تصور این که نابینایی یا کم بینایی چگونه می تواند استفاده از کامپیوتر یا تلفن همراه را دشوار کند، برای یک فرد بینا کار دشواری نیست.
فقط چشمان خود را ببندید و بلافاصله خواهید دید که حتی پردازش متن بدون نرم افزارهای کمکی غیر ممکن است. در دنیای امروز طیف وسیعی از نرم افزارها در دسترس است که می تواند کمک کند تا استفاده از رایانه و تلفن همراه را برای کاربران نابینا یا کم بینا یک تجربه راحت تر، لذت بخش تر و پربارتر کند.
هرچند ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته توجه کمتری به افراد دارای معلولیت -که نسبت به کاربران عام جمعیت کمتری را تشکیل می دهند- دارد، اما اپلیکیشن دیوار تلاش کرده این نقصان را جبران کند و به کاربرانی که کم بینایی یا نابینایی و اختلالاتی از جمله خوانش پریشی دارند، نگاهی داشته باشد.
دیوار با هدف کاربردپذیری نرم افزار برای این قشر از کارشناسان به نام این حوزه بهره برد و نرم افزار را به سمتی توسعه داد که استفاده اش برای افراد نابینا و کم بینا امکان پذیر باشد. این گام سبب شد دیوار در سیزدهمین جشنواره وب و موبایل ایران ۱۳۹۹ بهترین اپلیکیشن از نظر دسترس پذیری برای افراد دارای معلولیت شناخته شود.
مسیری که دیوار پیمود
با توجه به اینکه اپلیکیشن دیوار مخاطبان گسترده ای دارد و بیش از ۳۵ میلیون کاربر از دیوار استفاده می کنند که نیازها و توانایی های متنوعی دارند، مدیران و تیم توسعه دهنده این نیاز را احساس کردند که مخاطبان خاص اپلیکیشن را هم در نظر بگیرند و در گام های بعدی توجه بیشتری در سیاست گذاری ها، به این اقشار داشته باشند.
تیم تصمیم گیرنده پس از پژوهش و مصاحبه های مختلف و رایزنی با طراحان و مهندسان به این نتیجه رسیدند که به جای تغییرات مقطعی و کوتاه مدت، از دسترس پذیری تمامِ اجزای سیستم مطمئن شوند.
در ادامه این مسیر با نگاهی به آمارها و پژوهش هایی که انجام شد و وجود دست کم ۶۰۰ هزار کم بینا و ۱۵۰ هزار نابینا که در ایران زندگی می کنند، دیوار وظیفه خود دید استفاده از اپلیکیشن را برای این گروه آسان کند.
شایان مهردوست یکی از طراحان تجربه کاربر دیوار که نقش اصلی را در ماجرای دسترس پذیری این اپلیکیشن برای نابینایان بر عهده داشته است از دستورالعمل هایی که گوگل برای استفاده طراحان منتشر کرده بهره برد تا با کار بر روی جزئیات زیادی مانند رنگ عناصر، تایپوگرافی و حتی جانمایی عناصر بر روی صفحه به این هدف برسد.
همچنین تمام عناصر دیوار به گونه ای تعریف شده اند که برای نرم افزارهای صفحه خوان یا Screen Reader قابل خوانش باشند تا افراد نابینا بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند.
او در پیمودن این مسیر از یک حقوقدان نابینا کمک گرفت تا ایده های خود را به شکل عینی امتحان کند و با کمک او به اشکالات اپلیکیشن پی ببرد. تعامل با این کاربر نابینا تصورات اشتباهی که از نحوه استفاده نابینایان از اندروید داشت را اصلاح کرد و نقاط تاریک این مسیر را روشن کرد.
او متوجه شد اصلاحاتی که در نرم افزار انجام می دهد به جز نابینایان می تواند کمک زیادی به افرادی کند که درگیر مشکل کور رنگی هستند و تعدادشان بسیار بیشتر از کاربرانی است که مشکل بینایی دارند. علاوه بر سه گروه کم بینا و نابینا و افرادی که با مشکل کوررنگی مواجه هستند حساسیت به نور یکی از انواع کم بینی است.
روشناییِ بیش ازحد، دیدن را برای افراد مبتلا به این خللِ بینایی، دشوار یا غیر ممکن می کند و سبب احساسِ درد در سر و چشم می شود. کاهش روشنایی صفحه نمایش گوشی راه حلی موقتی است ولی دیدنِ متن و عکس را سخت تر می کند.
برای کاهش این اثرات، حالت شب (Night Mode) به دیوار اضافه شد. هم زمان با استاندارد کردن رنگ ها در اجزای دیزاین سیستم، رنگ، شکل و جلوه ها برای هر دو حالتِ تیره و روشن توسعه داده شد.
علاوه بر مشکلات بینایی، مصرف بهینه باتری، کاهش عوارض نور آبیِ صفحه نمایش و ترجیح جمعی از مردم، حالت شب را به راحتی توجیه می کند. این امکان با توجه به استفاده حداکثری کاربران دیوار در ساعاتِ شب اهمیت ویژه ای دارد.
طراحی اپلیکیشن بر اساس نیاز کاربران دارای معلولیت موضوعی است که کمتر به آن توجه می شود و امید است تا سایر اپلیکیشن ها هم با توجه به تعداد زیاد این افراد در جامعه به این موضوع بیشتر توجه کنند.
منبع: ایسنا.