راهکارهایی برای افزایش سرعت بوت ویندوز

آیا بوت شدن ویندوزتان زمان زیادی می برد؟ در این مقاله به معرفی روش هایی پرداخته ایم که به کمکشان می توانید،  سرعت بوت سیستم ویندوزی خود را افزایش دهید

کاربران قدیمی ویندوز به یاد دارند که در سیستم های ضعیف ویندوزی گاهی سرعت بوت به قدری پایین بود که خیلی ها برای فرار از انتظار بالا آمدن ویندوز ترجیح می دادند هنگام بیدار شدن از خواب کامپیوتر را روشن کرده و پس از صرف صبحانه به سراغ سیستم بروند.

امروزه با بهبودهای چشمگیر در سخت افزارها و نسخه های جدید و بهینه ویندوز کمتر با مشکل زمان بوت طولانی مواجه هستیم. اما اگر به تازگی حس می کنید که سرعت راه اندازی سیستم کندتر از قبل شده است یا مدتی است که کند بودن سرعت شما را آزرده کرده است، می توانید با انجام چند ترفند ساده سرعت بوت سیستم ویندوزی خود را به طرز چشمگیری افزایش دهید.

فرایند بوت

اگر علاقه دارید بدانید هنگام بوت شدن کامپیوترتان دقیقاً چه اتفاقی می افتد، این بخش جزئیات جالبی از سازوکار این فرایند را در بر دارد. اما اگر علاقه ای به جزئیات فنی بالا آمدن ویندوز ندارید و تنها می خواهید سرعت بالا آمدن سیستم را افزایش دهید، می توانید از این بخش رد شوید و به مطالعه ی ادامه ی مطلب بپردازید.

وقتی کامپیوتر خود را روشن می کنید، پردازنده ی شما پس از سپری کردن یک سری مراحل ابتدایی به دنبال یک آدرس حافظه ی خاص در رام بوت لودر می گردد. سپس پردازنده کدی که در این مکان پیدا کند را اجرا می کند. این کد همان بوت لودر سیستم است. رام بوت همه ی سخت افزارهای متصل به سیستم را می شمارد و چندین تست تشخیص عیب انجام می دهد. آنگاه به دنبال مکانی خاص روی هارد می گردد و کدی که در آن بیابد را اجرا می کند. این تازه آغاز فرایند لود شدن سیستم عامل است.

در مورد ویندوز، کدی که پردازنده اجرا می کند Windows Boot Manager است. بوت منیجر سپس فرآیند لود شدن ویندوز را آغاز می کند. در طول این فرایند، هسته ی سیستم عامل ویندوز (kernel) به همراه درایورهای کلیدی و لایه انتزاعی سخت افزاری (Hardware Abstraction Layer یا HAL) روی رم بارگذاری می شوند. HAL به عنوان رابطی بین سیستم عامل و سخت افزار عمل می کند. بعد از این Windows Executive که مجموعه ای از سرویس های ضروری مثل virtual memory manager و I/O manager است اجرا می شود و رجیستری ویندوز را بارگذاری می کند.

رجیستری شامل اطلاعاتی درباره ی اینکه چه سرویس ها، درایورها و اپلیکیشن هایی طی فرایند بوت بارگذاری شوند، است. در حقیقت رجیستری یک دیتابیس است که تنظیمات پیکربندی، گزینه ها و مکان های کلیدی مربوط به همه چیز، از نرم افزارهای سطح بالا گرفته تا سرویس های سطح پایین سیستم عامل را در خود ذخیره می کند. با گذشت زمان و نصب و پاک کردن نرم افزارهای متعدد توسط کاربر، اندازه ی رجیستری افزایش پیدا می کند که موجب کاهش سرعت بوت شدن سیستم می شود. بارگذاری نرم افزارها و سرویس هایی که با شروع ویندوز، آغاز به کار می کنند (startup applications) نیز زمان بوت شدن سیستم را افزایش می دهد.

آنچه در بالا گفته شد به هیچ وجه فرایند بوت شدن کامپیوتر را کاملاً توضیح نمی دهد؛ بلکه خلاصه ای مختصر برای درک بهتر چگونگی بالا آمدن ویندوز است.

حالا که اطلاعات کافی درباره ی فرایند بوت شدن ویندوز داریم، می توانیم باهم راه های افزایش سرعت بوت شدن ویندوز را بررسی کنیم.

