ارتقای سخت افزاری کامپیوتر شخصی، از فعالیت های پرطرفدار در میان کاربران است و هزینه ای کمتر از خرید سیستم جدید را به آن ها تحمیل می کند.
ارتقای کامپیوتر شخصی همیشه گزینه ی قابل توجه برای بهبود عملکرد و کارایی سیستم محسوب می شود که هزینه های سرسام آور خرید سیستم جدید را هم به همراه ندارد. برای ارتقای سخت افزاری، عموما گزینه های متعددی در برابر کاربران قرار می گیرد که از ارتقای حافظه ی رم تا ارتقای پردازنده مرکزی و حافظه ذخیره سازی و بسیاری موارد دیگر را شامل می شود. برای ارتقای سخت افزاری ابتدا باید محدودیت های سیستم کنونی خود را شناسایی کرده و سپس کاربری اصلی خود را از کامپیوتر شخصی مشخص کنید. آیا گیمر هستید؟ تولیدکننده ی محتوا هستید؟ یا تنها برای مرور وب از کامپیوتر شخصی استفاده می کنید؟
ارتقای سخت افزاری در پنج بخش، بیشترین تأثیر را روی بهره وری و کارایی کامپیوتر شخصی شما دارد. برخی از آن ها به راحتی انجام می شوند و در هر دو گزینه ی کامپیوتر رومیزی و لپ تاپ قابل پشتیبانی هستند. برخی دیگر نیز محدود به کامپیوترهای رومیزی می شوند و دشواری بیشتری هم دارند. در ادامه، پنج ارتقای سخت افزاری کارآمد را برای کامپیوتر شخصی شرح می دهیم.
اضافه کردن درایو ذخیره سازی SSD
این ارتقاء به آسانی انجام می شود و هر دو پلتفرم کامپیوتر رومیزی و لپ تاپ از آن پشتیبانی می کنند. ارتقای حافظه ی ذخیره سازی به SSD، یکی از مرسوم ترین به روزرسانی های سخت افزاری در کامپیوترهای شخصی است که خصوصا درسیستم های قدیمی، با تغییر محسوسی در کارایی و سرعت کامپیوتر همراه می شود. اگر سیستم کنونی شما با استفاده از هارد درایو کار می کند، استفاده از درایو ۲/۵ اینچی SSD گزینه ای بسیار عالی خواهد بود که تفاوت زیادی در تجربه ی کاربری ایجاد می کند. بازدهی کامپیوتر شخصی با درایو SSD بسیار افزایش پیدا می کند و زمان کمتری هم برای بارگذاری سیستم عامل منتظر می مانید.
اگر کامپیوتر شخصی شما از درایو ۲/۵ اینچی SSD ساتا استفاده می کند، برای ارتقای آن می توانید درایوهای NVMe M.2 را در نظر داشته باشید. این ارتقاء هم موجب افزایش سرعت سیستم می شود و البته به اندازه ی تغییر سرعت در ارتقاء از HDD به SSD محسوس نیست. برای استفاده از درایوهای M.2، کامپیوتر شما باید مجهز به درگاه M.2 PCIe باشید که اکثر مادربردهای مدرن دسته ی دسکتاپ از آن بهره مند هستند. قابلیت پشتیبانی از درگاه مذکور در لپ تاپ ها بسیار تنوع دارد. برای بررسی پشتیبانی از قابلیت ها باید دستورالعمل و مشخصات سیستم خود را مطالعه کنید.
افزایش حافظه ی RAM
ارتقای حافظه ی رم نیز به آسانی هم در کامپیوترهای رومیزی و هم در لپ تاپ ها قابل اجرا است. تأثیر یا عدم تأثیر ارتقای رم روی افزایش سرعت و کارایی هم به کاربری شما از کامپیوتر شخصی بستگی دارد. به عنوان مثال اگر از کامپیوتر شخصی برای استریم کردن ویدئو یا کار با اسناد در مایکروسافت ورد یا ویرایش عادی عکس استفاده می کنید، هشت گیگابایت حافظه ی رم برای شما کافی خواهد بود. اگر در دسته ی گیمرهای حرفه ای هستید، حداقل به ۱۶ گیگابایت رم در کامپیوتر شخصی نیاز دارید. برای ویرایش حرفه ای محتوای تصویری مانند فیلم های با کیفیت بالا هم نیاز به رم بیشتر تا ۳۲ گیگابایت خواهید داشت.
