نویسنده: محمد نوری
منبع: بیست و سومین شماره ی ماهنامه ی نسل مانا
میراث فرهنگی نابینایان ایران هنوز از لایه های سده ها و اعصار و از میانۀ متون و اسناد، استخراج نشده و همچنان چهره اش زیر ابرهای تاریخ پنهان مانده و شفاف نشده است. احمد رضا اولین فرد نابینایی بود که بر اساس تجربه های شخصی و سپس با آشنایی با قوانین و برنامه های اروپا و آمریکا، توان بخشی را مطرح و ابعاد آن را بررسی کرد و آنگاه دربارۀ آن کتاب نوشت و منتشر کرد. او از اولین نابینایانی است که معلم، کتابدار و نویسنده شد.
احمد رضا متولد 1290ش، در دوسالگی بر اثر آبله نابینا شد. او از کودکی به کتاب و علم آموزی و تحصیل علاقه داشت؛ هرچند متأسفانه تا سیزده سالگی نتوانست به مدرسه برود.
در ادامۀ مقاله هایِ قبلی دربارۀ ابعاد شخصیت احمد رضا، در این شماره سال شمار زندگی و خدمات او را بررسی می کنیم. تاریخ برخی از حوادث زندگی او مبهم است، ولی برخی تاریخ حوادث را خودش به صراحت گزارش کرده است. مواردی را که بر اساس قراین به دست آمد و در تاریخ آن شک و شبهه بود در گیومه گذاشته ام. برای روشن شدن پاره ای از حوادث زندگی احمد، برخی از حوادث زندگی برادران، پدر و فرزندش را هم آورده ام. تاریخ های شمسی بدون نماد، ولی تاریخ های میلادی با حرف م معرفی شده اند.
تولد در رشت: 1290/ 1911م
نابینا شدن بر اثر آبله: 1292
تولد برادرش فضل الله: 1293
درگذشت مادرش در 24 سالگی: 1294
ازدواج پدرش با همسر جدید: 1295
سپردن احمد به پیرزنی در رشت: 1295
آغاز زندگی تنها و بدون خانواده در رشت: 1295
مهاجرت پدرش همراه با خانواده به تهران: 1297
پایان جنگ جهانی اول: 1297
تولد برادر ناتنی (عنایت الله): 1299
اجاره کردن اتاقی برای احمد: 1301
تلاش صاحب خانه برای ثبت نام احمد: 1301
مخالفت پدرش با تحصیل: 1301
درگذشت پیرزن خدمتکار: 130۲
سکونت در خانه های خویشان 1302: به بعد
رفتن به مکتب خانه: 1303
رفتن به مدرسۀ جدید: 1305
مهاجرت به تهران همراه پدر: 1307
تحصیل در مدرسه اتحاد تهران: 1307
بازگشت به رشت: 1309
ادامۀ تحصیل در مدرسۀ شاهپور رشت: 1309
جدایی پدر از همسر جدید و بحران خانوادگی: 1310
ورود به دورۀ متوسطه: 1310
درگذشت پدر: 1317
فارغ التحصیل شدن فضل الله از دانشکدۀ فنی، رشتۀ برق: 1317
دریافت دیپلم ادبی: 1318
استخدام فضل الله در دانشکدۀ فنی: 1319
اجارۀ خانه در تهران و زندگی با فضل الله: 1319
تألیف کتاب چهارصد مسئلۀ حساب برای ابتدایی و نشر آن: 1321
تألیف کتاب سیصد مسئلۀ حساب و جبر برای متوسطه و نشر آن: 1321
تألیف کتاب دویست مسئله (چاپ نشده): 1322
ازدواج: 1322
رفتن فضل الله به آمریکا: 1323
تحصیل در رشتۀ فلسفه: 1323-1326
تولد اولین فرزند به نام کاظم: 1324
نامه به فرهنگ برای اشتغال: 1324
پذیرش برای دبیری (تدریس در دبیرستان): 1325
بازگشت فضل الله به ایران: 1326
اخذ مدرک کارشناسی زبان خارجه: 1326
انتشار کتاب اثری از بی بصری: 1327
درگذشت عنایت الله رضا: 1389
درگذشت کاظم رضا: 1395
درگذشت فضل الله رضا: 1398