اپلیکیشن های استارت آپ را غیرفعال کنید

همانطور که توضیح داده شد، اپلیکیشن های استارت آپ برنامه هایی هستند که با آغاز به کار ویندوز، به صورت اتوماتیک اجرا می شوند. بسیاری از این برنامه ها،  ضروری و حیاتی نیستند و می توانید بعد از شروع به کار ویندوز خودتان به صورت دستی آن ها را اجرا کنید. درواقع بعضی از این اپلیکیشن ها در حالت عادی اصلاً به کار نمی آیند و تنها منابع سیستمی را بیهوده مصرف می کنند. برای غیر فعال کردن اپلیکیشن های استارت آپ، مراحل زیر را دنبال کنید:

روی لوگوی ویندوز کلیک راست کرده و Task Manager را اجرا کنید.

پس از بالا آمدن پنجره ی تنظیمات سیستم برای مشاهده برنامه های استارت آپ، به تب Startup بروید.

روی نام برنامه که می خواهید غیرفعال کنید، کلیک راست کرده و گزینه Disable را انتخاب کنید.

Fast Startup را فعال کنید

ویژگی Fast Startup ویندوز به رایانه شما کمک می کند سریع تر بوت شود. این ویژگی در ویندوز ۸ معرفی شد و اکنون در هر دو سیستم عامل ویندوز ۱۰ و ویندوز ۱۱ در دسترس است.

توجه داشته باشید که Fast Startup کامپیوتر شما را به طور کامل خاموش نمی کند بلکه کامپیوتر را به حالت hibernation می برد. اگر این موضوع باعث نگرانی شما می شود، آن را غیرفعال نگه دارید. این ویژگی معمولاً از قبل و به طور پیش فرض فعال است. برای بررسی فعال بودن Fast Startup، مراحل زیر را دنبال کنید:

روی منوی استارت کلیک کنید و Settings را اجرا کنید.

وارد System شوید.

در پنل سمت چپ روی Power & Sleep کلیک کنید.

در زیر بخش Related settings روی Additional power settings کلیک کنید.

در سمت چپ پنجره، گزینه Choose what the power buttons do را انتخاب کنید.

در پنجره جدید که باز می شود، اگر کادر Turn on fast startup قبلاً علامت زده نشده است، آن را تیک بزنید.

اگر این گزینه خاکستری است و قابل تغییر نیست، ابتدا باید از بالای صفحه روی Change settings that are currently unavailable کلیک کنید. سپس گزینه Turn on fast startup را فعال کنید.

درنهایت روی Save changes بزنید.

گزارش برخی کاربران نشان داده است که این گزینه روی سیستم آن ها تأثیر معکوس داشته و باعث کاهش سرعت بوت شده است. این موضوع به نوع سیستم و نسخه ویندوزی که استفاده می کنید، بستگی دارد. ما به شما پیشنهاد می کنیم که خودتان تجربه کنید تا ببینید چه تنظیماتی برای سیستم شما بهتر کار می کند.

به دنبال بد افزارها بگردید

کندی بوت می تواند نشان دهنده وجود بدافزار باشد. بد افزارها می توانند بسیاری از منابع رم و CPU شما را که ویندوز نمی تواند هنگام راه اندازی استفاده کند، مصرف کند. به همین دلیل است که باید همیشه نرم افزار آنتی ویروس خود را به روز نگه دارید.

اگر از Window Defender، ویژگی امنیتی داخلی ویندوز استفاده می کنید، این مراحل را دنبال کنید تا مطمئن شوید همه چیز به درستی کار می کند:

روی منوی استارت کلیک کنید و Settings را اجرا کنید.

به Update & Security بروید.

از پنل سمت چپ Windows Security را انتخاب کنید.

تمام گزینه های موجود در زیر بخش Protection Areas را بررسی کنید تا ببینید آیا همه آن ها به درستی کار می کنند. اگر گزینه ای مشکل داشت، آن را بررسی کنید.

همچنین توصیه می کنیم، برای اینکه مطمئن شوید هیچ ویروسی باعث کاهش سرعت سیستم نشده است، یک بار اسکن کامل ویروس را اجرا کنید. برای این کار:

در قسمت Protection Areas روی Virus & threat protection کلیک کنید.

روی دکمه Scan options کلیک کنید.

گزینه Full scan را علامت بزنید و دکمه Scan now را فشار دهید.

به روز رسانی ها را به زمان بیکاری سیستم موکول کنید

به روز رسانی ویندوز ممکن است زمان زیادی طول بکشد. یکی از رایج ترین فعالیت های پس  زمینه بررسی برای به روز رسانی های جدید است. از  آنجایی که این کار اغلب هنگام راه اندازی رایانه انجام می شود، می تواند روی سرعت بوت شدن تأثیر منفی بگذارد.

