاراآسیایی هانگژو 2022 و مدال نقره مسابقات بین المللی گرند پری فزاع امارات 2023 از جمله افتخارات وی در ماده پرتاب دیسک است.
از روز هشتم شهریور مسابقات پارالمپیک 2024 پاریس رسماً آغاز می شود. کاروان ایران که در 2012 لندن عنوان یازدهم، 2016 ریو عنوان پانزدهم و در 2020 توکیو با 12 طلا، 11 نقره و یک مدال برنز عنوان سیزدهم جدول رده بندی توزیع مدال ها را به دست آورد، امیدوار است در پاریس عنوان بهتری را از آن خود کند؛ اما بررسی وضعیت رشته های مختلف اعزامی، کسب جایگاهی بهتر از توکیو را متصور نیست.