در مجموع اگر یک محدوده ی بهینه برای سیستم شما از لحاظ حافظه ی رم وجود داشته باشد، ارتقاء حافظه هر چقدر هم که زیاد باشد، تأثیر زیادی بر تجربه ی کاربری و سرعت نخواهد داشت. با توضیحات بالا می توانید حافظه ی رم مورد نیاز خود را بسته به کاربری از کامپیوتر شخصی، شناسایی کنید.
پردازنده ی مرکزی و مادربرد، بخش هایی هستند که در افزایش حافظه ی رم دستگاه محدودیت ایجاد می کنند. این سخت افزارها ظرفیت محدودی در پشتیبانی از حافظه ی رم دارند و در ارتقاء سیستم، باید محدودیت آن ها را در نظر داشته باشید. درنهایت فراموش نکنید که تمامی ماژول های رم شما باید سرعت برابر (به مگاهرتز) داشته باشند.
برخی لپ تاپ ها قابلیت ارتقاء حافظه ی رم را ندارند
پس از انتخاب حافظه ی رم مناسب، نوبت به نصب آن در کامپیوتر شخصی می رسد. در کامپیوترهای رومیزی فرایند دشواری در پیش ندارید و تنها باید کیس را باز کرده و ماژول جدید را نصب کنید. ارتقای سخت افزاری در لپ تاپ ها کمی پیچیده تر است و حتی در برخی از آن ها نیاز به بازکردن پنل کیبورد دارد. فراموش نکنید که برخی لپ تاپ ها به هیچ وجه امکان ارتقای حافظه ی رم را ندارند، چون ماژول رم روی PCB مادربرد آن ها لحیم شده است.
تغییر کارت گرافیک
تغییر کارت گرافیک دشواری چندانی ندارد، اما تنها در کامپیوترهای شخصی رومیزی قابل انجام خواهد بود. اگر سیستم شما مجهز به حافظه ی رم کافی بوده و بازی ها را از درایو SSD اجرا می کنید، قدم بعدی برای بهبود کارایی و کیفیت، ارتقای کارت گرافیک است. پیش از ارتقای کارت گرافیک، باید فاکتورهای متعددی را مورد بررسی قرار دهید. به عنوان مثال باید رزولوشن قابل پشتیبانی در نمایشگر، با رزولوشن کارت گرافیک هم خوانی داشته باشد. مثلا یک کارت گرافیک 4K با نمایشگر 1080p ترکیب مناسبی نیست.
ارتقای کارت گرافیک حتی در ترکیب با پردازنده های مرکزی نسبتا قدیمی هم کارایی زیادی دارد. البته اگر پردازنده ی مرکزی شما عمر زیادی دارد و نیاز به ارتقاء پیدا کرده است، احتمالا باید کل سیستم کامپیوتر شخصی خود را ارتقاء دهید.
برای تعویض کارت گرافیک روی کامپیوتر رومیزی، کارت قدیمی را از مادربرد و اتصال برق جدا کرده و کارت جدید را جایگزین آن کنید. برای بهره مندی از قابلیت های سخت افزار جدید احتمالا تنها به نصب درایور نرم افزاری نیاز خواهید داشت.
ارتقاء پردازنده ی مرکزی
ارتقای CPU به آسانی سایر قطعات سخت افزاری نیست و در لپ تاپ ها نیز به هیچ وجه پشتیبانی نمی شود. البته باز هم در ارتقای این قطعه ی سخت افزاری دشواری خاصی ندارید. پیش از تصمیم به ارتقای پردازنده ی مرکزی، ابتدا باید پردازنده های سازگار با مادربرد خود را بررسی کنید. سوکت مادربرد (محل اتصال CPU به مادربرد) باید از پردازنده ی جدید پشتیبانی کند.
نکته ی مهم دیگر در ارتقای پردازنده ی مرکزی، دقت به روش و قوانین عرضه ی محصول هر تولیدکننده ی پردازنده است. به عنوان مثال در محصولات اینتل، شاهد استفاده از نسخه های متفاوت سوکت هستیم. به عنوان مثال، یک سوکت LGA 1151 هماهنگ با پردازنده های اسکای لیک، لزوما با سوکت LGA 1151 مورد استفاده در پردازنده های کافی لیک سازگار نیست.