برای جلوگیری از زمان انتظار طولانی، به ویندوز دستور دهید تا زمانی که از رایانه شخصی استفاده نمی کنید، این کار را انجام دهد. مراحل زیر را دنبال کنید:

روی منوی استارت کلیک کنید و به Settings بروید.

به Update & Security بروید.

Windows Update را انتخاب کنید.

روی دکمه Change active hours ضربه بزنید و سپس زمان هایی که درحال استفاده از سیستم هستید را تنظیم کنید.

با این کار ویندوز تنها زمانی که سیستم بی کار باشد، به روز رسانی خود را انجام خواهد داد.

تنظیمات UEFI/BIOS خود را تنظیم کنید

قبل از هرچیز توجه داشته باشید که تغییر دادن تنظیمات بایوس می تواند کار خطرناکی باشد. اگر در این زمینه تجربه ی قبلی ندارید، این مورد را نادیده بگیرید یا احتیاط کنید.

بعضی از کامپیوترها تنظیمات در بایوس خود دارای Fast Boot هستند. برخلاف Fast Startup در ویندوز، تنظیمات Fast Boot (یا هر چیزی که در مادربرد شما نامیده می شود) بعضی از آزمایش های اولیه ای که رایانه شما در اولین راه اندازی انجام می دهد، دور می زند. اگر در حال اورکلاک هستید یا به دسترسی منظم به بایوس نیاز دارید، ممکن است بخواهید این مورد را غیرفعال کنید. درکل اکثر افراد می توانند از روشن کردن Fast Boot بهره ببرند. برای این کار:

رایانه خود را مجدداً راه اندازی کنید، کلیدی را که باعث می شود وارد تنظیمات BIOS شوید بزنید.

در منو به دنبال هرچیزی که مربوط به Fast Boot می شود، بگردید.

همچنین توصیه می شود که اولویت ترتیب بوت خود را تغییر دهید. این گزینه به من در افزایش سرعت بوت کمک زیادی کرد. برای این کار کافی است که در تنظیمات مربوط به اولویت ترتیب بوت، مطمئن شوید که هارد دیسک در بالای لیست قرار دارد.

تنظیمات UEFI/BIOS در هر مادربردی متفاوت است، بنابراین باید خودتان بررسی کنید تا ببینید آیا ویژگی های دیگری وجود دارد که بتوانید برای سرعت بخشیدن به فرایند بوت آن ها را فعال یا غیرفعال کنید یا خیر.

ویندوز را برای بهترین عملکرد تنظیم کنید

تنظیم ویندوز برای بهترین عملکرد، ممکن است به کاهش زمان بوت ویندوز نیز کمک کند. برای امتحان کردن این مورد، مراحل زیر را دنبال کنید:

از تنظیمات وارد System شوید.

در پنل سمت چپ About را انتخاب کنید.

در انتهای صفحه در قسمت Related Settings روی Advanced system settings کلیک کنید.

در تب Advanced به بخش Performance بروید و روی …Settings کلیک کنید.

گزینه Adjust for Best Performance را علامت بزنید و برای تأیید روی OK کلیک کنید.

پیش از تأیید کردن، موارد موجود در فهرست را بررسی کنید تا اگر گزینه ای وجود دارد که برایتان مهم است اما تیک ندارد، آن را فعال کنید.

Windows Subsystem for Linux را غیرفعال کنید

در حالی که توسعه دهندگان از داشتن یک ترمینال کامل لینوکس در ویندوز استقبال می کنند، ممکن است این ویژگی مسئول برخی از مشکلات بوت ویندوز باشد.

این ویژگی به طور پیش فرض خاموش است، اما بررسی دوبار نسبتا ساده است:

به نوار جستجوی استارت بروید و Turn Windows features on or off را تایپ کنید.

در پنجره کوچک Windows Features اسکرول کنید تا به Windows Subsystem for Linux برسید. اگر این گزینه فعال بود و تیک داشت، با برداشتن تیک آن را غیرفعال کنید.

آغاز سرویس ها، هنگام شروع به کار ویندوز را به تأخیر بیندازید

علاوه بر نرم افزارها، یک سری سرویس ها هم همزمان با بالا آمدن ویندوز آغاز به کار می کنند. اگر با سرویس های مختلف ویندوز آشنایی ندارید، توصیه می شود به تنظیمات مربوط به این بخش دست نزنید. اما اگر سرویس های غیر ضروری و تشنه ی منابع سیستمی را از سرویس های حیاتی تشخیص می دهید، می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

روی لوگوی ویندوز راست کلیک کرده و Computer Management را انتخاب کنید.

روی Services and Applications و سپس Services کلیک کنید.

