سازمان نظام صنفی رایانه ای به عنوان اصلی ترین نهاد کشور در ساماندهی فعالیت های تجاری حوزه ICT، در حال برگزاری اولین انتخابات رسمی کشور بر بستر بلاک چین است.
سازمان نظام صنفی رایانه ای (نصر) سال ۱۳۸۴ طبق قانون مجلس تشکیل شد و وظیفه دارد فعالیت های تجاری حوزه ICT را ساماندهی کند. این سازمان در تمام استان های کشور نظام استانی، هیأت مدیره ی استانی دارد و انتخاب نمایندگان آن هر سه سال انجام می شود. پس از انتخاب هیأت مدیره های استانی، شورای مرکزی از نمایندگان آن ها تشکیل می شود و در گام بعدی، این شورا سه نفر را به عنوان رؤسای پیشنهادی خود به رئیس جمهور پیشنهاد می کنند و در نهایت، رئیس جمهور یکی از آنها را به عنوان رئیس سازمان انتخاب و منصوب می کند.
پنجمین دوره ی هیأت مدیره سازمان نصر امسال اکنون به اتمام رسیده و انتخابات دوره ششم در حال برگزاری است. شرایط بحران کرونا امسال روند متفاوتی برای برگزاری انتخابات رقم زد. جعفر محمدی، عضو هیأت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ای، می گوید با توجه به شیوع کرونا، حضور تعداد بالای نمایندگان شرکت ها در یک مکان عضو هیأت مدیره سازمان نظام صنفی منطقی نیست؛ به همین علت تصمیم گرفته شد انتخابات به صورت آنلاین برگزار شود.
با این حال انتخابات آنلاین نگرانی های زیادی برمی انگیزد و دغدغه های شفافیت، صیانت از آرا و… در آن مطرح است. به همین منظور، تصمیم گرفته شد از بلاک چین استفاده شود. بلاک چین می تواند شفافیت آرا، تغییرناپذیری و انکار ناپذیری آن ها را تضمین کند. محمدی می گوید انتخابات بر بستر بلاک چین دارای پیچیدگی هایی است و این موضوع برای انتخابات عمومی روال سخت تری دارد؛ با این حال وقتی تعداد مشارکت کنندگان در انتخاباتی کمتر باشد و رأی دهندگان شناخته شده و در دسترس باشند، مدیریت آن ساده تر می شود. رئیس کمیسیون تجارت الکترونیکی نظام صنفی رایانه ای می گوید بر همین اساس، با دو شرکت فعال در حوزه ی بلاک چین مذاکرات انجام شد تا ابزارهای لازم را برای برگزاری انتخابات در استان های مختلف ایجاد کنند.
روند انتخابات بر بستر بلاک چین
روال شرکت در انتخابات سازمان نصر بر بستر بلاک چین این گونه است که ابتدا شرکت ها (یا فروشگاه ها و مشاوران در دیگر شاخه ها) نماینده ی خود را برای شرکت در مجمع و انتخابات، از طریق پورتال سازمان به صورت رسمی معرفی می کنند. نماینده ی شرکت با شماره ملی و شماره تلفن همراهی که معرفی شده است، به سامانه رأی دهی مبتنی بر بلاک چین وارد می شود و در بازه ی زمانی مشخص شده برای انتخابات، امکان ثبت رأی خواهد داشت. به دلیل ارسال توکن یک بار مصرف در دو نوبت در زمان رأی گیری، احتمال مهندسی آرا عملا به کمترین میزان خود می رسد.
در این فرایند، اطلاعات افراد با سامانه شاهکار و با سامانه عضویت سازمان تطبیق داده می شود. این روند بیش از چند دقیقه به طول نمی انجامد و نیازی به مراجعه ی حضوری ندارد.
سامانه ی رأی گیری مبتنی بر بلاک چین، میزبان های مختلفی دارد؛ برای مثال در تهران، اطلاعات سامانه در هفت سرور مختلف نگه داری می شود تا پایداری و قابلیت تغییرناپذیری داده ها تضمین شود.
محمدی می گوید اعضای سازمان در سه شاخه ی شرکت ها، فروشگاه ها و اعضای حقیقی (مشاوران) در انتخابات شرکت می کنند. در بخش شرکت ها تنها نمایندگان شرکت ها کاندید می شوند و تنها شرکت ها به آن ها رأی می دهند؛ همینطور در بخش فروشگاه ها و در بخش مشاورین. به گفته ی عضو هیأت مدیره نصر، سازمان بیش از ۱۸ هزار عضو دارد که از این میان، ۴ هزار شرکت تنها در تهران حضور دارند و حدود نیمی از آن ها دارای عضویت فعال و واجد شرکت در انتخابات هستند.
نتیجه ی رأی گیری بر بستر بلاک چین بلافاصله و پس از پایان انتخابات تجمیع و مشخص است؛ با این حال محمدی می گوید به دلیل جدید بودن این روال و جهت اطمینان کامل از صحت انتخابات، بعد از اتمام زمان رأی گیری بررسی های دقیق تری روی تمامی فرآیندهای اجرایی توسط هیأت نظارت بر انتخابات صورت می گیرد که ممکن است یک تا دو ساعت طول بکشد. انتخابات بلاک چینی نظام صنفی هفته ی گذشته در البرز با موفقیت انجام شد و قرار است پنجشنبه ی این هفته در تهران و در طی دو هفته ی آتی در چند استان دیگر به همین شیوه برگزار شود. رئیس سازمان نصر در نشست سازمان با موضوع انتخابات اعلام کرد میزان مشارکت در انتخابات سازمان نظام صنفی رایانه ای به طور متوسط حدود ۳۰ درصد بود، با این حال در انتخابات استان البرز، مشارکت ۴۸ درصدی صورت گرفت. سازمان نصر بر همین اساس پیش بینی می کند رکورد مشارکت در انتخابات استان تهران هم شکسته شود.
برگزار شدن انتخابات بر بستر بلاک چین تجربه ای سودمند در کشورمان محسوب می شود که با شیوع کرونا، فرصت نمود پیدا کرد. به دست آمدن چنین تجاربی باعث می شود حتی در صورت نابودی کرونا، دیگر عقب گردی در برخی حوزه ها نداشته باشیم. جعفر محمدی فواید استفاده از بستر های آنلاین و بلاک چین برای امور را ایجاد فرایندهای شفاف و سالم، کنترل و کاهش هزینه ها، سرعت در انجام فعالیت ها، برطرف شدن خطای انسانی و احراز هویت های کارآتر می داند که در لایه های مختلف می توانند مثمر ثمر واقع شوند.
منبع: زومیت.