به طور کلی ارتقای پردازنده ی مرکزی، به صورت هم زمان با مادربرد پیشنهاد می شود. همان طور که گفته شد اگر کامپیوتر شما به مرحله ی نیاز به پردازنده ی مرکزی جدید رسیده باشد، احتمالا باید کل سیستم را تعویض کنید. به هرحال عدم به روزرسانی مادربرد هم زمان با پردازنده ی مرکزی، محروم ماندن از برخی قابلیت ها را به همراه دارد. به عنوان مثال تمامی مادربردهای AMD X470 از پردازنده های AMD Ryzen 3000 پشتیبانی می کنند، اما به قابلیت PCIe 4.0 مجهز نیستند که باید هم در پردازنده و هم در مادربرد پشتیبانی شود. مراحل تعویض پردازنده ی مرکزی کمی به شرکت تولیدکننده ی پردازنده و مادربرد بستگی دارد، اما عموما شامل تعویض قطعه ی قدیمی با پردازنده ی جدید و نصب فن یا سیستم خنک کننده ی مایع می شود.
استفاده از سیستم خنک کننده ی مایع یکپارچه
افرادی که علاقه مند به مونتاژ شخصی کامپیوترهای رومیزی هستند، همیشه گرمای داخل کیس را به عنوان بزرگ ترین چالش خود می شناسند. آن ها به دنبال انواع راهکارها هستند تا دمای داخل کیس را به حداقل برسانند. چنین ارتقائی به کمی مهارت نیاز دارد و علاوه بر تأثیر بر عمر مفید قطعات سخت افزاری، در اورکلاک کردن آن ها نیز تأثیر بسزایی می گذارد.
فن های خنک کننده ی استاندارد که با جریان هوا سیستم را خنک می کنند، انتخاب های تقریبا مناسبی هستند، اما هیچ چیز به اندازه ی یک سیستم کامل خنک کننده ی مایع، برای عاشقان اورکلاک یا دیگر کاربران حرفه ای کامپیوتر شخصی جذاب نیست. سیستم های یکپارچه یا همه کاره ی (All-in-One) خنک کننده ی کامپیوتر شخصی، بهترین گزینه برای برداشتن اولین قدم در مسیر خنک کنندگی حرفه ای هستند. این سیستم ها به صورت دستگاه های یکپارچه عرضه می شوند که مایع خنک کننده را از یک رادیاتور روی پردازنده ی مرکزی منتقل می کنند. برای نصب این سیستم ها باید کل فن و سیستم خنک کننده ی پردازنده ی مرکزی را حذف کرده و با دستگاه جدید جایگزین کنید.
پیش از خرید کولر خنک کننده ی مایع، ابعاد آن را با کیس کامپیوتر بررسی کنید. کولرها عموما در ابعاد ۱۲۰، ۱۴۰، ۲۴۰ و ۲۸۰ میلی متری عرضه می شوند که براساس ابعاد فن رادیاتور با هم تفاوت دارند. سیستم ۱۲۰ میلی متری از یک فن ۱۲۰ میلی متری، سیستم ۱۴۰ میلی متری از یک فن ۱۴۰ میلی متری، سیستم ۲۴۰ میلی متری از دو فن ۱۲۰ میلی متری و سیستم ۲۸۰ میلی متری از دو فن ۱۴۰ میلی متری بهره می برد. درنهایت نیاز یا عدم نیاز به خنک کننده ی مایع، بستگی به دمای پردازنده ی مرکزی و کل سیستم شما دارد، اما خرید یک کولر مایع برای کیس کامپیوتر شخصی، خصوصا با قابلیت هایی همچون نورپردازی RGB، شاید برای زیباتر شدن سیستم هم وسوسه کننده باشد.
مثال های بالا، تأثیرگذارترین تغییرات برای بهبود عملکرد کامپیوتر شخصی بودند. انتخاب از میان آن ها کاملا به وضعیت کنونی سیستم شما، کارایی و از همه مهم تر، بودجه ی در دسترس وابسته است.
منبع: زومیت.