اکنون نوع آغاز به کار سرویس های مورد نظرتان را روی (Automatic (Delayed Start تنظیم کنید.

تغییر دادن وقفه ی بوت

وقفه ی بوت (Boot Timeout) مدت زمانی است که در منوی بوت، برای انتخاب سیستم عامل فرصت دارید. حتی اگر تنها یک سیستم عامل بیشتر ندارید و چنین منویی برایتان نمایش داده نمی شود، تغییر دادن این گزینه ممکن است نتایج جالبی داشته باشد.

زمان وقفه ی بوت به صورت پیش فرض ۳۰ ثانیه است. با تغییر این زمان به ۱۰ ثانیه ممکن است متوجه تأثیر ۳ ثانیه ای آن بر مدت زمان بوت شدن سیستم عامل شوید. البته بهتر است به این استناد نکنید و روی سیستم خودتان نتیجه را بررسی کنید.

از تنظیمات وارد System شوید.

در پنل سمت چپ About را انتخاب کنید.

در انتهای صفحه در قسمت Related Settings روی Advanced system settings کلیک کنید.

در تب Advanced به بخش Startup and Recovery بروید و روی …Settings کلیک کنید.

عدد کنار Time to display list of operating systems را از ۳۰ ثانیه به مقادیر کمتر کاهش دهید و نتیجه را بررسی کنید.

غیر فعال کردن درایورهای بدون کاربرد

برای دسترسی به مدیریت دستگاه در ویندوز عبارت device manager را در نوار جستجوی ویندوز جستجو کنید.

پس از پیدا کردن درایورهایی که مربوط به سخت افزارهای قدیمی یا تعویض شده می شود و دیگر کاربردی ندارند، با راست کلیک روی آن و انتخاب گزینه ی Disable درایور مورد نظر را غیر فعال کنید.

دقت کنید که درایور در حال استفاده ای را غیرفعال نکنید.

درایور گرافیک خود را آپدیت کنید

درایورها، برنامه های کوچکی هستند که سخت افزار (مانند کارت گرافیک یا کارت صدا) را در رایانه کنترل می کنند. درایورهای قدیمی می توانند در ویندوز آشفتگی ایجاد کنند. شرکت های سخت افزار همیشه برای درایورها به روز رسانی منتشر می کنند. اگر درایورهای شما مدتی است به روزرسانی نشده اند، ممکن است زمان بوت ویندوز را کاهش دهند.

در کنار CPU، واحد پردازش گرافیکی (GPU) بیشترین تأثیر را بر عملکرد رایانه شما دارد، بنابراین به روز نگه داشتن درایورها ضروری است. به روزرسانی درایورهای گرافیک و دریافت جدیدترین درایورهای صوتی می تواند به سیستم شما کمک کند تا سریع تر شروع به کار کند و احتمالاً سایر مشکلات مرتبط مانند عملکرد ویدیو یا صدا را نیز برطرف می کند.

می توانید از بهترین نرم افزارهای آپدیت درایور ویندوز کمک بگیرید. اگر نرم افزاری برای بررسی خودکار به روزرسانی ها ندارید، کافی است به وب سایت سازنده GPU خود بروید، سپس مشخصات کارت گرافیک NVIDIA یا AMD خود را وارد کرده و درایور مربوطه را دانلود کنید.

ارتقا به SSD

در انتها اگر هیچکدام از این راه حل های نرم افزاری شما را راضی نکرده، می توانید سراغ راه حل سخت افزاری و استفاده از SSD بروید. اگر دقت کرده باشید، می دانید که لپ تاپ های جدید به SSD مجهز هستند. درایوهای حالت جامد یا SSD بسیار سریع تر و بهینه تر از HDDهای متداول در سیستم های قدیمی تر هستند.

تأثیر SSD بر مدت زمان بالا آمدن ویندوز احتمالاً از تمام موارد بالا بیشتر خواهد بود. کافی است سیستم عامل و نرم افزارهای کاربردی خود را روی SSD نصب کنید تا علاوه بر بالا رفتن سرعت بوت، شاهد تأثیر چشمگیری بر روی عملکرد کلی سیستم باشید.

نرم افزار برای افزایش سرعت بوت

اکثر این نرم افزارها همان کارهایی که در مقاله به آن ها اشاره شده است (مانند حذف برنامه و سرویس های غیر ضروری از استارت آپ سیستم و تمیز کردن رجیستری) را انجام می دهند. از مهم ترین این نرم افزارها می توان به CCleaner و BootRacer اشاره کرد.

منبع: زومیت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

پانزده − 14 =

لطفا پاسخ عبارت امنیتی را در کادر بنویسید. *